Thực trạng

Theo thống kê của cơ quan chức năng vào năm 2003, nước ta có
khoảng 51.000 đối tượng hoạt động mại dâm. Nhưng số đối tượng có hồ sơ quản lý
được chỉ chiếm khoảng 32,7%. Tệ nạn mại dâm hiện nay vẫn diễn biến hết sức phức
tạp, nhất là ở các thành phố lớn, các khu du lịch, vùng ven đô, địa bàn ráp
ranh... Số người phạm tội mua bán phụ nữ và trẻ em ra nước ngoài làm mại dâm
ngày càng tăng. Người mại dâm là vị thành niên cũng tiếp tục tăng, đối tượng này
sau khi bị bắt phải thả ra (vì chưa đủ tuổi đưa vào cơ sở chữa bệnh) nhưng hầu hết lại tái phạm.

Đặc biệt, đối tượng bán dâm là nam giới xuất hiện và lan nhanh
ở một số địa phương như Hà Nội, TP.HCM, Bà Rịa – Vũng Tàu. Chỉ riêng năm 2002,
cả nước có 5.600 đối tượng liên quan đến hoạt động mại dâm bị bắt, trong đó có
gần 1.000 chủ chứa và môi giới, 3.200 người bán dâm và hơn 1.400 người mua dâm; 14 người mua dâm người chưa thành niên bị khởi tố.

Đối tượng bị chế tài

Pháp lệnh Phòng, chống mại dâm năm 2003 quy định những biện
pháp phòng chống tệ nạn mại dâm. Pháp lệnh này được áp dụng đối với các đối tượng sau:

- Cá nhân, cơ quan, tổ chức Việt Nam.

- Cá nhân, tổ chức nước ngoài hoạt động trên lãnh thổ Việt Nam,
trừ trường hợp có điều ước quốc tế mà nước ta ký kết hoặc gia nhập có quy định khách thì áp dụng điều ước quốc tế đó.

Các hành vi bị cấm

Nghiêm cấm các hành vi sau:

- Bán dâm: là hành vi
giao cấu của một người với người khác để được trả tiền hoặc lợi ích vật chất khác.

- Mua dâm: người dùng tiền hoặc lợi ích vật chất khác trả cho người bán dâm để được giao cấu.

- Chứa mại dâm: sử
dụng, thuê, cho thuê hoặc mượn, cho mượn địa điểm, phương tiện để thực hiện việc
mua, bán dâm. Việc cho thuê, cho mượn địa điểm, phương tiện để hoạt động mại dâm
là hành vi của tổ chức, cá nhân có quyền quản lý, chiếm hữu, sử dụng hoặc định đoạt tài sản mà cho thuê, cho mượn để hoạt động mại dâm.

- Tổ chức hoạt động mại dâm: bố trí, sắp xếp để thực hiện việc mua dâm, bán dâm.

- Cưỡng bức bán dâm: dùng vũ lực, đe dọa dùng vũ lực hoặc dùng thủ đoạn buộc người khác phải thực hiện việc bán dâm.

- Môi giới mại dâm: dụ
dỗ hoặc dẫn dắt của người làm trung gian để các bên thực hiện việc mua, bán dâm.

- Bảo kê mại dâm: lợi
dụng chức vụ, quyền hạn, uy tín hoặc dùng vũ lực, đe dọa dùng vũ lực để bảo vệ, duy trì hoạt động mại dâm.

- Lợi dụng kinh doanh dịch vụ để hoạt động mại dâm.

- Các hành vi khác mà theo quy định của pháp luật là có liên
quan đến hoạt động mại dâm: là những hành vi tiếp tay, che giấu, dung túng để tạo điều kiện, khuyến khích hoạt động mại dâm.

Các biện pháp phòng, chống mại dâm

* Biện pháp kinh tế – xã hội:

- Dạy nghề, tạo việc làm để có thu nhập, xóa đói giảm nghèo.

