Sự
tham gia chưa từng có của 34 nguyên thủ quốc gia và các nhà lãnh đạo
toàn cầu tại Cuộc họp cấp cao về AIDS năm 2011 của Đại hội đồng LHQ vừa
kết thúc ngày 10 tháng 6 vừa qua đã mang lại những cam kết, mục tiêu và
khí thế mới cho ứng phó toàn cầu với AIDS. Các quốc gia thành viên LHQ
đã nhất trí đẩy mạnh các nỗ lực nhằm giảm bớt lây truyền HIV qua quan hệ
tình dục và giảm một nửa số ca nhiễm HIV trong những người tiêm chích
ma túy vào năm 2015.
Các quốc gia cũng nhất trí nỗ lực mạnh mẽ nhằm triệt tiêu các ca nhiễm
HIV mới trong trẻ em trong vòng năm năm tới. Các nhà lãnh đạo toàn cầu
cam kết trong thời gian này sẽ đưa số người được điều trị để tiếp tục
cuộc sống lên 15 triệu và giảm một nửa số người sống với HIV bị tử vong
vì lao.
"Bản Tuyên bố cam kết rất mạnh mẽ, các mục tiêu có thời hạn và đặt ra
một lộ trình rõ ràng và khả thi, không chỉ cho năm năm tới mà còn xa hơn
nữa," Chủ tịch Đại hội đồng Liên Hợp Quốc ông Joseph Deiss phát biểu.
"Các quốc gia thành viên LHQ đã công nhận HIV là một trong những thách
thức to lớn nhất của thời đại chúng ta và đã chứng tỏ vai trò lãnh đạo
thông qua các cam kết nỗ lực hướng tới một thế giới không còn AIDS trnog
bản Tuyên bố này."
Những mục tiêu táo bạo này được đặt ra vào thời điểm khi sự hỗ trợ của
cộng đồng quốc tế cho ứng phó với AIDS lần đầu tiên kể từ năm 2001 đã
giảm bớt. Các quốc gia thành viên đã nhất trí nâng mức chi cho phòng,
chống AIDS ở các nước có thu nhập ở mức thấp và trung bình lên trong
khoảng từ 22đến 24 tỷ đô-la vào năm 2015.
Đây là những mục tiêu táo bạo được đặt ra trong bản Tuyên bố cam kết
chính trị về HIV/AIDS: Tăng cường các nỗ lực để xóa bỏ HIV/AIDS được Đại
hội đồng LHQ thông qua ngày 10 tháng 6 năm 2011. Bản tuyên bố lưu ý
rằng các chiến lược dự phòng HIV đã chưa chú ý đúng mực đến những nhóm
người có nguy cơ lây nhiễm HIV cao - đặc biệt là những người nam tình
dục đồng giới, những người tiêm chích ma túy và người bán dâm, đồng thời
kêu gọi các quốc gia hướng trọng tâm ứng phó với AIDS vào các vấn đề
phù hợp với tình hình dịch và các điều kiện đặc thù của riêng mình.
"Lần đầu tiên trong 30 năm ứng phó với AIDS, những nhóm người có nguy cơ
lây nhiễm HIV cao nhất ở nhiều quốc gia trong đó có Việt Nam đã được
nêu tên trong một Tuyên bố của LHQ về AIDS, họ là những người tiêm chích
ma túy, nam quan hệ tình dục đồng giới và người bán dâm," Ông Eamonn
Murphy, Giám đốc UNAIDS Việt Nam, Chủ tọa nhóm phối hợp của LHQ về HIV ở
Việt Nam nói. "Đây là một bước đột phá trong ứng phó với dịch."
Bản tuyên bố kêu gọi tất cả các quốc gia thành viên LHQ một lần nữa nhân
đôi các nỗ lực nhằm thực hiện tiếp cận phổ cập tới dự phòng HIV, điều
trị, chăm sóc và hỗ trợ vào năm 2015 như là một bước đi quan trọng để
tiến tới xóa dịch AIDS trên phạm vi toàn cầu. Bản tuyên bố cũng cam kết
sẽ chấm dứt bất bình đẳng giới, bạo hành và lạm dụng trên cơ sở giới,
và nâng cao năng lực cho phụ nữ và các trẻ gái vị thành niên để họ tự
bảo vệ mình khỏi bị lây nhiễm HIV.
Bản tuyên bố công nhận rằng tiếp cận tới các dịch vụ chăm sóc sức khỏe
tình dục và sức khỏe sinh sản đã, đang và sẽ tiếp tục rất quan trọng
trong ứng phó với AIDS, và các chính phủ có trách nhiệm cung cấp các
dịch vụ chăm sóc sức khỏe cộng đồng với trọng tâm là nhu cầu của các
gia đình, đặc biệt là phu nữ và trẻ em. Các quốc gia thành viên LHQ cũng
nhất trí raf soát lại các chính sách và luật có ảnh hưởng không tích
cực tới việc thực hiện công bằng, hiệu quả và thành công các chương
trình dự phòng HIV, điều trị, chăm sóc và hỗ trợ cho những người sống
với và bị ảnh hưởng bởi HIV.
Với số ca nhiễm HIV mới ước tính gần 7000 mỗi ngày, bản tuyên bố một lần
nữa khẳng định rằng dự phòng HIV phải trở thành cốt lõi của ứng phó với
AIDS ở tầm quốc gia, khu vực và trên toàn cầu. Bản tuyên bố kêu gọi mở
rộng tiếp cận tới các sản phẩm thiết yếu dùng cho dự phòng, đặc biệt là
bao cao su dành cho nam và nữ và bơm kim tiêm sạch. Bản tuyên bố kêu gọi
tăng cường tổ chức các chiến dịch xét nghiệm HIV trên phạm vi toàn
quốc, thúc giục các quốc gia triển khai các can thiệp sử dụng các dược
phẩm sinh học loại mới đã được cho phép sử dụng, trong đó có tiếp cận
sớm hơn tới điều trị để dự phòng.
Với chiến lược mới cho 5 năm tới của UNAIDS, bản tuyên bố đánh giá cao
vai trò lãnh đạo của UNAIDS trong các nỗ lực hỗ trợ và điều phối chính
sách quốc gia, đồng thời kêu gọi UNAIDS điều chỉnh các chỉ số xác định
thành công và giúp Tổng thư ký LHQ xây dựng báo cáo hàng năm về tiến độ
thực hiện cam kết của các quốc gia thành viên.
