Cần đẩy mạnh tuyên truyền HIV/AIDS trong thanh thiếu niên (Ảnh: Cát Tường)

Theo đó, sự tăng trưởng kinh tế ấn tượng trong những năm gần đây của Việt Nam đã mang lại những thay đổi xã hội sâu rộng, trong đó có sự biến động nhiều hơn của thanh thiếu niên với mục đích học tập và tìm việc làm. Điều này khiến thanh thiếu niên dễ va vấp với các hành vi nguy cơ cao hơn và vì vậy dễ bị lạm dụng, bóc lột và lây nhiễm HIV hơn.

Điều tra quốc gia lần thứ 2 về thanh niên và vị thành niên Việt Nam (SAVY II, 2010) cho thấy chỉ có 42,5% thanh thiếu niên trong độ tuổi 15-24 có hiểu biết toàn diện về đường lây truyền của HIV, cách xa so với mục tiêu quốc gia là 95% vào năm 2010. Trong khuôn khổ Tuyên bố cam kết về HIV và AIDS, Việt Nam đã đặt mục tiêu đến năm 2010 có ít nhất 95% thanh thiếu niên trong độ tuổi 15-24 có đủ thông tin và kiến thức để phát triển các kỹ năng sống cần thiết để giảm nguy cơ lây nhiễm HIV.

Dịch HIV ở Việt Nam tập trung phần lớn trong các nhóm có nguy cơ lây nhiễm cao. Vì vậy, rất có thể là, đa số các ca nhiễm HIV trong thanh thiếu niên đã xảy ra trong nhóm thanh thiếu niên tiêm chích ma túy, quan hệ tình dục đồng giới nam, nữ bán dâm và khách mua dâm là thanh thiếu niên, mặc dù số hiện nhiễm HIV phân theo độ tuổi chuẩn chưa được thu thập một cách nhất quán. Kết quả điều tra quốc gia về vị thành niên và thanh niên Việt Nam lần thứ 2 (SAVY II, 2009) và Xu hướng việc làm Việt Nam (MOLISA, 2010) cũng chỉ rõ: Đã có những dấu hiệu gia tăng trong việc thanh niên và vị thành niên Việt Nam có những hành vi nguy cơ thể hiện qua tỷ lệ lạm dụng các chất gây nghiện ngày càng gia tăng.

Nhiều trẻ em và trẻ vị thành niên bị ảnh hưởng bởi HIV. Các em không tiếp cận được tới dịch vụ giáo dục và các dịch vụ cơ bản khác do bị kỳ thị và phân biệt đối xử. Một nghiên cứu năm 2005 ước tính có khoảng 283.700 trẻ nhỏ và trẻ vị thành niên trong độ tuổi 0-15 chịu ảnh hưởng của HIV và AIDS cần được chăm sóc và hỗ trợ. Nhiều em trong số này có nguy cơ cao lây nhiễm HIV.

Các chương trình phòng, chống HIV ít với tới những thanh thiếu niên tiêm chích ma túy, quan hệ tình dục đồng giới nam, bán và mua dâm trong độ tuổi dưới 25 hơn so với những thanh thiếu niên trên 25 tuổi trong các nhóm này.

Thanh thiếu niên thường không được tách riêng khỏi người lớn trong các cơ sở tạm giam, trại giam, trường giáo dưỡng và các trung tâm tập trung dành cho những người mại dâm và sử dụng ma túy, làm các em càng dễ bị tổn thương hơn.