  Danh hiệu: Thành viên gắn bóNhóm: Thành viên chính thức
Gia nhập: 03-10-2009(UTC) Bài viết: 299  Đến từ: Lạng Sơn Thanks: 76 times
Được cảm ơn: 84 lần trong 55 bài viết
|
BỆNH TRÙNG ROI VÀ NHIỄM NẤM ĐƯỜNG SINH DỤC
1.TRÙNG ROI:
Trùng roi là một trong những tác nhân chính gây bệnh lây qua đường tình
dục. Người bệnh không đau bụng, không sốt nhưng rất ngứa và khó chịu.
Ngoài con đường giao hợp, trùng roi còn lây qua việc dùng chung bồn cầu,
bồn tắm. Khăn vệ sinh và quần lót ẩm cũng là yếu tố thuận lợi cho sự
lây lan.
Bệnh có thể lây từ người lớn sang trẻ em gái do tay nhiễm
trùng roi hoặc do giặt chung chậu, cũng như lây từ thai phụ sang trẻ sơ
sinh lúc đẻ. Bệnh gặp ở phụ nữ nhiều hơn nam giới (gấp 10 lần), đặc biệt
tỷ lệ mắc trùng roi ở gái mại dâm rất cao. Trùng roi thường gây tổn
thương ở niệu đạo, âm hộ và các phần phụ của đường sinh dục. Thời gian ủ
bệnh 1-4 tuần hoặc lâu hơn.
Ở nam giới, đa số người bệnh không
có triệu chứng gì, một số trường hợp ngứa ở quy đầu, đái buốt, đái rắt,
có khi có tiết dịch ở quy đầu. Ở nữ giới, một số ít không có triệu
chứng gì, còn phần lớn người bệnh thấy các dấu hiệu: ra nhiều khí hư màu
vàng hơi xám, có bọt, nặng mùi; ngứa dữ dội ở âm hộ, âm đạo làm cho âm
hộ và tầng sinh môn đỏ, có vết trợt do gãi; đái buốt và thường kèm theo
sưng nề âm hộ, đau lúc giao hợp. Các triệu chứng này nặng lên trong thời
kỳ kinh nguyệt, lúc có thai, mãn kinh hoặc ở người bị bệnh đái tháo
đường. Để chẩn đoán xác định, phải dựa vào kết quả xét nghiệm khí hư
bằng phương pháp soi tươi.
Về điều trị, đối với nữ, thuốc điều
trị đặc biệt là metronidazol (biệt dược Flagyl, Kalion). Có thể dùng 1
liều tấn công duy nhất: 8 viên uống 1 lần. Nếu không khỏi, uống thêm 4
viên/ngày chia 2 lần trong 7 ngày tiếp theo. Để đỡ ngứa, hằng ngày nên
kết hợp ngâm bộ phận sinh dục trong một chậu nước sạch ấm 2-3 lần, sẽ dễ
chịu hơn.
Cũng có thể uống thuốc trên 2 viên/ngày, liên tục 10
ngày hay 3 viên/ngày, dùng liên tục 7 ngày và kết hợp đặt âm đạo 1
viên/tối, liên tục 15 ngày. Vì trùng roi hay kết hợp với nấm nên có thể
đặt âm đạo bằng loại thuốc viên vừa chứa metronidazol vừa chứa nystatin,
biệt dược là Flagystatin trong 15 ngày liên tục.
Đối với người
chồng (hoặc bạn tình), nên uống metronidazol 250 mg x 2 viên/ngày trong
10 ngày hoặc 3 viên/ngày trong 7 ngày. Chú ý dùng bao cao su cho mỗi
lần giao hợp; nhưng tốt nhất là không quan hệ tình dục đến khi cả hai
người đều được điều trị khỏi và hết các dấu hiệu của bệnh. Tiêu chuẩn
khỏi bệnh là trong 3 vòng kinh liền thử khí hư đều âm tính.
2. NẤM CANDIDA:
Ngoài trùng roi, nấm candida cũng là tác nhân gây bệnh hoa liễu thường
gặp. Nấm phát triển tốt ở những nơi ẩm nóng như âm đạo; đặc biệt phổ
biến ở phụ nữ có thai, phụ nữ bị AIDS, đái tháo đường, người dùng kháng
sinh hoặc uống viên tránh thai. Bệnh lây trực tiếp qua đường tình dục
(khác giới, đồng giới, miệng - sinh dục) và gián tiếp qua khăn vệ sinh,
quần lót ẩm, bệ xí, bồn tắm, tắm ao và lây từ mẹ sang con khi đẻ.
