<p align="justify"><strong><font color="#000080">Đẩy mạnh công tác tuyên truyền, vận động cộng đồng quan tâm chăm sóc cho bệnh nhân AIDS, có cả việc huy động, tập hợp những người có HIV để họ cùng tham gia động viên nhau sống có ý nghĩa hơn quãng đời tiếp theo, chính là việc làm thiết thực, hiệu quả của công tác xã hội hóa phòng chống HIV/AIDS. Cũng từ hoạt động của các câu lạc bộ những người có HIV, nhóm đồng đẳng đã xuất hiện nhiều điển hình vượt qua nỗi đau bệnh tật, góp phần xóa bỏ những rào cản kỳ thị, phân biệt đối xử để người nhiễm HIV ngày càng sống tốt hơn trong cộng đồng.</font></strong></p> <table width="2" align="center" border="0"> <tbody> <tr> <td><img src="http://www.baocantho.com.vn/news/images/news/690/31.jpg" /></td></tr> <tr> <td><span style="FONT-SIZE: 8pt; COLOR: blue; FONT-FAMILY: Arial; mso-bidi-font-size: 12.0pt"><i>Cán bộ Trung tâm Y tế quận Ninh Kiều, TP Cần Thơ đang tư vấn về cách phòng, chống HIV/AIDS cho thanh niên. Ảnh: T. LONG</i></span> </td></tr></tbody></table> <p align="justify"><font color="#0000ff">...TRANG ĐỜI MỚI!</font></p> <p align="justify">Lần đầu tiên, tôi gặp N.T.M.D, ngụ ở phường An Thới, nhân Hội nghị chống phân biệt, kỳ thị đối với những người nhiễm HIV/AIDS và những lần sau đó trong các buổi sinh hoạt văn hóa, văn nghệ của nhóm đồng đẳng thành phố. M.D khá tự tin khi trò chuyện với tôi. Cô nói: “Giờ mình là thành viên của nhóm đồng đẳng, thường xuyên tham gia tuyên truyền, vận động đối tượng có nguy cơ cao - gái mại dâm thực hiện các biện pháp an toàn cho bản thân, giúp họ nâng cao ý thức phòng tránh nguy cơ lây nhiễm HIV cho mọi người”. Tôi hỏi: “Động cơ nào khiến M.D tham gia nhóm đồng đẳng?” - M.D trả lời không chút chần chừ: “Vì con gái tôi! Nó không bị nhiễm HIV. Tôi hạnh phúc lắm và tự nhủ phải sống vui vẻ, lạc quan, phải làm điều gì đó có ý nghĩa cho con...”. Và cô hồ hởi kể với tôi về định hướng tương lai, cố gắng lao động để nuôi con khôn lớn. </p> <p align="justify">Nhìn vẻ phấn khởi của M.D, không ai nghĩ rằng cách đây hơn năm, người phụ nữ 28 tuổi này đã rơi vào tình cảnh hết sức tuyệt vọng: Sau vụ tai nạn giao thông, tình cờ xét nghiệm máu, cả hai vợ chồng phát hiện cùng bị nhiễm HIV. Không thiết gì đến chuyện buôn bán, cửa hiệu kinh doanh nhỏ của họ phải đóng cửa. Vài tháng sau người chồng treo cổ tự vẫn vì hối hận do một phút lầm lỡ gây khổ cho vợ con... M.D., với nỗi đớn đau, hoang mang cùng cực, không dám ló mặt ra đường, nhiều lần nghĩ đến cái chết nhưng rồi đứa con gái 4 tuổi ngây thơ cứ theo ôm lấy mẹ, thỏ thẻ: “Mẹ ơi, bây giờ chỉ còn hai mẹ con mình với nhau thôi hả mẹ!”. Chính tình thương con đã giúp M.D. gượng dậy. Và đúng lúc đó, những cán bộ công tác xã hội địa phương tìm đến, chia sẻ, an ủi, động viên, vận động M.D. tham gia sinh hoạt nhóm đồng đẳng. Cô như được truyền thêm sức mạnh, vượt qua nỗi đau của bản thân, trở thành một thành viên tích cực trong nhóm đồng đẳng của thành phố. Cô nói: “Tôi được như ngày nay là nhờ đón nhận kịp thời vòng tay thân ái của cộng đồng. Tôi muốn góp sức ngăn chặn HIV/AIDS, không muốn những người có hoàn cảnh như tôi phải rơi vào tuyệt vọng, phải sống trong nỗi mặc cảm, đơn độc, trong khi họ còn cả một quãng đời rất dài trước mặt, bao dự định tốt đẹp để thực hiện,...”.</p> <p align="justify">Đó cũng là điều mong muốn của anh N.