Chúng tôi trở lại Trung tâm Mai Hòa (huyện Củ Chi - TPHCM) khi các em nhỏ nhiễm hoặc ảnh hưởng HIV (OVC) ở đây vừa bắt đầu mùa khai trường. Thấy có khách, những đứa trẻ gọn gàng trong các bộ đồng phục đang đuổi bắt nhau liền ngừng nô đùa, khoanh tay, cúi đầu lễ phép chào.
Lời hứa bị bỏ quên
Nghe chúng tôi hỏi về ngày khai giảng năm học mới, sơ Huyên thoáng buồn. Bà cho biết các em cũng được dự lễ tại Trường Tiểu học An Nhơn Đông nhưng rồi các sơ, các cô lại lặng lẽ đưa về Trung tâm Mai Hòa. Các em không được vào lớp học cùng các bạn. “Tôi thấy trong mắt các cháu lớn một nỗi buồn nhưng chúng chấp nhận chứ không hỏi han hay thắc mắc gì, có lẽ vì không muốn các sơ khó xử; còn các cháu nhỏ thì vẫn vô tư” - sơ Huyên buồn bã.
Sơ Nguyễn Thị Bảo, Giám đốc Trung tâm Mai Hòa, cho biết năm học này vẫn duy trì mô hình lớp học trong trung tâm. Mười một em từ lớp 2 đến lớp 5 do 2 cô giáo đứng lớp, còn 4 em học cấp hai được chuyển về các trường trong TP.
Chúng tôi nhớ lại năm học 2009-2010, khi phụ huynh học sinh kéo đến Trường An Nhơn Đông phản đối việc trẻ OVC của Mai Hòa vào học ở đây, một lãnh đạo UBND huyện Củ Chi cho rằng nếu đột ngột đưa hết 15 em của trung tâm đến trường sẽ làm các phụ huynh sốc nên sẽ lần lượt đưa từng em một và năm học này, tất cả học sinh của Mai Hòa sẽ được đến trường học. Sơ Bảo bức xúc: “Lời hứa đó vẫn chưa được thực hiện, dù chỉ cho một vài cháu”.
Theo cô Trịnh Thị Máng, một trong 2 giáo viên đứng lớp tại Trung tâm Mai Hòa, các em được dự chào cờ đầu tuần và các hoạt động ngoại khóa tại Trường An Nhơn Đông. “Những lúc đến trường, các em hòa đồng rất nhanh, các học sinh khác cũng vui vẻ chơi chung chứ không hắt hủi hay chọc ghẹo gì cả. Tôi nghĩ chuyện phản đối đều từ những định kiến của phụ huynh học sinh mà thôi” – cô Máng nhận xét.
Nhiều trẻ OVC phải học tại Trung tâm Mai Hòa, không được đến trường
Một điều quá đỗi bình thường với biết bao đứa trẻ trong mùa tựu trường nhưng lại là mơ ước không dễ thực hiện của các em OVC ở Trung tâm Mai Hòa. Cậu bé tên M. bộc bạch: “Buổi sáng, con nhìn ra đường thấy có bạn đạp xe, có bạn đi bộ đến trường, đông vui lắm. Con cũng muốn đi chung với các bạn đó tới trường nhưng không dám hỏi vì sợ các sơ buồn. Chừng nào sơ cho con đi thì con đi”.
Chưa ai có thể trả lời cho M. được rằng đến bao giờ mơ ước đó của em mới trở thành hiện thực. Trung tâm Mai Hòa cách Trường An Nhơn Đông chưa đầy 1 km nhưng đường đến trường của các em sao mà xa diệu vợi!
Cha mẹ phập phồng
Buồn vì thêm một năm học nữa, các em ở Mai Hòa vẫn chưa hòa nhập với các bạn cùng trang lứa nhưng 4 em được học ở những trường công cũng đặt các sơ vào tình cảnh vừa mừng vừa lo.
“Ngày được đến trường, các cháu vui như Tết, tôi cũng mừng vô hạn nhưng sau đó lại rất lo lắng. Tôi sợ đến một lúc nào đó, nhà trường phát hiện tình trạng của các cháu và chúng sẽ lại bị phụ huynh học sinh khác gây áp lực buộc thôi học hoặc vấp phải sự kỳ thị, trêu chọc của bạn bè cùng lớp. Hình như chúng cũng cảm nhận được như vậy nên nhiều lúc tư lự lắm” - sơ Bảo thổ lộ.