Ở nam giới, thời kỳ ủ bệnh khó xác định, một số trường hợp có biểu hiện
viêm niệu đạo cấp giống bệnh lậu (xuất tiết nhiều, có mủ, đôi khi có
máu, đái rắt nhiều lần và rất đau). Nhưng thường gặp hơn là các triệu
chứng của viêm niệu đạo bán cấp: cảm giác nóng bỏng dọc niệu đạo, ngứa ở
miệng sáo, nước tiểu có ít sợi, nhất là ở đầu bãi. Ngoài ra, biểu hiện
viêm quy đầu và rãnh quy đầu hay gặp ở người bị đái tháo đường, người có
quan hệ với phụ nữ bị nhiễm nấm âm đạo. Ở quy đầu và bao quy đầu có
những đám hình tròn hồng tươi hoặc trợt da, ngứa dữ dội.
Triệu
chứng ở phụ nữ là khí hư trắng, khô, có từng mảng bám vào âm đạo, da âm
hộ và niêm mạc âm đạo đỏ, phù nề từng đám và đôi khi chảy máu, rất ngứa,
cảm giác nóng rát khi đi tiểu, có mùi giống như mốc, giao hợp đau, ngứa
hậu môn...
Nguyên tắc điều trị là chữa song song cả hai vợ
chồng (hoặc bạn tình) vì có thể lây trở lại nhau. Đối với phụ nữ, có thể
dùng một trong các cách sau:
- Dùng dung dịch tím gentian 1%
tẩm vào bông gòn đặt sâu trong âm đạo vào ban đêm, trong 3 đêm liền
(sáng lấy ra). Để đỡ ngứa, ngồi ngâm bộ phận sinh dục vào chậu nước sạch
ấm (cho 3 thìa dấm, nước chanh hoặc sữa chua cho 1 lít nước), ngày ngâm
2 lần mỗi lần 15 phút.
- Đặt âm đạo viên nystatin 100.000 đơn vị trong 15 ngày liên tục.
- Dùng clotrimazol 500 mg đặt 1 viên liều duy nhất vào âm đạo trước khi đi ngủ hoặc uống sporal 100 mg x 2 viên trong 3-5 ngày.
Đối với người chồng (bạn tình), dùng kem clotrimazol bôi tại chỗ hoặc uống sporal 100mg x 2 viên trong 3-5 ngày.
Quan
hệ tình dục qua đường hậu môn (anal sex) là phương thức được ưa chuộng
của giới đồng tính luyến ái nam. Nó có nguy cơ gây bệnh cao nhất
(HIV/AIDS và các bệnh truyền nhiễm khác) khi được thực hiện giữa hai
người đàn ông với nhau, nhất là nếu hậu môn và trực tràng có vấn đề.
Âm đạo và hậu môn có cấu tạo khác nhau về phương diện mô học, thần kinh
và cơ thể học. Một bên là cơ quan sinh dục, một bên là cơ quan bài
tiết. Hậu môn là phần cuối của ruột già, có chiều dài không quá 5 cm,
kết nối với phần cuối của đại tràng. Chức năng chính của đại tràng là
tái hấp thu nước từ thức ăn đã qua xử lý ở dạ dày, để khi đến hậu môn sẽ
chuyển thành phân.
Ống hậu môn được cấu tạo bằng hai loại cơ
vòng. Lớp cơ trong là một phần của thành đại tràng và là loại cơ vô cảm.
Cơ vòng ngoài nằm dưới lớp bì hậu môn, có nhiều sợi thần kinh cảm giác
và vận động, giúp giữ chặt phân và hơi có trong trực tràng. Nó cũng sẽ
tự động co lại khi có vật lạ từ bên ngoài xâm nhập hậu môn. Phản xạ này
nằm ngoài khả năng kiểm soát của ý chí. Lỗ hậu môn chỉ mở ra khi có một
áp lực đè ấn liên tục hoặc có nhu cầu đi đại tiện. Ống hậu môn còn có
một hệ thống mạch máu và thần kinh rất phong phú. Các tĩnh mạch ở trong
vách hậu môn thường phình giãn tạo nên những búi trĩ.
