"Tôi luôn muốn nhìn cuộc sống qua lăng kính trẻ thơ"

Tại Đại hội Nhà văn,
một người đàn ông tóc muối tiêu, luôn được một người phụ nữ nhỏ nhắn
tháp tùng, đi lại len lỏi giữa các nhà văn - thơ, cười nói vui vẻ. Nhưng
có vẻ kỳ lạ, ông không bắt tay bạn văn như những người khác, mà chỉ
cười hoặc khẽ ... nghiêng đầu chạm vào họ mỗi khi có người hồ hởi đến bên ông chào hỏi.

Đó chính là Nguyễn
Ngọc Ký, người viết bằng chân nổi tiếng, người Việt Nam nào lớn lên cũng
từng được biết ông qua sách giáo khoa cấp 1, và sau này là "thầy giáo huyền thoại", nhà tư vấn tâm lý, nhà văn... Nguyễn Ngọc Ký.

Sau 35 năm làm giáo viên, tác giả Tôi đi học
đã về hưu, hiện đang sinh sống tại TP Hồ Chí Minh, ông là nhà tư vấn
tâm lý qua điện thoại của tổng đài 1080.  Ngoài thời gian tiếp chuyện tư vấn khách hàng, Nguyễn Ngọc Ký viết sách.

Nếu ở Miền Bắc có
"nhà văn đứng viết" Trần Văn Thước và "nhà thơ nằm viết" Đỗ Trọng Khơi
vì liệt cả người, thì trong Miền Nam có thể gọi Nguyễn Ngọc Ký là "nhà
văn đạp chân" vì tất cả mọi hoạt động của ông đều dùng chân, trong đó có việc sáng tác viết lách, với những ngón chân nhảy múa trên bàn phím.

Cuộc đời Nguyễn Ngọc
Ký là cả một thiên tiểu thuyết dài về nghị lực chiến thắng số phận,
những thăng trầm trong cuộc đời tài hoa, quan điểm sống tinh tế, cho đến
hai cuộc hôn nhân với hai chị em ruột, lâm ly không kém gì chàng Kim Trọng với chị em Thúy Kiều, Thúy Vân.

Nhà văn, nhà tư vấn tâm lý Nguyễn Ngọc Ký, Ảnh Hoàng Hường

"Chị gái tôi say mê anh ấy từ lần gặp đầu tiên"

Người phụ nữ nhỏ nhắn
luôn đi bên cạnh ông, vừa nhẹ nhàng cài lại cho nhà văn chiếc cúc áo
tuột, vừa nhỏ nhẹ chia sẻ. Bà là Vũ Thị Đậu, người vợ hiện tại của ông.
Ông Ký quay sang nhìn vợ với ánh mắt vừa trìu mến, vừa có phần cảm 
kích, rồi từ từ cả hai ông bà - người này tiếp lời người kia - say sưa
hồi tưởng lại những kỷ niệm... về một người phụ nữ khác, chị gái bà Vũ Thị Đậu, cô giáo Vũ Thị Nhiễu, người vợ đầu của ông Ký.

Ông Ký đang ký tặng sách cho một người bạn thơ, Ảnh Hoàng Hường

"Nhà tôi có ba chị em
gái, chị Nhiễu là cả, thuộc diện xinh đẹp trong vùng (Hải Hậu, Nam
Định). Lúc đó, năm 1971, chị tôi đã tốt nghiệp đại học, là giáo viên,
chị đang yêu và chờ xây dựng gia đình với một anh du học sinh đang học ở
nước ngoài. Vậy mà chỉ gặp anh Ký trong một lần duy nhất, thế mà chị ấy bỏ luôn người yêu để đến với anh ấy", bà Đậu kể.

Hỏi ông Ký có bí
quyết nào mà mạnh mẽ thế, ông chỉ cười: "có lẽ do duyên phận", và duyên phận ấy được hiện thực hóa đầy lãng mạn bằng... thơ: "Tối nay hai đứa
bên thềm. Trời không trăng, đất dịu hiền lặng im. Khuya về thăm thẳm
màn đêm. Vẫn đôi mắt ấy ánh lên sắc hồng. Đây của em cả tấm lòng. Muốn
dâng em trọn giữa vòng yêu thương. Đây của anh cả quê hương. Muốn dâng em hết bốn phương đất trời"- thơ của thầy giáo trẻ Nguyễn Ngọc Ký gửi cô giáo Nhiễu, và được cô đáp lại đầy tha thiết: "Dù cho sống gió phũ phàng. Lòng em vẫn đứng vững vàng bên anh".

"Bố tôi biết chuyện.
Ông giận dữ ghê gớm, đánh chị tôi lên bờ xuống ruộng. Tôi thương quá
phải nhào vào đỡ đòn cho chị. Mãi sau này, chứng kiến anh chị yêu nhau
tha thiết, quyết tâm đến với nhau, và được bạn bè người quen đứng ra
giới thiệu, "bảo lãnh" về anh Ký, cụ mới nguôi ngoai phần nào rồi "duyệt" anh Ký làm con rể", bà Đậu kể tiếp.

Lý do ông cụ chấp nhận ông Ký - theo bà Đậu kể - rất thú vị: "Vì nghe giọng nói thằng này
(ông Ký) cũng sang, và cái tên của nó Ngọc Ký, chữ ký trên ngọc, hay và có vẻ tin tưởng được" nên cụ quyết định gả con gái cả cho ông.

