TPHCM:

Viện trợ bị cắt giảm, hệ thống phòng chống AIDS "chao đảo"

(Dân trí) - Là địa phương có số người nhiễm HIV cao nhất cả nước, nhiều năm qua kinh phí cho phòng chống dịch đều dựa vào nguồn viện trợ quốc tế. Nhưng từ năm sau các nguồn viện trợ sẽ bị cắt giảm, hệ thống phòng chống AIDS của thành phố đứng trước nguy cơ sụp đổ.

Bà Vivian Chao, Điều phối viên Tổ chức PEPFAR - tổ chức viện trợ trên 70% nguồn kinh phí phòng, chống HIV/AIDS tại Việt Nam cho biết, đạt mức thu nhập trung bình Việt Nam đã thoát nghèo nên PEPFAR sẽ rút dần viện trợ cho công tác phòng chồng AIDS. “Trong năm 2012, chúng tôi vẫn giữ nguyên mức hỗ trợ cho Việt Nam bằng mức năm 2011 là 82 triệu USD. Nhưng từ sau năm 2012 PEPFAR sẽ giảm tài trợ ở mức 10-15% mỗi năm”.

Hiện cả nước có trên 200.000 người bị nhiễm HIV trong đó có khoảng 21.000 người cần được điều trị bằng ARV (thuốc kháng HIV), mỗi năm Việt Nam lại phát hiện thêm gần 5.000 ca nhiễm HIV mới. Với gần 50.000 người nhiễm HIV, TPHCM hiện là địa phương có tỷ lệ người nhiễm cao nhất trong cả nước (chiếm 1/4 tổng số người nhiễm HIV trong toàn quốc).

ThS.Phan Thị Thu Hương, Phó Cục trưởng Cục phòng chống HIV/AIDS. Đây là vấn đề Cục rất lo ngại cho hệ thống phòng chống HIV/AIDS trên cả nước đặc biệt là tại TPHCM khi các đơn vị tài trợ đã chính thức thông báo sẽ cắt giảm nguồn viện trợ rất nhanh trong giai đoạn tới. Với hàng loạt các chương trình về điều trị, dự phòng, dự phòng lây truyền từ mẹ sang con, TPHCM sẽ là địa phương chịu ảnh hưởng nặng nề nhất trong tình hình mới.

Thời gian qua nhờ sự hỗ trợ về kỹ thuật và ngân sách từ các tổ chức công tác phòng chống HIV mới đạt được kết quả ban đầu, chiều hướng dịch có xu hướng giảm mạnh. Những năm 2006-2007 số lượng người nhiễm HIV được phát hiện mỗi năm tại TPHCM chiếm đến 34% số người nhiễm HIV toàn quốc nay chỉ còn 12% vào cuối năm 2011 đầu năm 2012.  

Tuy nhiên nguy cơ dịch lây lan rộng vẫn đang là mối đe dọa rất lớn. Tại TPHCM có tới 40% người nhiễm HIV trong nhóm nghiện chích ma túy (tỷ lệ này chỉ đứng sau Điện Biên); tỷ lệ phụ nữ bán dâm là 4,5%, cao thứ 5 trong toàn quốc; tỷ lệ MSM (nam quan hệ tình dục đồng giới) là 14% cao nhất toàn quốc.

Theo báo cáo của TPHCM thì trên 50% người bị nhiễm HIV mới con đường lây nhiễm chính là lây qua đường tình dục. Tỷ lệ gái bán dâm sử dụng thường xuyên bao cao su chỉ đạt 75% và với nhóm MSM mới chỉ đạt 41%. Tình trang sử dụng ma túy tổng hợp là một mối nguy mới của đại dịch AIDS. Nhóm đối tượng sử dụng ma túy tổng hợp thường có quan hệ tình dục bừa bãi theo kiểu quần hôn, chỉ cần một người mang bệnh thì cả nhóm sẽ bị lây nhiễm. Đó là hình thái làm thay đổi cán cân của con đường lây truyền căn bệnh thế kỷ trên địa bàn thành phố. Nhưng nó cũng cho thấy công tác dự phòng hiện nay có phần sai hướng không mang lại kết quả như mong đợi.