Đ.T. sinh hoạt chung nhóm đồng đẳng với M.D. Anh nói: “Bản thân người có HIV phải tự tin, phải biết vượt qua sự kỳ thị của chính bản thân mình. Có như vậy, mới có thể hòa nhập tốt với cộng đồng”. Để làm được điều này, bản thân Đ.T. phải hết sức cố gắng. Thời gian biểu hàng ngày của anh gần như “kín mít”. Vừa lao động kiếm sống, Đ.T. vừa dành thời gian tham gia các hoạt động tuyên truyền, biểu diễn văn nghệ, đi cơ sở tiếp cận, tư vấn cho đối tượng nghiện ma túy sử dụng bơm, kim tiêm an toàn. Đ.T. kể giọng chân tình: “Tuy công việc không nặng nhọc nhưng khá vất vả và nhiều lúc cũng rất buồn lòng, vì không phải đối tượng nào cũng dễ dàng tiếp cận và chịu để mình tư vấn. Nhiều thanh niên trẻ còn nặng lời với mình: “Thân ông sắp chết tới nơi không lo, bày đặt dạy đời thiên hạ”. Buồn nhưng mình không giận họ, mình không nỡ để họ chết vì thiếu hiểu biết!”. Đ.T. không phải là đối tượng tệ nạn xã hội, anh từng có kế hoạch về một tương lai xán lạn. Có những chuyến công tác xa nhà, Đ.T đôi lần quan hệ với gái mại dâm và không biết cách phòng tránh nên đã lây nhiễm HIV. Đến tháng 9 năm ngoái, khi đi khám sức khoẻ tổng quát để bổ túc hồ sơ thi đại học, anh bàng hoàng khi được thông báo kết quả xét nghiệm máu dương tính. Đ.T. bị sốc, định tìm đến cái chết nhưng tình thương của những người thân trong gia đình, sự chia sẻ của bạn bè, sự động viên của những người đồng cảnh ngộ đã giúp anh quyết định sống có ích hơn trong những năm tháng còn lại của cuộc đời.</p> <p align="justify"><font color="#0000ff">“VÒNG TAY” CỘNG ĐỒNG</font></p> <p align="justify">Theo số liệu từ Sở Y tế TP Cần Thơ, số người nhiễm HIV/AIDS trong những năm qua liên tục tăng. Từ 8 người nhiễm HIV đầu tiên phát hiện vào năm 1992, đến nay, số bệnh nhân nhiễm HIV được phát hiện ở TP Cần Thơ đã lên đến trên 3.660 người. Trong số này có trên 1.100 ca chuyển sang AIDS, đã có trên 610 người tử vong. 100%, xã, phường, thị trấn đều có người nhiễm HIV/AIDS. Đáng lưu ý là tỷ lệ nhiễm HIV/100.000 dân ở TP Cần Thơ xếp thứ 10 trong cả nước. </p> <p align="justify">Từ năm 2000 đến nay, từ sự viện trợ của nhiều tổ chức trên thế giới, TP Cần Thơ được hưởng lợi từ nhiều dự án liên quan đến HIV/AIDS. Dự án phòng lây nhiễm HIV/AIDS tại Việt Nam - TP Cần Thơ được tổ chức thông qua các hoạt động can thiệp cho các nhóm hành vi nguy cơ cao (ma túy, mại dâm), nâng cao năng lực cho cán bộ phòng chống AIDS ở 4 địa bàn trọng điểm Ninh Kiều, Cái Răng, Bình Thủy và Ô Môn. Dự án FHI (tổ chức sức khỏe gia đình quốc tế) hỗ trợ công tác truyền thông, phát bao cao su cho đối tượng có nguy cơ cao. Dự án Life Gab - dự án quỹ toàn cầu hỗ trợ công tác tư vấn, tuyên truyền rộng rãi trong cộng đồng, chăm sóc người nhiễm HIV/AIDS... Bác sĩ Nguyễn Danh Lam, Phó Khoa AIDS, Trung tâm Y tế Dự phòng TP Cần Thơ cho biết: “Thời gian qua, các dự án này đã mang lại hiệu quả thiết thực trong công tác phòng chống HIV/AIDS nhưng để nâng cao hơn nữa hiệu quả công tác này, ngành y tế tiếp tục đẩy mạnh công tác truyền thông về HIV/AIDS một cách sâu rộng hơn trong quần chúng; duy trì và củng cố hoạt động của các nhóm đồng đẳng; tổ chức chăm sóc hỗ trợ miễn phí cho người nhiễm HIV/AIDS tại nhà, giúp bệnh nhân HIV/AIDS mạnh dạn vượt qua sự kỳ thị, hòa nhập tốt với cộng đồng”.