"Chúng tôi chung sống
với nhau 30 năm, rất hạnh phúc, đến một ngày bà ấy bị tai biến nằm liệt
giường suốt bảy năm thì mất. Khi đó chúng tôi đã chuyển vào TP Hồ Chí
Minh sinh sống. Những ngày trên giường bệnh, Đậu từ Thái Bình vào chăm
sóc chị, Nhiễu cứ nắm tay năn nỉ Đậu: sau khi chị mất đi, hãy đến với
anh ấy (ông Ký), thay chị chăm sóc anh. (Khi đó chồng bà Đậu đã mất gần
10 năm, có hai con riêng). Bà ấy không yên tâm nhắm mắt khi để tôi lại một mình với đôi tay liệt thế này", ông Ký nói.

Bà Đậu tiếp lời: "Lúc
nghe chị nói thế, tôi giãy nảy lên phản ứng: em không làm được, ai đi
lấy anh rể. Các con của cả hai chúng tôi  cũng phản đối. Nhưng mãi sau
này, anh ấy cũng thể hiện tình cảm chân thành, các anh chị em anh ấy
cũng tỏ ý ủng hộ vun vén, mãi rồi tôi cũng đồng ý. Các con cũng tôn trọng quyết định của mẹ.".

Hàng ngày, bà đảm
nhiệm nhiều vai trò bên cạnh ông: từ chăm sóc ăn uống sinh hoạt, đến trợ
giúp ông trong công việc viết lách, tháp tùng ông đi mọi hoạt động bên ngoài, là đôi tay của ông nâng đỡ cả thể chất và tinh thần.

Ông Ký nói, có lẽ ảnh
hưởng từ số phận và hai cuộc hôn nhân đặc biệt khiến ông luôn muốn và
cố gắng nhìn cuộc sống qua những góc trong trẻo, đẹp đẽ nhất, dù cuộc
đời đã trải qua quá nhiều thăng trầm. Chính vì thế, ông chọn đối tượng sáng tác chính là dành cho trẻ em.

"Cuộc sống người lớn
giờ quá nhiều mỏi mệt và toan tính, khóc toan tính, cười toan tính. Nhà
văn Nguyễn Nhật Ánh đã nói "Cho tôi một vé đi tuổi thơ", tôi cũng muốn
mua chiếc vé đó. Thế giới trẻ thơ là thế giới màu nhiệm nhất, lung linh
nhất và đẹp đẽ nhất. Tất cả những gì trong thế giới đó đều đáng trân
trọng, giữ gìn, và tôi đã mang chúng ép vào những trang sách. Tôi luôn muốn nhìn cuộc đời qua những đôi mắt trẻ thơ ấy:

Trẻ thơ chưa khóc đã cười

Mắt còn như suối miệng thời như hoa;

Đang mưa trời bỗng nắng òa

Mới hay Trời cũng muốn là bé thơ

Đúc kết kinh nghiệm
suốt mấy chục năm trên bục giảng, ông luôn xen cài những câu chuyện, câu
thơ, câu đố vui vào các bài học, vừa tạo không khí cởi mở, vừa khiến
học sinh dễ tiếp thu và gợi mở tư duy của trẻ em. Đến nay, ông đã có một tuyển tập khoảng 1500 câu thơ đố vui kiểu: Rau gì trồng ở đầm ao; Tên luôn nhắc bạn đừng bao giờ lười? hay Trái gì gợi nhắc mẹ ta; Muốn ăn bạn nhớ phải xoa cho mềm? và một kho chuyện cổ tích.

"Suốt mấy chục năm
cuộc đời, với hai thể loại văn chương ấy, không những tôi cứu được tôi
mà còn nuôi sống cả nhà, và làm giàu có đời sống tâm hồn tôi", cựu nhà giáo, nhà văn  Ngọc Ký tâm sự.

Đôi vợ chồng hạnh phúc, Ảnh Hoàng Hường

Đường dây được nối
trực tiếp với điện thoại tại nhà của ông, công việc tuy không vất vả mưa
nắng nhưng chiếm nhiều thời gian. Nhiều khách hàng, trong đó có cả
những học trò cũ -  nhận ra người đang tư vấn là Nguyễn Ngọc Ký thì rất vui, họ tìm được ở ông sự mạnh mẽ để đương đầu với số phận.

Nguyễn Ngọc Ký nửa
đùa nửa thật, ông không có đôi tay để vươn ra cuộc đời, nhưng ông lại có
một đường dây để nối thẳng đến những nỗi niềm tận đáy sâu tâm hồn con
người, và ông mãn nguyện vì với công việc ý nghĩa, mà từ đó ông cũng kiếm được vài triệu đồng một tháng để nuôi gia đình.

Bên cạnh đó, ông đã viết mấy cuốn sách về người vợ cũ, và đang hoàn thiện cuốn về bà Đậu.

Hỏi ông bận rộn như vậy, có còn thời gian làm thơ tặng vợ không? Ông nhìn bà tủm tỉm: tặng nhiều chứ. "Em là bóng cả cây đa; Vẫn là chồi biếc, vẫn là mùa xuân". Bà ấy giờ là "bóng cả" của một đàn con cháu rồi, nhưng với tôi bà lúc nào cũng là "chồi biếc". Bà Đậu liếc ông, khẽ cười.

"Tôi là người đàn ông
vô cùng may mắn, tôi được một người phụ nữ ở bên suốt 30 năm hạnh phúc,
rồi Trời lại ban thêm cho một người nữa. Đó là điều quá tuyệt vời", ông
Ký mỉm cười hồn hậu, khẽ dùng chân gạt chiếc lá rơi xuống người vợ, xoa nhẹ tay bà.