Thiên hạ ai cũng nói đến tiền. Song có một kẻ không thích tiền.
Hắn sợ tiền. Bởi học thuyết của hắn cho rằng, đồng tiền là thủ phạm
chính gây nên mọi sự bất ổn trong xã hội. Hắn đã xây dựng một xã hội mà trong đó người dân tuyệt đối không được sử dụng đồng tiền.

Và kết cục số phận của hắn và số phận xã hội đó thế nào, mọi
người đều biết. Hắn chính là Pol Pốt với chế độ kỳ quái có tên gọi là “Campuchia dân chủ”.

Kể lại câu chuyện đó với bạn đọc để người viết mong bạn đọc có dịp
nhìn đồng tiền từ một phía khác, cực đoan, phía không cần tiền. Để thấy
rằng không thể có một xã hội mà trong đó người dân không tiêu tiền. Và
lúc này, chúng ta đang sống trong một xã hội, đặc biệt là trong một thời điểm mà người ta nói quá nhiều đến tiền.

Cách đây ít lâu, người viết bài này có dịp gặp bà Thu An- diễn viên
điện ảnh- trên đường Trần Hưng Đạo, Hà Nội. Chuyện trò lan man về sức
khỏe và công việc. Bà kể chuyện sau khi đóng phim, có anh đạo diễn đến
nhà trả tiền đóng phim cho bà. Khi anh ta về, bà giở tiền ra đếm thì mới
hay trong mỗi tập đều bị rút lõi vài ba tờ. Bà đành phải cười buồn vì
không biết truy tìm thủ phạm ở đâu. Có bà đồng nghiệp an ủi: “Tôi cũng
bị thế nhiều lần rồi. Thôi thì, của đi thay người.” Người viết bài này
chia sẻ, bà yên tâm, nó lấy của bà thì lúc khác, người khác sẽ lấy của
nó. Bà cười hóm hỉnh, hãy đợi đấy, thử xem. Rất lâu sau, người viết bài
này được tin, cậu con trai người đạo diễn đó bị mất xe máy. Gọi điện cho
bà, giọng bà thảng thốt: Thế à? Sao khổ thế? Tôi có mong chuyện này xảy ra đâu?- Bà thấy chưa, ác giả ác báo. Nhân quả nhãn tiền mà.

Lại một chuyện khác trong làng điện ảnh. Có ông đạo diễn nổi tiếng là
tham. Ăn chặn đủ thứ. Từ tiền kịch bản đến tiền diễn viên, tiền bối
cảnh, tiền quay phim… Anh ta mang tiền về nhà mình nhiều đến nỗi, có lần
con anh ta mở tủ, bị những cục tiền đổ ụp xuống đầu, xuống mặt. Song
kết cục vẫn thật buồn. Vợ anh ta bỗng mắc bệnh nan y. Còn cậu con trai
bỗng sinh đổ đốn, bỏ học, lêu lổng và xung khắc với bố, không bao giờ
thèm nói chuyện với bố. Giờ đã nghỉ hưu, mỗi khi gặp lại bạn bè, anh đều
khuyên một câu, đừng bao giờ để cho con cái biết mình có nhiều tiền!
Thiên hạ còn bao nhiêu chuyện khác liên quan đến luật nhân quả của đồng
tiền. Luật nhân quả không chỉ liên quan trực tiếp đến người gây ra nhân
mà nó có một sự vận động vô hình nào đó, ta không thể nhìn thấy được,
song một lúc nào đó, nó giáng cái quả hết sức khắc nghiệt đến chính
những chỗ mà ta không ngờ nhất, đến chính những người thân của ta. Người
viết nhớ một câu của kinh Phật là trong tất cả mọi luật của con người thì luật nhân quả là luật quan trọng nhất.

Nếu gặp may, đồng tiền đến với ta như một điều phúc. Nhưng giữ được
đồng tiền ấy lại liên quan đến một vấn đề khác. Ấy là cái đức, ân đức
hay đạo đức. Liệu ta có đủ đức để giữ được số tiền đó không? Nếu ta
không đủ đức để giữ được, thì số tiền đó, những đồng tiền đó, sẽ hiện
nguyên hình mặt trái của nó. Tức là nó sẽ biến thành quỷ thành ma. Nó sẽ
làm khổ ta, tàn phá ta, đưa lối dẫn đường ta vào hết lỗi này sang tội khác. Và chỉ có cái chết may ra mới làm ta hết đau khổ.

Dư luận xì xào về cô diễn viên nào đó nay đi xe này, mai thay xe
khác. Cô ấy đi ra ngoài có vẻ vung vinh. Nhưng ai biết cô ấy những lúc
trong tay các đại gia, đã như súc thịt, như đồ chơi, không hơn không
kém. Rồi những lúc bẽ bàng, chán xe, chán tiền, chán tất cả. Nhiều tấm
gương đồng nghiệp đi trước, và xung quanh, cô thấy đời mình kết thúc sao mà sớm vậy.

Đồng tiền đến với ta một cách dễ dàng cũng đi khỏi ta một cách tương
tự. Không tin, bạn hãy thử kiểm nghiệm đời mình. Khi vận tốt đến, bạn có
thể giành được phần thắng trong cuộc chơi không công bằng. Nhưng khi
vận xấu đến, bạn sẽ âm thầm trả giá. Lúc đó, nằm một mình vắt tay lên trán, ngẫm lại, bạn mới biết sợ cái bí ẩn của quy luật cuộc đời.

Tôn giáo dạy chúng ta nên biết ăn năn, hối cải. Luật pháp ngăn chúng
ta không làm điều xấu. Ta có thể đi nhà thờ xưng tội hay vào chùa cầu
tai qua nạn khỏi. Và luật pháp có thể không chạm đến ta. Song có một thứ
luật mà Chúa hay Phật cũng đều tuân theo, một thứ luật vô hình giúp ta
tin và hy vọng vào cuộc sống. Đó là luật Nhân Quả. Đối xử với đồng tiền một cách đúng mực bạn sẽ có tình yêu và hạnh phúc.