Cho tới nay, đã 30 năm kể từ phát hiện ra virus HIV, con người vẫn đang vật lộn để ngăn chặn đại dịch thế kỷ này. Dưới đây là những phát hiện lớn nhất về HIV trong năm 2011 vừa qua theo tổng kết của trang hivplusmag.
1. Hai loại thuốc chính hứa hẹn làm cuộc sống của những người có HIV dễ chịu hơn
Tháng giêng, các hãng dược phẩm bắt đầu cung cấp ra thị trường thuốc Egrifta, tiêm hàng ngày để giảm mỡ bụng bao quanh gan và dạ dày, là hiệu ứng phụ của việc sử dụng thuốc chống HIV. Complera, kết hợp với Edurant, Viread và Emtriva trong một viên đã được Cục quản lý thực phẩm Hoa Kỳ phê duyệt vào tháng 8 năm 2011.
2. Các nhà nghiên cứu tìm ra loại sữa bột cho các bà mẹ có HIV
Nhiều bà mẹ thích nuôi con bằng sữa bột (nhân tạo), nhưng các loại sữa bột thông thường không thích hợp đối với các bà mẹ có HIV. Một công trình nghiên cứu trình bày tại Hội nghị về Retrovirus và Bệnh cơ hội tại Boston trong tháng ba vừa qua đã phát hiện nếu thêm cho trẻ mỗi ngày mọt lượng nevirapine thì có thể ngăn chặn được nguy cơ nhiễm HIV từ mẹ trong 6 tháng đầu đời. Còn đối với các bà mẹ có HIV với tế bào - T cao, thì giảm được 75% nguy cơ bị lan truyền từ mẹ. Một nghiên cứu khác chỉ ra rằng những kháng thể có trong sữa nếu tách ra có thể trung hoà HIV và giết chết các tế bào nhiễm HIV.
3. Có khả năng tìm được văcxin
Văcxin mà các nhà khoa học Tây Ban Nha đang thử nghiệm tỏ ra có hiệu lực hơn nhiều so với những loại đã thử nghiệm trước đây. Sau 1 năm thử nghiệm trên người, 95% trong số 24 bệnh nhân đã hình thành được hệ miễn dịch chống virus, 85% hệ này duy trì được 1 năm. Văcxin trước đây chỉ 25% số người tạo ra được khả năng bảo vệ đó. Văcxin này là đặc hiệu để chống lại được cả dạng phụ (subtype) HIV chủ yếu ở châu Âu, Bắc Mỹ và Nam Mỹ.
4. Ngăn cản thành công việc lan truyền HIV giữa vợ chồng
Một trong những đột phá có ý nghĩa nhất trong năm lại thành công rất nhanh chóng: 1.763 người khoẻ mạnh (tức không có HIV) dùng thuốc chống retrovirus, thì 96% đã không bị truyền HIV khi quan hệ với những người có HIV. Nghiên cứu được thực hiện chủ yếu trên các cặp vợ chồng bình thường (dị tính – heterosexual), mà không kết luận đối với trường hợp các đồng tính nam (gay).
5. Những con mèo phát sáng giúp giải quyết vấn đề lan truyền HIV
Các nhà nghiên cứu tại Trung tâm nghiên cứu y học Mayo Clinic đã tìm ra phương pháp dựa vào màu sắc để phát triển liệu pháp gen chống lại virus làm suy giảm hệ miễn dịch của mèo (gọi là FIV), tương đương HIV ở người. Một gen cung cấp chất protein phát quang màu xanh lá cây được dùng để đánh dấu những tế bào mang gen thứ hai, có khả năng chống FIV. Gen phát quang làm mèo phát sáng, cho phép các nhà khoa học theo dõi được sự di chuyển của tế bào và chức năng của mô.
6. Lập bản đồ trên máy tính và những công nghệ khác phục vụ mục tiêu chống HIV ở Mỹ
Những công trình nghiên cứu trình bày tại Hội nghị phòng chống HIV toàn quốc họp vào tháng tám cho thấy các cơ quan y tế đã áp dụng các công nghệ để tăng khả năng phòng chống và chăm sóc người có HIV. Các nhân viên y tế Los Angeles lập bản đồ trên máy tính để theo dõi những người có HIV đang được điều trị ra sao, trong khi đó, hệ thống điện tử phục vụ y tế của bệnh viện Cleveland lại giúp các bác sĩ sàng lọc các bệnh nhân có HIV. Jonathan Mermin, giám đốc phân khoachống HIV/AIDS thuổcTung tâm Phòng chống bệnh cho biết những tài liệu của họ đều được nhập vào Chiến lược chống AIDS quốc gia.
7. Loại bỏ cholesterol để điều trị virus?
Tháng chín, một nhóm các nhà khoa học từ Mỹ và châu Âu đã nhận thấy nếu loại bỏ cholesterol từ màng của các cụm HIV có thể ngăn cản virus khỏi tác động đến hệ miễn dịch.
8. Người có HIV được điều trị bằng gen truyền cho đối tác quan hệ sex với mình khả năng chữa trị
Nhiều nghiên cứu đang tìm hiểu liệu pháp gen làm thay đổi cách HIV tác động đến hệ miễn dịch của người như thế nào, nhưng người ta đã đưa ra một thuyết mới về vai trò của liệu pháp gen đến việc lan truyền HIV. Tháng ba, các nhà y học công bố một công trình nghiên cứu, dựa trên mô phỏng bằng máy tính, chỉ ra rằng nếu những người có HIV được điều trị bằng gen dường như ít truyền HIV cho đối tác quan hệ tình dục với mình, mà lại truyền cho người đó các vật liệu chữa trị, làm các virus đã bị nhiễm yếu đi.
9. Các bác sĩ phát hiện HIV giúp điều trị ung thư
Khi phương pháp hoá trị chữa ung thư bạch cầu thất bại, các bác sĩ cố gắng thử nghiệm một phương pháp mới trên một bệnh nhân: lấy ra khỏi cơ thể hàng tỷ tế bào-T, thêm vào đó dạng bất hoạt của HIV, để chúng mang gen chống ung thư và đưa chúng trở lại cơ thể. Biện pháp đầy rủi ro ấycó thể huấn luyện (dạy) cho hệ miễn dịch cách giết tế bào ung thư. Các bác sĩ chưa vội vã kết luận rằng bệnh nhân sẽ hoàn toàn khỏi nhưng rõ ràng bệnh bạch cầu đang thuyên giảm.
10. Hoá ra, sự gắn bó với việc điều trị thể hiện ở trên tóc
Các nhà nghiên cứu nhận thấy việc xác định nồng độ Reyataz (thuốc chống HIV phổ biến thuộc loại ức chế men proteazơ) trong tóc có thể cho biết người ta đã gắn bó với việc điểu trị như thế nào.
Tuấn Hà
http://vietnamnet.vn/vn/khoa-hoc/53873/10-phat-hien-lon-nhat-ve-hiv-nam-2011.html