Nếu giao
hợp bằng đường hậu môn, bao cao su rất dễ rách vì hậu môn không thể tự
tiết ra chất nhờn giống như âm đạo. Vì vậy những người quan hệ tình dục
kiểu này thường phải dùng chất bôi trơn. Tuy Chất này có thành phần dầu
nên có thể gây nhiễm khuẩn. Ngoài ra, nhiều loại dầu hoặc kem bôi trơn
chứa các chất phụ gia và tạo mùi, gây khó chịu, dị ứng cho người sử
dụng.
Ngoài ra, những người quan hệ tình dục qua đường hậu môn còn gặp nhiều nguy cơ khác:
Chảy máu hậu môn: Nhất là khi hậu môn đã có một vết rách xuất phát từ bệnh trĩ.
Đau: Đau xảy ra gần như trong suốt quá trình quan hệ tình dục. Nguyên
nhân là các cơ bị co thắt; sự cọ xát làm tổn thương niêm mạc hậu môn
hoặc rách cơ. Đau cũng có thể là dấu hiệu của một bệnh truyền nhiễm. Cơn
đau xuất hiện ngay lập tức hoặc một vài ngày sau khi quan hệ.
Rách ruột: Là một tai biến ít gặp nhưng vẫn có thể xảy ra, nhất là trong
trường hợp dùng thêm dụng cụ hỗ trợ. Rách ruột dẫn đến viêm phúc mạc -
một tình trạng bệnh lý ngoại khoa khẩn cấp cần can thiệp phẫu thuật sớm,
nếu không có thể dẫn đến tử vong.
Bệnh truyền nhiễm: Quan hệ
tình dục qua đường hậu môn là con đường dễ dẫn đến lây lan các bệnh
truyền nhiễm nhất. Sẽ khó phát hiện nếu như mầm bệnh nằm trong ổ bụng
chứ không phải ngay trên dương vật. Một nghiên cứu vào năm 1987 cho
thấy, việc thực hành anal sex với một bạn tình sẽ làm tăng gấp 3 nguy cơ
nhiễm bệnh. Nếu quan hệ với 5 bạn tình trở lên thì nguy cơ sẽ tăng 18
lần. Ngoài ra, virus HIV cũng rất dễ phát tán khi quan hệ tình dục bằng
đường hậu môn.
Nhiễm virus HPV: Đây là loại virus lây lan qua đường hậu môn và là nguyên nhân gây ung thư trực tràng.
Nhiễm viêm gan A: Là nguyên nhân gây vàng da, đau bụng, đôi khi dẫn đến tử vong.
Nhiễm E.Coli: Vi trùng này là nguyên nhân gây tiêu chảy, nhiễm trùng
đường tiết niệu như viêm thận, viêm bàng quang, nhiễm trùng huyết.
Ngoài ra, quan hệ tình dục bằng đường hậu môn còn là nguyên nhân gây
lây nhiễm các bệnh như herpes, lậu, giang mai, sùi mào gà, nấm và ký
sinh trùng...
