Lời cảnh tỉnh

TT - Sau Sonadezi Long Thành ở Đồng Nai xả nước thải có
màu và bốc mùi, thêm một doanh nghiệp vừa bị cảnh sát môi trường lập
biên bản vì xả nước thải chưa qua xử lý ra môi trường. Đó là Công ty cổ phần tập đoàn Thái Tuấn.

Đoàn kiểm tra phát hiện dòng nước đỏ au và bốc khói từ nhà xưởng chảy ra mương thoát nước vệ sinh công ty dệt Thái Tuấn - Ảnh: N.Triều

Giải trình với cảnh sát môi trường, một phó tổng giám
đốc của công ty cho rằng dòng nước đỏ au, bốc khói nghi ngút chảy theo
mương hở hòa vào kênh Tham Lương chỉ là nước giải nhiệt và súc rửa máy
móc. Nội dung giải trình thoạt nghe hợp lý, vì con mương này được nhà máy xác định là mương thoát nước giải nhiệt và vệ sinh nhà xưởng.

Còn nước thải trực tiếp từ sản xuất đã có hệ thống thu gom và xử lý công suất 300m3/ngày
đêm nằm ngay đó. Song về tính hợp pháp thì chính vị phó tổng giám đốc
cũng thừa nhận “lẽ ra nước súc rửa máy móc, vệ sinh nhà xưởng cũng phải thu gom và xử lý trước khi xả ra môi trường”.

Trao đổi qua điện thoại, ông Thái Tuấn Chí - chủ tịch
HĐQT kiêm tổng giám đốc công ty - cho biết hơi bất ngờ và do đang đi
công tác nên chưa được báo cáo chi tiết vụ việc. Nhưng ông khẳng định
quan điểm là hoạt động của doanh nghiệp không chỉ hướng tới lợi nhuận mà còn phải đảm bảo quyền lợi của cộng đồng và quan tâm bảo vệ môi trường.

Mức độ vi phạm của Công ty cổ phần tập đoàn Thái Tuấn
đến đâu sẽ được cơ quan chức năng làm rõ. Tuy nhiên, câu chuyện các
doanh nghiệp bị “thổi còi” vì không tuân thủ quy định về bảo vệ môi
trường không phải bây giờ mới có. Những công ty như Vedan (Đồng Nai),
Hào Dương (TP.HCM), Tung Kuang (Hải Dương)... dường như chưa thể cảnh
tỉnh để các doanh nghiệp tự soi lại mình, đối chiếu với quy định của pháp luật để điều chỉnh, khắc phục những sai phạm trước khi “bị lộ”.

Vì thế những vụ việc như Công ty cổ phần dịch vụ Sonadezi (Đồng Nai), những doanh nghiệp ở Củ Chi (TP.HCM) mà Tuổi Trẻ
thông tin mấy ngày qua, và mới nhất là Công ty cổ phần tập đoàn Thái
Tuấn vẫn liên tục xảy ra. Theo đánh giá của lãnh đạo Cục Cảnh sát phòng
chống tội phạm về môi trường (C49), vi phạm về môi trường đang trở thành một hiện tượng phổ biến (Tuổi Trẻ ngày 2-8), gần như kiểm tra đến đâu là phát hiện vi phạm đến đó.

Khi bị phát hiện sai phạm, hầu hết các chủ doanh nghiệp
thường đổ lỗi do không nắm hết các quy định pháp luật, do cấp dưới làm
trái, thậm chí đổ lỗi do sự cố khách quan. Đành rằng từng có một thời
gian dài vì ưu tiên phát triển kinh tế mà vấn đề môi trường chưa được
xem xét đúng tầm mức nên chuyện các cơ sở sản xuất xả thải ra sao, bằng ống nổi hay ống chìm cũng chưa được kiểm soát chặt chẽ.