Hiện TPHCM là địa phương nhận được ngồn viện trợ từ các tổ chức và ngân sách nhà nước cho chương trình phòng chống AIDS cao nhất cả nước và là trụ cột cho rất nhiều tỉnh thành lân cận trong công tác phòng và điều trị HIV/AIDS. Thời gian tới khi các nhà tài trợ cắt giảm ngân sách, TPHCM khó có thể đứng vững và cáng đáng được việc điều trị cho bệnh nhân trên địa bàn của mình và các tỉnh lân cận.

Người nhiễm cao nhất cả nước nhưng lượng cán bộ cho công tác phòng chống thuộc diện biên chế chỉ tính trên đầu ngón tay (35 người), số còn lại (trên 70 người) hoạt động nhờ các ngồn viện trợ quốc tế trả lương. Điều đó đồng nghĩa với việc khi viện trợ quốc tế bị cắt giảm thì những người đang tích cực phục vụ cho công tác phòng chống AIDS hoặc sẽ nghỉ việc hoặc sẽ làm việc không công.

“Nếu không chuyển giao kịp các cán bộ đang hoạt động trong lĩnh vực này vào biên chế, chúng tôi rất lo ngại chương trình sẽ không thể duy trì. Tuy nhiên, đồng lương cho công tác phòng chống dịch do chính phủ chi trả hiện nay còn quá thấp, nếu không có sự hỗ trợ từ các tổ chức quốc tế chúng tôi rất lo ngại rằng nguồn lực của công tác phòng chống HIV hiện tại sẽ bỏ việc khi đó chương trình chắc chắn sẽ sụp đổ.” Bà Thu Hương bày tỏ lo lắng.

Trước tình hình trên TPHCM đang tính đến các giải pháp như xin tăng ngân sách chính phủ cho công tác phòng chống AIDS mỗi năm; áp dụng bảo hiểm y tế; thực hiện cho trả và đồng chi trả của người sử dụng dịch vụ; huy động các nguồn lực xã hội… Tuy nhiên, theo nhận định của nhiều chuyên gia y tế thì các giải pháp “nghèo nàn” trên khó có thể duy trì được những thành quả đã được gây dựng nên từ nguồn viện trợ “kếch xù” của các tổ chức quốc tế.

Vân Sơn

Phòng chống lây nhiễm HIV tại Việt Nam:

Khi tài trợ quốc tế rút đi

Thứ Hai, 29/10/2012, 06:08 (GMT+7)

TTCT - Từ năm 2013, các khoản tài trợ quốc tế cho phòng chống HIV/AIDS ở VN sẽ giảm dần và chưa có tín hiệu nối lại sau năm 2015. Với một hệ thống phòng chống HIV hầu như dựa hoàn toàn vào tài trợ quốc tế nhiều năm qua, nỗi lo lắng về việc hệ thống này sẽ có thể gặp nhiều khó khăn ngày càng lớn.

TTCT trao đổi với ông Bùi Đức Dương, phó cục trưởng Cục Phòng chống HIV/AIDS (Bộ Y tế), về vấn đề này.

Điều trị nghiện ma túy bằng việc uống methadone tại chỗ - Ảnh: Thanh Đạm

Theo ông Bùi Đức Dương, không chỉ VN mà ở nhiều nước trên thế giới, tài trợ cho phòng chống HIV/AIDS cũng có xu hướng sụt giảm. Nhiều tổ chức như Quỹ PEPFAR của Mỹ, Ngân hàng Phát triển châu Á (ADB), Ngân hàng Thế giới (WB), Chính phủ Anh... đã nhiều năm dành các khoản tài trợ cho hoạt động phòng chống HIV/AIDS cho VN.

Những khoản tài trợ này đã giúp VN mở rộng diện bao phủ thuốc kháng virút cho người bệnh, khống chế số ca mắc mới, giúp dịch có xu hướng giảm (từ năm 2008 đến nay số mắc mới năm sau luôn thấp hơn năm trước). Tuy nhiên, tổ chức tài trợ cho VN phòng chống HIV/AIDS nhiều nhất là PEPFAR đã chính thức có thư thông báo giảm dần hỗ trợ từ năm 2013 về thuốc kháng virút, sinh phẩm chẩn đoán, chuyển dần sang chỉ hỗ trợ kỹ thuật.

Hỗ trợ của WB lẽ ra đã kết thúc từ năm 2012 nhưng cuối cùng được gia hạn thêm một năm và sẽ kết thúc vào năm 2013. Hai dự án còn kéo dài đến năm 2015 là của Quỹ Toàn cầu và PEPFAR chưa có biểu hiện mở thêm các vòng mới.