</p> <p align="justify">Ông Tăng Phước Khương, người đã nhiều năm gắn bó công tác phòng chống HIV/AIDS ở quận Ninh Kiều, cho biết: “Tâm lý của người có HIV diễn biến rất phức tạp. Nếu họ không vượt qua được nỗi mặc cảm bản thân, bị cộng đồng kỳ thị thì có nguy cơ làm chuyện rồ dại: tự tử hoặc cố tình lây lan HIV cho người khác. Do đó, Đội công tác xã hội và các nhóm đồng đẳng ở địa phương với các hoạt động chăm lo, chia sẻ, động viên kịp thời đối với người có nguy cơ cao và người có HIV là hết sức cần thiết, góp phần phòng tránh HIV/AIDS và làm giảm hậu quả nặng nề của nó”. Bản thân ông đã trực tiếp tư vấn và chăm sóc cho hàng chục lượt bệnh nhân AIDS, luôn gần gũi để giúp đỡ, chia sẻ để người có HIV có những định hướng đúng đắn, sống tự tin và hòa nhập với cộng đồng, không còn mặc cảm vì sự kỳ thị và phân biệt đối xử. </p> <p align="justify">Theo bác sĩ Nguyễn Danh Lam: “Gần đây, số trường hợp có HIV tự sát hoặc cố tình lây nhiễm cho cộng đồng đã giảm hơn so với trước. Nhiều người sống rất tự tin và có ích qua sự tuyên truyền, giúp đỡ của tổ chức y tế, cán bộ xã hội ở địa phương. Đến nay, công tác xã hội hóa phòng chống HIV/AIDS ở TP Cần Thơ đã đạt được những kết quả bước đầu. Trong đó, có vai trò tích cực của các thành viên nhóm đồng đẳng - những đối tượng tệ nạn xã hội, những con người lầm lỡ, dính HIV/AIDS - trở thành những tuyên truyền viên năng nổ tham gia vận động, giúp nâng cao sự hiểu biết và ý thức phòng tránh lây nhiễm cho các đối tượng có nguy cơ cao cũng như những đối tượng có HIV biết cách giữ gìn an toàn cho những người chung quanh”.</p> <p align="justify">Hôm tôi gặp N.Đ.H. ở phường Lê Bình, quận Cái Răng, trông anh ốm nhưng vẫn khoẻ khoắn với nước da hồng hào. Anh nói: “Biết mình bị HIV/AIDS nên tôi rất kỹ trong cách ăn uống và sinh hoạt để hạn chế những bệnh nhiễm trùng cơ hội và giữ an toàn cho người thân. Nhờ vậy đã 4 năm nay, sức khoẻ tôi không suy giảm nhiều”. Nhắc đến chuyện 4 năm trước, N.Đ.H thường được nhiều bạn bè gọi đùa là “người dũng cảm từ hôn”. Bởi năm 2001, khi dự định đăng ký kết hôn với người yêu là cô bạn gái cùng quê, N.Đ.H. đã đi khám sức khoẻ. Cầm kết quả xét nghiệm máu trên tay, N.Đ.H. chết lặng. Anh không ngờ chỉ một lần trót quan hệ không an toàn với gái mại dâm, N.Đ.H. đã không còn cơ hội sửa sai. Ước mơ cháy bỏng có được mái ấm gia đình bên người vợ hiền và những đứa con ngoan khiến N.Đ.H. trốn mình trong phòng riêng hàng tuần. Giấu người yêu để tổ chức đám cưới hay nói thật để chia tay - là những câu hỏi đã làm anh suốt mấy ngày liền trăn trở, đau đớn. Bên cạnh nỗi mặc cảm và sự hối hận giày vò khiến N.Đ.H. nhanh chóng sa sút sức khỏe và tinh thần. Nhưng anh cũng mừng là “chưa vượt qua vòng lễ giáo” với người yêu. Cuối cùng, anh quyết định nói thật với vợ sắp cưới và khuyên cô chọn người khác để kết hôn. Cô gái vì quá yêu anh nên đề nghị giấu hai bên gia đình, vẫn tổ chức lễ cưới. N.Đ.H. lại một lần nữa phải đấu tranh với bản thân. Anh tâm sự, giọng thật buồn: “Mình biết cô ấy rất yêu mình, muốn chia sẻ nỗi bất hạnh cùng mình nhưng mình đâu còn tương lai, đâu thể mang lại hạnh phúc cho cô ấy. Mình đã sai lầm một lần trong đời nhưng không thể làm người đàn ông tồi tệ suốt đời nên quyết định tránh mặt cô ấy một thời gian dài để cô quên mình... Giờ thì cô ấy đã có chồng, có con. Mình rất mừng vì cô ấy tìm được hạnh phúc!”.</p> <p align="center">***</p> <p align="justify">“Giữ vững cam kết: Quyết tâm ngăn chặn AIDS” - là chủ đề của chiến dịch phòng chống HIV/AIDS toàn cầu năm 2005. Quyết tâm ngăn chặn AIDS: chính là mỗi người phải quyết nâng cao sự hiểu biết của mình về AIDS, từng bước xóa bỏ sự kỳ thị, phân biệt đối xử để người nhiễm HIV/AIDS, những đối tượng có nguy cơ cao có hành vi an toàn cùng sống hòa nhập vào cộng đồng, vào xã hội.</p> <p align="right">Ghi chép của THANH LONG</p>