(CATP) Theo Tổ chức Y tế thế giới, Việt Nam xếp thứ 12/22 nước có số bệnh nhân lao nhiều nhất thế giới, xếp thứ 14/27 nước có gánh nặng bệnh lao đa kháng thuốc cao trên toàn cầu.

THỰC TRẠNG

Năm 2010, Việt Nam có 88.000 ca mắc lao mới được phát hiện, trên 8.000 bệnh nhân lao cũ cần tái điều trị và gần 30.000 người chết vì bệnh lao. Tổng số bệnh nhân lao hiện mắc là 300.000 người. Mỗi năm, Chương trình chống lao quốc gia phát hiện 100.000 bệnh nhân lao và chữa khỏi cho 92%. Bệnh lao là nguyên nhân hàng đầu làm trẻ em mồ côi cha hoặc mẹ. Hàng năm, có 2,5 triệu phụ nữ (tuổi từ 15 - 44) mắc lao. Lao cũng chính là nguyên nhân gây tử vong cao nhất ở phụ nữ (khoảng một triệu phụ nữ chết mỗi năm do lao, chiếm tỷ lệ 9%), hơn tất cả tử vong do thai sản, chiến tranh, HIV...

Theo PGS.TS Đinh Ngọc Sĩ - Giám đốc Bệnh viện phổi Trung ương, Chủ nhiệm Chương trình chống lao quốc gia, thách thức hiện nay đối với chương trình là tình trạng đồng nhiễm lao/HIV và lao đa kháng thuốc ngày càng cao tại Việt Nam. Cán bộ làm công tác chống lao đang “già đi” không có người thay thế, trong khi bệnh lao lại đang “trẻ” lại. Sau cải tổ hệ thống y tế tuyến huyện, gần 50% cán bộ làm công tác chống lao là mới, chưa được đào tạo. Chúng ta không quản lý được thuốc chống lao trôi nổi trên thị trường. Người dân vẫn có thói quen tự chữa bệnh mà không cần đến sự hướng dẫn của thầy thuốc. Thực tế vẫn còn một lượng lớn (37%) bệnh nhân lao tìm kiếm dịch vụ khám ban đầu tại các cơ sở y tế tư nhân và các bệnh viện ngoài hệ thống chống lao cũng là một cản trở lớn đối với việc quản lý, điều trị bệnh lao của chương trình. Công tác chống lao càng trở nên khó khăn hơn tại các vùng sâu vùng xa, trong nhóm người nghèo, nhóm đối tượng phạm nhân tại các trại giam, nhóm nhiễm HIV.

“VÌ MỘT VIỆT NAM KHÔNG CÒN BỆNH LAO”

Đây là chủ đề của Tháng hành động quốc gia phòng chống lao do Chương trình chống lao quốc gia phát động với bốn mục tiêu: thu hút sự quan tâm của cộng đồng về tình hình bệnh lao và công tác phòng chống lao; tăng cường cam kết chính trị của chính quyền các cấp và đầu tư nguồn lực cho công tác phòng chống lao; truyền thông nâng cao hiểu biết và giảm kỳ thị của người dân về bệnh lao; huy động sự tham gia của bộ, ngành, các tổ chức xã hội và cộng đồng vào hoạt động phòng chống lao. Chủ đề Tổ chức Y tế thế giới đưa ra cho Ngày thế giới chống lao năm 2012 là “Vì thế giới không còn bệnh lao” với khẩu hiệu: “Hãy cùng nhau ngăn chặn bệnh lao trong cuộc sống của chúng ta”.

Soi đờm phát hiện sớm bệnh lao

Mục tiêu quốc gia đến năm 2015 là giảm 50% số bệnh nhân hiện mắc so với ước tính năm 2000, khống chế tỷ lệ bệnh nhân lao đa kháng thuốc bằng mức năm 2010. Để làm được điều đó, cần phát hiện sớm và nhiều nhất tất cả các thể lao cũng như duy trì tỷ lệ điều trị khỏi cao. Tiến đến năm 2030, thanh toán hoàn toàn bệnh lao tại Việt Nam.