- Tổ chức chữa bệnh, giáo dục, dạy nghề, tạo việc làm giúp người bán dâm hòa nhập cộng đồng.

- Nhà nước có chính sách, biện pháp khuyến khích và hỗ trợ các
tổ chức, cá nhân tổ chức chữa bệnh, giáo dục, dạy nghề, tạo việc làm giúp người bán dâm hòa nhập cộng đồng v.v...

* Trách nhiệm của cơ sở kinh doanh dịch vụ:

Các cơ sở kinh doanh dịch vụ dễ bị lợi dụng để hoạt động mại
dâm và (là các cơ sở kinh doanh dịch vụ lưu trú, văn hóa hoặc dịch vụ khác có sử
dụng lao động là vũ nữ, tiếp viên, nhân viên phục vụ) như khách sạn, nhà khách,
nhà nghỉ, nhà hàng, nhà trọ, biệt thự hay căn hộ kinh doanh du lịch, căn hộ cho
thuê, vũ trường, karaoke, xoa bóp, tắm hơi, tắm nóng lạnh, cắt tóc – gội đầu máy lạnh, cà phê đèn mờ v.v... Các cơ sở này có trách nhiệm:

- Ký hợp đồng lao động bằng văn bản với người lao động, đăng ký lao động với cơ quan quản lý lao động địa phương.

- Không sử dụng người lao động dưới 18 tuổi làm những công việc
tiếp xúc trực tiếp với khách hàng có ảnh hưởng xấu đến sự phát triển thể lực, trí lực và nhân cách của họ.

- Thực hiện khám sức khỏe định kỳ cho người lao động theo quy định của pháp luật.

- Ký cam kết với UBND cấp xã, nơi cơ sở hoạt động về việc không
để tệ nạn mại dâm xảy ra trong cơ sở mình, chấp hành quy định của pháp luật về
phòng chống mại dâm và phải chịu trách nhiệm về tệ nạn mại dâm xảy ra tại cơ sở.

- Cơ sở kinh doanh vũ trường, karaoke, xoa bóp, tắm hơi và các
cơ sở kinh doanh dịch vụ dễ bị lợi dụng để hoạt động mại dâm chỉ được hoạt động khi có đủ tiêu chuẩn, điều kiện theo quy định.

* Trách nhiệm của người lao động:

Người lao động làm việc tại các cơ sở trên phải chấp hành quy
định về quản lý hộ khẩu và ký cam kết không vi phạm về phòng chống mại dâm. Mặt
khác, người lao động phải có bằng cấp, chứng chỉ chuyên môn phù hợp với công việc được giao theo quy định.

Tố giác mại dâm

Khi phát hiện các hành vi về mại dâm, cơ quan, tổ chức, cá nhân
phải thông báo hoặc tố giác kịp thời với cơ quan có thẩm quyền. Khi nhận được
thông tin, tố giác, cơ quan có thẩm quyền phải kịp thời xem xét, xử lý và thông báo kết quả xử lý cho cơ quan, tổ chức, cá nhân đó nếu họ yêu cầu.

Người phát hiện, tố giác, đấu tranh phòng chống mại dâm được
bảo vệ và giữ bí mật. Trường hợp họ bị thiệt hại tài sản thì sẽ được đền bù, nếu
người đó bị thương tích, tổn hại về sức khỏe thì được trợ cấp chi phí y tế, trợ
cấp mất khả năng lao động theo mức độ suy giảm khả năng lao động (tối đa là 20
triệu đồng). Nếu họ bị thiệt hại về tính mạng thì thân nhân họ được hưởng trợ
cấp một lần bằng tiền (tối đa là 50 triệu đồng). Nếu họ bị thương sẽ được hưởng
chế độ như thương binh, nếu hy sinh thì được xem xét để công nhận là liệt sĩ theo quy định.

Xử lý vi phạm về mại dâm

Thẩm quyền phạt

- Chủ tịch UBND cấp xã: phạt cảnh cáo; phạt tiền đến 500.000
đồng; tịch thu tang vật, phương tiện được sử dụng để vi phạm có giá trị đến 500.000 đồng; quyết định áp dụng biện pháp giáo dục tại cấp xã...