Ngày nay, khi vấn đề môi trường đã trở thành một trong
các yếu tố quyết định sự phát triển bền vững của kinh tế - xã hội mỗi
quốc gia thì việc đặt yêu cầu bảo vệ môi trường lên bàn cân được - mất,
việc siết chặt các quy định pháp lý là đòi hỏi tất yếu. Hơn ai hết, chủ
doanh nghiệp phải tự cập nhật và tuân thủ các quy định liên quan, chứ không thể bảo rằng không biết để thoái thác trách nhiệm.

Có thể là muộn với những doanh nghiệp đã “chẳng may bị
lộ” một khi bị phát hiện vi phạm các quy định pháp luật về môi trường.
Nhưng sự “muộn” của doanh nghiệp này cũng là bài học cảnh tỉnh những
doanh nghiệp khác “chưa bị lộ”. Vì thế các doanh nghiệp đừng chần chừ,
hãy tự soi xét lại mình, nếu đã có thời đặt môi trường sau lợi nhuận thì
nay nên có những điều chỉnh. Trước mắt là thể hiện sự thượng tôn pháp
luật, giữ uy tín, thương hiệu với khách hàng, với đối tác và trên hết là để chung tay bảo vệ môi trường cho chính mình và con cháu mai sau.

NGUYỄN TRIỀU

Khi kiểm tra các khu vực nhuộm vải, tổ công tác phát
hiện mỗi khu vực đều có hai hệ thống van xả nước một chiều. Một cho nước
chảy về khu vực xử lý nước thải, một cho nước chảy thẳng ra mương nước
giải nhiệt. Giải trình với C49, Công ty Thái Tuấn cho hay: Nếu đóng van 1
(van xả đáy) và mở van 2 thì nước thải từ khu vực nhuộm sẽ dẫn về khu
xử lý nước thải. Ngược lại nếu đóng van 2, mở van 1 thì nước thải sẽ
chảy thẳng ra mương thoát nước mà không qua xử lý. Tuy nhiên, đại diện
Công ty Thái Tuấn cho rằng các hệ thống van nói trên đã có sẵn theo thiết kế của đơn vị lắp ráp nhà máy chứ công ty không gắn thêm.

Công ty Thái Tuấn cho biết thêm, đơn vị sử dụng khoảng 1.400 m3
nước ngầm/ngày đêm để phục vụ hoạt động sản xuất. Nhưng hiện nay hệ
thống xử lý nước thải của nhà máy chỉ có công suất tối đa 300 m3/ngày
đêm. Do vậy, đơn vị chỉ xử lý nước thải từ công đoạn nhuộm, còn nước thải vệ sinh khu vực nhuộm và nước giải nhiệt thì xả trực tiếp ra kênh.

Tại buổi làm việc, C49 nêu vấn đề: Vì sao 660 m3
nước thải phát sinh từ sản xuất không được công ty xử lý mà xả trực
tiếp ra môi trường. đại diện Công ty Thái Tuấn không trả lời được mà hứa sẽ giải trình bằng văn bản.

Trước đó, chiều tối 17/8, C49 bất ngờ kiểm tra nhà
máy nhuộm của Công ty Thái Tuấn và phát hiện có một đường ống ngầm loại
200 mm không có trong đề án bảo vệ môi trường được phê duyệt. Ngày 18-8,
C49 yêu cầu khai quật để làm rõ đường ống này có đấu nối với hệ thống
đường ống xả nước thải của nhà máy hay không. Tuy nhiên, do điều kiện khách quan nên việc khai quật đường ống chưa được thực hiện.

Hiện C49 đã lấy ba mẫu nước thải tại ba cửa xả nước
thải đã qua xử lý và chưa qua xử lý tại nhà máy của Công ty Thái Tuấn ra
kênh Tham Lương để làm rõ các dấu hiệu vi phạm. Công ty Thái Tuấn cũng cam kết sẽ bịt lại miệng đường ống ngầm vừa bị C49 phát hiện.