Nỗi niềm của sơ Bảo cũng là nỗi niềm của những người mẹ có con là trẻ OVC. Chị Nguyễn Thị Nguyệt, trưởng nhóm tự lực Nắng Mai, cho biết thành viên trong nhóm của chị có gần 100 con đang học tại các trường nhưng tất cả đều không dám công khai tình trạng của các em, ngay cả những trẻ không nhiễm HIV.
“Năm học nào cũng có thành viên trong nhóm gặp rắc rối khi con đi học. Dù đã cố gắng che giấu tình trạng nhưng nhà trường vẫn phát hiện. Có trường buộc thôi học, có trường khuyên hoặc làm áp lực để các cháu tự chuyển trường. Con đi học nhưng cha mẹ ở nhà cứ nơm nớp lo âu. Nhiều khi chúng tôi muốn tổ chức các buổi truyền thông về HIV, về những quyền lợi của người có HIV, trong đó có quyền được đi học như người bình thường, mời thầy cô giáo đến dự để chia sẻ, thông cảm hơn với con em người có HIV. Tuy nhiên, chúng tôi đành hủy bỏ vì sợ thầy cô phát hiện sẽ gây khó dễ” - chị Nguyệt chia sẻ.
Trẻ nhiễm HIV đã đành nhưng ngay cả trẻ không nhiễm cũng bị “cấm cửa”. Năm học này, em B.B.B ở Đồng Nai đã được nhận vào một trường tiểu học tại TP Biên Hòa nhưng đến trường được vài bữa, hiệu trưởng phát hiện em là con của người có HIV. Dù cha mẹ B. đã giải thích con mình không nhiễm HIV nhưng ban giám hiệu vẫn không chấp nhận em học tại trường. Cùng đường, cha mẹ B. phải đưa con về quê ngoại tại Lâm Đồng để đi học.
“Ngày nào các cháu chưa bị phát hiện là ngày đó chúng tôi vừa mừng vừa lo; mỗi năm học đến là một năm lo lắng phập phồng. Nếu nhà trường phát hiện, bạn bè chế nhạo, kỳ thị, không chỉ các con tổn thương mà cha mẹ cũng sụp đổ” - chị Nguyệt trăn trở.
Để mơ ước được đàng hoàng đến trường của trẻ OVC trở thành hiện thực, rất cần sự chung tay của cộng đồng, nhất là sự kiên quyết từ các cơ quan chức năng.
|
Mưa dầm thấm lâu
Cho trẻ OVC công khai đến trường không phải là chuyện không thể. Theo bà Nguyễn Thị Kim Tiên, Phó Giám đốc Trung tâm Bảo trợ trẻ em Tam Bình (quận Thủ Đức – TPHCM), trung tâm có 20 trẻ OVC đang theo học từ lớp 4 đến lớp 8 tại Trường Tiểu học Xuân Hiệp và Trường Trung học Xuân Trường.
Để có được điều này là cả một quá trình phấn đấu của trung tâm và nhà trường. Năm 2007, khi bắt đầu đưa trẻ đến trường, trung tâm cũng đã gặp rất nhiều khó khăn do phụ huynh các học sinh khác liên tục phản đối.
Tuy nhiên, lãnh đạo nhà trường đã rất kiên quyết theo hướng: Nếu phụ huynh không muốn cho con em học tại trường, nhà trường sẽ tạo điều kiện cho các em chuyển nơi khác chứ không để trẻ OVC không được đến lớp.
Tiếp đó, nhà trường tổ chức các buổi truyền thông, mời người của trung tâm nói chuyện và mời phụ huynh dự. “Chúng tôi đã trình bày với phụ huynh về tình trạng của các cháu OVC; những kiến thức, hành động và hướng xử lý khi xảy ra sự cố...” – bà Tiên cho biết.
Bên cạnh đó, nhà trường cũng chủ động mời bác sĩ chuyên khoa đến nói chuyện về HIV/AIDS và những trường hợp lây nhiễm, cách phòng tránh giữa các trẻ.
Mưa dầm thấm lâu và các bậc phụ huynh cũng yên tâm hơn nên không gây khó dễ cho nhà trường cũng như các trẻ OVC nữa.
|