CÁC BỆNH VIÊM NHIỄM CƠ QUAN SINH DỤC NỮ
I. Mầm bệnh và các yếu tố thuận lợi :
-
Mầm bệnh hay gặp: lậu cầu khuẩn, chlamydia trachomatis, hemophilus
ducreyl, Tricomonas vaginalis, gardnerella vaginalis, candida albicans,
virus u nhú, virus herpes
Đường lây: quan hệ tình dục, nội sinh, thầy thuốc khám bệnh không đảm bảo vô trùng
-
Các yếu tố thuận lợi: Bộ phận sinh dục nữ có cấu tạo giải phẫu đặc biệt
với nhiều ngóc ngách, nhiều nếp nhăn, nhiều lỗ tuyến thuận lợi cho mần
bệnh cư trú và phát triển. Đường sinh dục nữ thông vào ổ bụng ở đầu loa
vòi trứng làm điều kiện cho vi khuẩn phát triển vào phúc mạc gây viêm
tiểu khung, hành kinh hàng tháng kèm theo bong niêm mạc tử cung để lại
tổn thương trong buồng tử cung, máu kinh là môi trường nuôi cấy vi khuẩn
thuận lợi nên viêm nhiễm càng dễ phát triển
II.Viêm âm hộ, âm đạo
1.Viêm do vi khuẩn:
-
Bình thường phụ nữ ở tuổi sinh sản Estrogen làm cho tế bào âm đạo tiết
nhiều glycogen và glycogen được trực khuẩn doderlin vốn có trong âm đạo
biến thành axít lactic khiến môi trường âm đạo trở thành toan tính không
thuận lợi cho vi khuẩn phát triển
- Khi phụ nữ mãn kinh estrogen giảm, môi trường âm đạo không toan nữa, khả năng bảo vệ của âm đạo không còn, âm đạo dễ bị viêm
- Trong trường hợp khác sức đề kháng giảm sút, đái tháo đường,
có thai ... và một số lượng lớn vi khuẩn có độc tính cao tấn công ồ ạt
cũng có thể gây viêm âm đạo do vi khuẩn thông thường
- Mầm bệnh: Gardenerella vaginalis, Mycoplasma homitis, vi khuẩn kỵ khí
- Triệu chứng: Khí hư hôi, ngứa bộ phận sinh dục, âm đạo có những nốt đỏ
- Xét nghiệm: Bệnh phẩm trên phiến kính + KOH --- bốc mùi tanh cá
Điều trị: Thụt âm đạo axít axetic 1%
Flagyl 1g/ngày x 7 ngày, hoặc uống liều duy nhất 2g
Đặt Flagyl mỗi tối 1v x 2 tuần
Tái phát có thể dùng 2 đợt
2.Viêm âm đạo do Trichomonas
Mầm bệnh: Trùng roi Trichomonas vaginalis
khi thăm khám hoặc đặt mỏ vịt. Thành âm đạo có những nốt tròn hoặc bầu dục.
Soi tươi thấy hình ảnh trùng roi
Điều trị: cả vợ và chồng: Metronidazol 1g/ngày x 7 ngày.
Vợ: Đặt thêm Metronidazol trong vòng 10 ngày.Tiêu chuẩn khỏi là tìm Trichomonas 3 vòng kinh liên tiếp (-)
3.Viêm âm đạo do nấm
- Mầm bệnh: Candida albicans
- Yếu tố thuận lợi: Khả năng tự bảo vệ cơ thể giảm sút: đái đường, có thai
- Triệu chứng: Ngứa âm hộ, có vết lan đỏ ở sinh dục ngoài
- Xét nghiệm: Có sợi nấm, test tanh cá -)
- Điều trị: Đặt Nystatin 100mg âm đạo mỗi tối 1v
Mycostatine, Meconazol 100mg mỗi tối 1v trong vòng 3 tối
Thụt âm đạo bằng Natri bicacbonat 1-2%, bơm Glyceryl borat 30%
4.Bệnh lậu
- Mầm bệnh: Lậu cầu khuẩn Neisseria gonorrhoea thường gây viêm âm hộ âm đạo, cổ tử cung, vòi trứng
- Triệu chứng: Thời gian ủ bệnh 2- 6 ngày
Khí hư âm đạo như mủ xanh, vàng. Chồng có tiền sử đái dắt đái buốt, đái ra mủ
- Biến chứng: Viêm tiểu khung, vô sinh, chửa ngoài tử cung, sảy thai, nhiễm khuẩn, đẻ non, lậu mắt trẻ sơ sinh
- Điều trị: kháng sinh cephalosporin thế hệ thứ 3
5.Giang mai
-
Mầm bệnh: Xoắn khuẩn giang mai Treponema pallidum. Sau khi bị nhiễm
bệnh trở thành bệnh toàn thân, vi khuẩn có thể lây sang con qua rau thai
- Triệu chứng: Gồm 3 giai đoạn
+Thời
kỳ 1: Xuất hiện sau giao hợp khoảng 3 tuần, tổn thương ở âm hộ là săng
(chancre) giang mai, vết loét tròn, bờ cứng hơi nổi cao trên mặt da,
không đau, không ngứa kèm theo hạch bẹn, có thể gặp săng ở âm đạo và cổ
tử cung. Săng thường tự khỏi sau 2- 6 tuần dù không điều trị.