- Chủ tịch UBND cấp huyện: phạt cảnh cáo; phạt tiền đến 20
triệu đồng; tịch thu tang vật, phương tiện sử dụng để vi phạm; quyết định đưa vào cơ sở chữa bệnh...

- Chủ tịch UBND cấp tỉnh: phạt cảnh cáo; phạt yến đến 30 triệu đồng; áp dụng các biện pháp khắc phục hậu quả.

- Các lực lượng công an nhân dân, bộ đội biên phòng và các cơ
quan thanh tra chuyên ngành trong phòng chống mại dâm (Lao động - Thương binh và
xã hội, Văn hóa - Thông tin, Thương mại, Du lịch, Y tế) cũng có thẩm quyền xử phạt hành chính.

Mức phạt

Việc xử phạt hành chính đối với các hoạt động mại dâm chỉ áp
dụng đối với những hành vi chưa đến mức truy cứu trách nhiệm hình sự. Mức phạt cụ thể như sau:

 Người mua dâm:

- Mua dâm: phạt từ 500.000 đồng đến một triệu đồng.

- Mua dâm nhiều người cùng lúc: từ 2 – 5 triệu đồng.

- Mua dâm có tính chất đồi trụy; lôi kéo, ép buộc người khác cùng mua dâm: từ 5 – 10 triệu đồng.

 Người bán dâm:

- Bán dâm: phạt cảnh cáo hoặc phạt tiền từ 100.000 – 300.000 đồng.

- Bán dâm cho nhiều người cùng lúc: từ 300.000 – 500.000 đồng.

- Bán dâm có tính chất đồi trụy: từ 500.000 – 1.000.000 đồng.

- Người bán dâm có tính chất thường xuyên từ đủ 14 tuổi trở
lên, có nơi cư trú nhất định thì bị áp dụng biện pháp giáo dục tại cấp xã; nếu
từ đủ 16 tuổi trở lên, đã bị áp dụng biện pháp giáo dục tại cấp xã hoặc chưa bị
áp dụng biện pháp này nhưng không có nơi cư trú nhất định thì bị áp dụng biện pháp đưa vào cơ sở chữa bệnh.

- Nếu người bán dâm là người nước ngoài thì ngoài việc phạt cảnh cáo hoặc phạt tiền thì còn bị trục xuất ra khỏi Việt Nam.

 Người có hành vi liên quan đến mại dâm:

- Lợi dụng uy tín, đe dọa dùng vũ lực để bảo vệ, duy trì hoạt
động mại dâm; môi giới mại dâm không thường xuyên; góp vốn để sử dụng vào mục
đích hoạt động mại dâm: từ 10 – 15 triệu đồng. Người góp vốn để sử dụng vào mục đích hoạt động mại dâm còn bị tịch thu số vốn đã góp.

- Lợi dụng chức vụ, quyền hạn, dùng vũ lực để bảo vệ, duy trì hoạt động mại dâm: từ 15 – 30 triệu đồng.

 Lợi dụng kinh doanh dịch vụ để hoạt động mại dâm:

- Sử dụng việc mua dâm, bán dâm và các hoạt động tình dục khác
làm phương thức kinh doanh; dùng các thủ đoạn khống chế, đe dọa người mua dâm, bán dâm để cưỡng đoạt tài sản: từ 15 – 20 triệu đồng.

- Người đứng đầu cơ sở kinh doanh dịch vụ do thiếu tinh thần
trách nhiệm để hoạt động mại dâm xảy ra ở cơ sở mình quản lý: từ 10 – 15 triệu đồng.

- Ngoài việc phạt tiền, tổ chức, cá nhân vi phạm còn bị tước quyền sử dụng giấy phép, chứng chỉ hành nghề.