* Với một hệ thống phòng chống HIV hầu như dựa vào tài trợ nước ngoài, việc tài trợ liên tục bị cắt giảm và sau năm 2015 gần như là hết, hoạt động phòng chống HIV sẽ được tiếp tục như thế nào, thưa ông?

- VN đã hình thành các chương trình phòng chống HIV độc lập, với kinh phí từ chương trình mục tiêu quốc gia, ngân sách trung ương và địa phương, tài trợ quốc tế... Từ nay đến năm 2015, tổng kinh phí được duyệt từ các nguồn là 3.700 tỉ đồng. Tuy nhiên khoản kinh phí này chỉ đáp ứng một nửa nhu cầu do chi phí cho phòng chống HIV/AIDS rất cao, ngoài các hoạt động truyền thông, cộng đồng, giảm lây nhiễm, các nguồn vốn để cung cấp dịch vụ như thuốc kháng virút, dùng thuốc methadone thay thế và các biện pháp giảm hại... cần có sự hỗ trợ của Nhà nước và các tổ chức quốc tế.

Để duy trì những thành quả đã đạt được, Cục Phòng chống HIV/AIDS đang xây dựng các dự án để tăng nguồn vốn hỗ trợ cho giai đoạn sau năm 2015. Giai đoạn trước mắt tìm mọi nguồn lực để đầu tư giữ số người hiện đang được uống thuốc ARV, mở rộng diện tiếp cận thuốc cho người có nhu cầu, cung cấp sinh phẩm chẩn đoán và theo dõi quá trình điều trị.

* Với kinh phí chỉ đáp ứng 1/2 so với nhu cầu, làm sao để đạt được nhiều mục tiêu như thế, thưa ông? Đến nay khi tài trợ quốc tế bắt đầu bước vào giai đoạn giảm và kết thúc, VN mới bắt đầu xây dựng dự án để huy động vốn cho giai đoạn tiếp theo có phải là quá muộn?

- Với nguồn tài chính hạn chế hơn, hoạt động thiết thực nhất là rà soát các hoạt động, làm sao để giảm chi tiêu ở nhóm người cung cấp dịch vụ, đồng thời lồng ghép hoạt động phòng chống HIV/AIDS với hệ thống y tế hiện hành. Do cùng lúc có nhiều dự án, mỗi dự án lại có tiêu chí riêng, mục tiêu là tăng số người được tiếp cận với thuốc điều trị nên tổ chức hệ thống cung cấp dịch vụ nhiều nơi chưa ổn.

Vừa qua, Cục Phòng chống HIV/AIDS đã phối hợp với các địa phương rà soát việc cung cấp dịch vụ cho hợp lý, mục tiêu là hiệu quả, dễ tiếp cận, công bằng giữa các đối tượng, lồng ghép với hệ thống y tế từ trung ương tới cơ sở, chuyển dịch vụ về cộng đồng để người nhiễm tiếp cận được liên tục, lâu dài, giảm chi phí đầu tư. Khi giảm được chi phí gián tiếp, đầu tư cho các ưu tiên như thuốc cho người nhiễm sẽ tăng lên, bên cạnh hỗ trợ từ hệ thống bảo hiểm y tế, chính sách khuyến khích sản xuất thuốc trong nước để giảm giá thành...

Về câu hỏi bây giờ mới xây dựng dự án cho giai đoạn tới có muộn không thì như trên tôi đã nói, hiện nay dự án xây dựng cho giai đoạn sau năm 2015, tôi cho rằng thời gian ba năm là có thể kịp.

Chúng tôi đang rất lo về nhân sự do cùng lúc nhiều dự án sẽ rút đi, ngừng trả lương cho những người trực tiếp tham gia cung cấp dịch vụ như truyền thông, thuốc, trong khi họ đều đã được đào tạo, có kỹ năng làm việc. Mặc dù trung tâm tư vấn cộng đồng đã thuộc trung tâm y tế nhưng kết nối chưa chặt chẽ, nhân sự do các dự án trả lương, khi các dự án cắt giảm, nhân sự phục vụ phòng chống HIV/AIDS sẽ hạn chế hơn, trong khi những công việc họ đang đảm nhiệm có thể không có người thay thế kịp.