+Thời
kỳ 2: Xảy ra sau 6 tuần --> 9 tháng sau nhiễm bệnh, vi khuẩn đã vào
máu dẽ lây lan. Tổn thương là ban đỏ và chồi sùi dính lại thành từng
đám, bờ cứng, xuất tiết và hoại tử, ở khắp nơi trên cơ thể như da, lòng
bàn tay, gót chân, niêm mạc miệng, có kèm theo hạch bẹn
+Thời kỳ 3: Tổn thương là gôm (gumma) giang mai, là nốt loét, có thể đau, phù nề do bội nhiễm, có hạch viêm đi kèm.
-
Xét nghiệm: các phản ứng huyết thanh VDRL(Veneral Disease Research
Laboratory) và RPR (Rapid Plasma Reagin) ngoài ra có thể thấy xoắn khuẩn
trong bệnh phẩm lấy từ săng hoặc hạch bẹn
- Điều trị: Benzathin penicillinG 2,4 triệu/tuần x 3 tuần (điều trị cả chồng với liều tưong tự)
- Biến chứng: Sảy thai liên tiếp, đa ối, dị dạng thai, giang mai bẩm sinh
6.Viêm âm đạo do thiếu Estrogen
Do thiếu estrogen nên biểu mô âm đạo bị teo, tế bào giảm glycogen, pH, âm đạo không toan, không tự bảo vệ và chống vi khuẩn được
- Nguyên nhân: Phụ nữ đã mãn kinh, phụ nữ đã cắt bỏ 2 buồng trứng
- Triệu chứng: âm hộ khô, teo, đau. Đặt mỏ vịt âm đạo đau, thành âm đạo mỏng, dễ chảy máu, cổ tử cung nhỏ
- Điều trị: Mycrofollin 0,05mg 1v/ngày.Tại chỗ Colpotrophine trong 10-20 ngày
7. Sùi mào gà (Condyloma):
Là bệnh do virus loại Papilloma nhóm 6 hay 11, ủ bệnh 3- 6 tháng
Tổn thương là các khối sùi ở da vùng môi lớn, môi bé, tiền đình, âm đạo, cổ tử cung màu hồng nhạt
- Điều trị: Đốt điện, đốt nhiệt, bôi thuốc Podophylin trên bề mặt khối u, điều trị cho cả chồng nếu bị.
III.Viêm cổ tử cung
Viêm
cổ tử cung cấp: Thường do lậu cầu, một số trường hợp khác có thể do
Staphyloccocus hemophylus vaginalis ... sau nạo phá thai nhiễm trùng,
nề, đỏ rực
IV.Viêm phần phụ
- Nguyên nhân: Do quan hệ tình dục với người bị bệnh, do thày thuốc thăm khám hoặc làm thủ thuật không đảm bảo vô trùng.
-
Mầm bệnh: lậu cầu, chlamydia trachomatis, các vi trùng ở cổ tử cung, tử
cung gây bệnh do mất cân bằng nội tiết, miễn dịch hay do thủ thuật.
-
Các yếu tố thuận lợi: Tuổi trẻ <25 tuổi, chất nhày cổ tử cung nhiều,
sinh hoạt tình dục mạnh, vệ sinh chưa chu đáo. Quan hệ tình dục rộng
rãi, mang dụng cụ tử cung.
-Triệu chứng: Đau hạ vị và hai hố chậu, sốt, khí hư bẩn
Đặt mỏ vịt khám thấy có khí hư chảy từ tử cung ra, âm đạo cổ tư cung đỏ, ấn tử cung đau, hai phần phụ phù nề ấn đau.
- XN: bạch cầu đa nhân cao song có tới 50% BC vẫn bình thường. Chẩn đoán huyết thanh với Chlamydia, lậu cầu, giang mai.
Lấy bệnh phẩm cấy vi trùng.
Điều trị: Nếu điều trị đúng và kịp thời hết đau, sốt, triệu chứng thực thể giảm. Phải điều trị kháng sinh đủ liều.
Siêu
âm đường âm đạo nếu có khối viêm đường kính >8cm phải can thiệp phẫu
thuật tránh khối mủ vỡ vào ổ bụng gây viêm phúc mạc.
Di
chứng có thể có: ứ nước vòi trứng do dính loa vòi trứng, dính vòi buồng
trứng. Có thể trở thành mãn tính, thỉnh thoảng có những đợt tiến triển
cấp tính: Sốt đau.Vô sinh do viêm tắc vòi trứng.
 |
