Theo TS Tiến, đây là một thực tế rất đáng lo ngại, gây khó khăn cho việc áp dụng điều trị dự phòng lây truyền từ mẹ sang con. Bởi có tới 30 - 35% số trẻ sinh ra từ những bà mẹ có HIV sẽ bị nhiễm HIV nếu không có biện pháp can thiệp cần thiết. Điều đáng nói, phần lớn những bà mẹ này có thể biết mình có nguy cơ mang bệnh nhưng lại e ngại đi xét nghiệm sớm để phát hiện và được uống thuốc dự phòng kịp thời nhằm phòng lây cho con mình. Vì vậy, không ít thai phụ tới khi chuyển dạ mới đến bệnh viện, sau khi xét nghiệm máu mới biết mình mắc HIV.
Theo thống kê từ năm 2005 - 2008, trong số khoảng 48.500 sản phụ đến khám và đẻ tại BV Phụ sản TƯ, sàng lọc được 271 trường hợp HIV dương tính. Trong đó, có tới 40% thai phụ chỉ biết mình nhiễm HIV khi chuyển dạ. Điều này cũng có nghĩa, những sản phụ này tự đánh mất cơ hội để tiếp cận đến thuốc điều trị kháng virus dự phòng lây truyền từ mẹ sang con.
TS Nguyễn Viết Tiến khẳng định, nếu phát hiện HIV dương tính trong thời kỳ mang thai, gần như 100% các bà mẹ sẽ được điều trị dự phòng kháng virus bằng thuốc Nevirapine. Gần như 100% số trẻ sinh ra từ bà mẹ nhiễm HIV tại bệnh viện được điều trị dự phòng trong 7 ngày. Trên thực tế, nếu được uống thuốc dự phòng đầy đủ từ tuần thai thứ 28, kết hợp không cho bú thì tỷ lệ lây bệnh giảm xuống chỉ còn khoảng 2 - 5% hoặc cao nhất là 10%. Nghĩa là tỷ lệ trẻ sinh ra từ bà mẹ mang thai nhiễm HIV hoàn toàn khoẻ mạnh, không mang virus này chiếm tỷ lệ rất cao, tới hơn 90%. TS Tiến cho biết, trẻ có thể bị lây nhiễm HIV vào các giai đoạn: Trong thời gian mang thai, trong khi đẻ, giai đoạn nuôi con bằng sữa mẹ. Vì thế, việc phát hiện sản phụ nhiễm HIV sớm là vô cùng cần thiết để phòng ngừa nguy cơ lây truyền này.
Việt Nam đã có Chương trình Hành động Quốc gia về phòng lây truyền HIV từ mẹ sang con từ nay đến năm 2010, với mục tiêu giảm tỷ lệ lây truyền từ 30% tổng số ca sinh xuống còn 10%; 90% số phụ nữ mang thai và tất cả phụ nữ nhiễm HIV được cung cấp các dịch vụ tư vấn và điều trị; 100% các trường hợp xét nghiệm dương tính với HIV được điều trị dự phòng lây truyền từ mẹ sang con.
Theo Vân Thảo