Bệnh nhân đến Trung tâm Y tế dự phòng Q.Bình Thạnh, TP.HCM để được tư vấn, khám và điều trị nghiện ma túy bằng việc uống methadone - Ảnh: Thanh Đạm

* Với tình hình hiện tại, các ông có phương án nào để giữ được những thành quả đã có trong phòng chống HIV/AIDS?

- Chúng tôi cho là phải lồng ghép hoạt động phòng chống HIV với hệ thống y tế hiện có. Phải làm sao để việc điều trị cho bệnh nhân HIV tương tự cho bệnh nhân mắc bệnh mãn tính như tiểu đường, tim mạch... Khi đó vai trò của các UBND phải cao hơn, vì lúc đó phòng chống HIV/AIDS là việc làm cho dân của địa phương mình chứ không phải vì có dự án, có tiền nên làm.

Tại các tỉnh thành hiện nay quả thật hoạt động phòng chống HIV chưa kết nối với hệ thống y tế, mới chỉ như kiểu người đi mua dịch vụ, còn tổ chức, báo cáo vẫn là riêng, cán bộ y tế tham gia dự án phòng chống HIV như là làm thêm, được trả lương thêm ngoài lương nhà nước. Nhưng nay phải lồng ghép lại, coi đó là một phần trách nhiệm của hệ thống y tế.

LAN ANH thực hiện

: PEPFAR: tên gọi tắt của Kế hoạch cứu trợ khẩn cấp của tổng thống (President’s Emergency Plan For AIDS Relief) do Tổng thống Hoa Kỳ George W. Bush khởi xướng năm 2003, dành viện trợ cho 15 quốc gia, trong đó có VN, để phòng chống HIV/AIDS.

http://tuoitre.vn/tuoi-tre-cuoi-tuan//tuoi-tre-cuoi-tuan/517838/khi-tai-tro-quoc-te-rut-di.html

Lồng ghép các hoạt động dự phòng và điều trị HIV/AIDS vào hệ thống y tế sẵn có

Thứ Tư, 23/01/2013 22:09

Ban quản lý dự án thành phần y tế (Dự án quỹ toàn cầu phòng, chống HIV/AIDS) vừa tổ chức hội nghị tổng kết công tác năm 2012 và triển khai kế hoạch 2013. Thông tin cho biết, trong năm 2012, dự án đã hoàn thành nhiều chỉ tiêu vượt mức kế hoạch góp phần làm giảm lây nhiễm HIV trong cộng đồng. Tuy nhiên, chất lượng triển khai của các hoạt động dự phòng và điều trị HIV/AIDS một số nơi còn hạn chế. Số bệnh nhân đến điều trị ít, các chỉ số về bơm kim tiêm, bao cao su thấp và chưa đưa ra mô hình tương thích với điều kiện thực tế... Năm 2013, dự án sẽ tiến hành lồng ghép triệt để các hoạt động vào hệ thống phòng, chống HIV/AIDS, hệ thống y tế sẵn có; Tăng cường vai trò điều phối của Sở Y tế và trung tâm phòng, chống HIV/AIDS; Tập trung nguồn lực vào những huyện đảm bảo đủ tiêu chuẩn. 

PGS.TS. Nguyễn Thanh Long - Thứ trưởng Bộ Y tế phát biểu chỉ đạo tại hội nghị.

Phát biểu chỉ đạo tại hội nghị, PGS.TS. Nguyễn Thanh Long - Thứ trưởng Bộ Y tế  cho biết, về dự phòng, cần tập trung hơn nữa vào công tác tư vấn xét nghiệm tự nguyện, tiếp tục đẩy mạnh việc can thiệp giảm tác hại, mở rộng và tăng nhanh số lượng các điểm điều trị methadone. Về điều trị, đáp ứng yêu cầu mở rộng tăng nhanh số người được điều trị và đảm bảo được tính bền vững, kết nối các phòng khám ngoại trú (OPC) với hệ thống bảo hiểm y tế để cung cấp các dịch vụ khám chữa bệnh cho người nhiễm HIV/AIDS thanh toán qua hệ thống này và mở rộng loại hình điều trị phân phát thuốc tại xã phường...        

Thu Hương

http://suckhoedoisong.vn/2013012310074156p61c67/long-ghep-cac-hoat-dong-du-phong-va-dieu-tri-hivaids-vao-he-thong-y-te-san-co.htm