 Phổ biến, tàng trữ, lưu hành các sản phẩm khiêu dâm:

Cơ quan, tổ chức, cá nhân hoạt động trong lĩnh vực văn hóa, bưu
chính, viễn thông mà phổ biến, tàng trữ, lưu hành hình ảnh, vật phẩm, sản phẩm,
thông tin có nội dung và hình thức đồi trụy, khiêu dâm, kích động tình dục thì
sẽ bị xử phạt hành trình trong lĩnh vực văn hóa - thông tin. Ngoài việc phạt
tiền, đối tượng vi phạm còn có thể bị tước quyền sử dụng giấy phép, chứng chỉ hành nghề.

 Cán bộ, công chức:

Cán bộ, công chức, viên chức hoặc người thuộc lực lượng vũ
trang nhân dân có hành vi nêu trên thì ngoài việc phạt tiền như trên còn bị
thông báo cho người đứng đầu cơ quan, tổ chức, đơn vị có thẩm quyền quản lý
người đó để xử lý kỷ luật. Trong thời gian bị kỷ luật, cán bộ, công chức, người
thuộc lực lượng vũ trang không được đề cử, ứng cử vào các cơ quan dân cử, tổ
chức chính trị – xã hội, cũng không được bổ nhiệm hoặc bổ nhiệm lại, bổ nhiệm
vào các chức vụ tương đương hoặc cao hơn trong các cơ quan nhà nước hoặc lực lượng vũ trang.

Cơ quan chức năng khi phát hiện cán bộ, công chức, viên chức,
người thuộc lực lượng vũ trang nhân dân vi phạm hành chính về phòng chống mại
dâm phải thông báo ngay cho người đứng đầu cơ quan, tổ chức, đơn vị có thẩm
quyền quản lý người đó. Trường hợp người đứng đầu cơ quan, tổ chức, đơn vị vi
phạm thì phải thông báo cho người đứng đầu cơ quan quản lý cấp trên trực tiếp để xem xét và quyết định hình thức kỷ luật.

Người đứng đầu cơ quan, tổ chức, đơn vị của người vi phạm phải
kỷ luật người vi phạm và tổ chức quản lý, giáo dục, phòng ngừa, ngăn chặn người đó tái phạm.

Bộ Nội vụ phối hợp với Bộ Lao động-Thương binh và Xã hội hướng
dẫn cụ thể việc kỷ luật cán bộ, công chức, viên chức vi phạm hành chính về phòng
chống mại dâm. Người trong lực lượng vũ trang vi phạm thì sẽ bị xử lý theo quy định của pháp luật và điều lệnh kỷ luật của lực lượng vũ trang.

 Người thực hiện nhiệm vụ phòng chống mại dâm mà vi phạm:

Người có nhiệm vụ trực tiếp đấu tranh phòng chống mại dâm mà có
hành vi bảo kê mại dâm, dung túng, bao che hoặc không xử lý kịp thời để cho hoạt
động mại dâm xảy ra trên địa bàn quản lý thì sẽ bị kỷ luật theo quy định về cán
bộ, công chức. Người bị kỷ luật bằng hình thức cảnh cáo, hạ bậc lương, hạ ngạch hoặc cách chức phải bị chuyển làm công tác khác.

 Cấp trên không xử lý thuộc cấp:

Người có chức vụ, quyền hạn mà có hành vi bao che hoặc không
kịp thời kỷ luật người thuộc quyền quản lý trực tiếp của mình có hành vi mại dâm
hoặc liên quan đến hoạt động mại dâm: tùy tính chất, mức độ vi phạm phải bị kỷ luật theo quy định về cán bộ, công chức.

(Ghi chú: Trích Pháp lệnh
Phòng, chống mại dâm năm 2003; Nghị định số 178/2004/NĐ-CP, Nghị định 87/CP ngày
12-12-1995; Nghị định 88/CP ngày 14-12-1995; Nghị định 49/CP ngày 15-8-1996, Bộ luật Hình sự)

BÌNH ANgiới thiệu

(Nguyệt san Pháp Luật TP.HCM)