Hãy “chai” mặt

Chị Hoàng Thị Hiền là nhân viên tiếp cận cộng đồng của của Phòng tư vấn, xét nghiệm HIV tự nguyện Đồ Sơn. Chị Hiền và 3 người khác chia thành 2 nhóm, mỗi nhóm 2 người, thay phiên nhau đến các cơ sở lưu trú có tiếp viên ở khu du lịch nổi tiếng này. Chỉ trừ thứ bảy và chủ nhật, từ 10 – 11h sáng, hoặc từ 2 – 3h chiều, nhóm của chị Hiền tới gặp các tiếp viên, bởi phải tranh thủ lúc cô gái đang nghỉ ngơi sau giờ “làm việc”. 

Việc tiếp cận, tư vấn, phát bao cao su tại các cơ sở lưu trú đã góp phần tích cực phòng chống HIV/AIDS. (Ảnh minh họa). Ảnh: Dương Ngọc

Chỉ trong 1h đồng hồ ấy, tùy khách hàng là người mới hay cũ, hiểu biết đến đâu mà các chị sẽ lựa chọn cung cấp những kiến thức về HIV/AIDS, các bệnh lây truyền qua đường tình dục khác, cách sử dụng bao caosu... và bước sau nữa là giới thiệu về dịch vụ xét nghiệm HIV lưu động miễn phí. Kết quả xét nghiệm HIV sẽ được mang tới trả sau 1 tuần, đảm bảo riêng tư và bí mật....

Các tiếp viên nhà hàng và ngay chủ nhà hàng có lợi như vậy, nhưng không hẳn ngay từ đầu, các nhân viên tiếp cận cộng đồng đã được “chào đón”. Chị Hiền nhớ lại những lần đầu tiên khi vừa bước chân qua cánh cửa khách sạn và giới thiệu tại sao lại đến, chị đã bị mời ra ngay. Chị hiểu, đó cũng là phản ứng rất bình thường, bởi không bà chủ nhà nghỉ nào muốn công khai và để một người lạ biết về dịch vụ kinh doanh riêng của mình, về các nhân viên nữ tuổi đời còn rất trẻ, mà họ đã không dễ dàng tuyển mộ được.

Vì thế, chị Hiền biết mình phải thật cởi mở, thân thiện và thật sự mong muốn những cô gái, mà nhiều người thậm chí mới 16 - 17 tuổi, tương lai còn rất dài này không bị lây nhiễm HIV như mình. Chồng chị Hiền tiêm chích ma túy, sau khi đi cai nghiện về, anh được nhóm “Sóng biển Đồ Sơn” giới thiệu đi xét nghiệm và có kết quả dương tính với HIV.

Chị tâm sự điều thầm kín nhất ấy của mình, chỉ với mong muốn các cô gái hiểu, với đặc thù công việc của họ, nguy cơ lây nhiễm HIV là rất cao nếu không sử dụng bao caosu. Chị cũng thuyết phục các chủ nhà hàng nếu các tiếp viên biết cách phòng lây nhiễm, họ sẽ làm việc hiệu quả và đem lại lợi ích hơn. ..

Cứ vài lần bị đuổi bằng cách từ thô, đến khéo, chị Hiền cứ kiên nhẫn về rồi lại đến. Cuối cùng, với sự hỗ trợ của phòng khám, công an và hiệp hội du lịch địa phương..., các chị đồng đẳng viên cũng đã chinh phục được khách hàng. Từ khi mô hình lưu động hoạt động từ tháng 7.2008 đến nay, trong số khoảng 120 cơ sở lưu trú ở Đồ Sơn, nhóm đã tiếp cận được gần 100 địa điểm. Ba trăm tiếp viên nhà hàng cũng được ít nhất 1 lần tiếp cận tư vấn, nhận bao caosu, xét nghiệm phát hiện HIV.

Thành quả ngọt

Kinh nghiệm mà chị Hiền rút ra là, khi một tiếp viên đồng ý lấy máu xét nghiệm thì các nhân viên ở đó đều vui vẻ làm theo. Ngược lại, nếu người đầu tiên lắc đầu thì cả nhóm cũng từ chối. Vì thế, phải khéo léo và có trách nhiệm để họ yên tâm, tin tưởng. Theo y sĩ Vũ Ngọc Phảng - giám sát viên của Phòng khám ngoại trú Đồ Sơn:  Giờ đây, các chị đã trở thành người bạn của họ, người mà họ có thể tâm sự chuyện buồn vui, chủ động xin bao caosu mà còn cười vui khi thấy bóng dáng áo đồng phục của các chị. Trong số hơn 1.800 lượt xét nghiệm HIV, hơn 1.300 mẫu là được lấy từ dịch vụ lưu động này. Đã có 6 trường hợp dương tính được phát hiện. Không uổng công tư vấn của những nhóm tiếp cận, ý thức tránh lây cho người khác, 6 chị đã nhiễm đều về quê, thôi không hành nghề bán dâm ở Đồ Sơn.

Hơn 2 năm tồn tại song song với dịch vụ xét nghiệm tại Phòng khám ngoại trú, mô hình lưu động tư vấn, xét nghiệm HIV/AIDS ở Đồ Sơn đã góp phần đưa dịch vụ này tới gần hơn những người nguy cơ cao – nhóm phụ nữ bán dâm. Theo y sĩ Phảng, ở đây thầy thuốc đi tìm khách hàng. Dịch vụ này đã mở rộng ngoài địa bàn từ 7 phường thuộc quận Đồ Sơn sang một số khu công nghiệp, cơ quan ở địa bàn 2 quận Dương Kinh và Kiến Thụy của TP.Hải Phòng.

Đây là mô hình xét nghiệm HIV tự nguyện lưu động đầu tiên trên cả nước. Khi nhóm chia sẻ kinh nghiệm ở Nghệ An, Khánh Hòa, Hà Nội, Bình Định..., đã được đánh giá cao. Theo ThS Chu Quốc Ân – Phó Cục trưởng Cục Phòng, chống HIV/AIDS (Bộ Y tế) đánh giá: Đây là mô hình hiệu quả và có thể nhân rộng, đóng góp tích cực vào việc dự phòng lây nhiễm HIV trong nhóm nguy cơ cao.

Quang Duy
http://laodong.com.vn/tin-tuc/thay-thuoc-di-tim-khach-hang/41204