Trong số hơn 20.000 bệnh nhân AIDS hiện nay, chỉ có 1/3 được tiếp cận với thuốc điều trị do chính phủ và các tổ chức quốc tế cấp miễn phí.
2/3 số bệnh nhân còn lại phải làm gì để được tham gia các chương trình tương tự? Ngày 21-11, bên lề cuộc họp báo nhân Ngày thế giới phòng chống HIV/AIDS (1-12), phó cục trưởng Cục Phòng chống HIV (Bộ Y tế) NGUYỄN VĂN KÍNH (ảnh) cho biết:
- Ước tính đến năm nay VN có 280.000 người nhiễm HIV, 59.000 người trong số đó đã chuyển sang giai đoạn AIDS, số này lẽ ra phải được điều trị bằng thuốc kháng virus. Nhưng con số hiện các tỉnh có thể theo dõi (tính đến 10-2006) là trên 114.000 bệnh nhân HIV. Trong số này có trên 20.000 người chuyển sang giai đoạn AIDS đã đến đăng ký ở các cơ sở điều trị và thực tế chúng tôi đang điều trị cho 7.000 người.
* Chưa nói số người cần điều trị khổng lồ như ước tính (59.000 người), chỉ tính số đã đăng ký cũng còn đến trên 13.000 người bệnh chưa có thuốc. Họ phải làm gì để được tham gia chương trình, thưa ông?
- Như tôi biết thì có những người bệnh mua thuốc ngoài thị trường, có người đã sang Campuchia, Thái Lan điều trị do thuốc bên đó rẻ hơn, bình quân khoảng 1 USD/ngày (lý do là ở hai nơi này tỉ lệ người nhiễm cao và được nhập khẩu thuốc giá rẻ - NV). Điều quan trọng là người nhiễm phải “lộ diện” và đăng ký vào chương trình.
Một điều kiện mấu chốt khác để được phát thuốc là có bằng chứng về sự tuân thủ điều trị. Phác đồ điều trị HIV/AIDS phải tuân thủ 95%, chỉ cần một tuần bỏ hai buổi coi như không còn tác dụng điều trị. Ở một số nơi, bệnh nhân đầy đủ các tiêu chuẩn còn phải có người nhà ký cam kết hỗ trợ bệnh nhân tuân thủ phác đồ điều trị mới được phát thuốc.
Trong chiến lược quốc gia phòng chống HIV, đến 2010 cố gắng 70% bệnh nhân được tiếp cận thuốc. Bên cạnh đó cần tăng cường vai trò của người nhiễm để họ tự cứu mình bằng thay đổi hành vi, tránh lây nhiễm bệnh ra người thân và cộng đồng. Trong giai đoạn hiện nay, VN cũng như Trung Quốc và nhiều nước khác tập trung điều trị các bệnh nhiễm trùng cơ hội cho người bệnh. Hi vọng đến khi có thuốc giá rẻ số người được điều trị bằng thuốc kháng virus sẽ tăng lên.
* Từ nguồn tài trợ của các tổ chức quốc tế và chính phủ, mỗi năm có tới hàng triệu USD được chi cho phòng chống HIV/AIDS, nhưng hình như khoản chi này chưa hiệu quả?
- Khó khăn trong công tác điều trị hiện nay là khả năng cung cấp dịch vụ chưa đủ nhu cầu bệnh nhân. Bệnh nhân HIV/AIDS hiện nay chủ yếu được điều trị ngoại trú, yêu cầu phải có bốn phòng liên hoàn nhưng nhiều cơ sở còn khó khăn, dồn tất cả vào một phòng và chưa có nơi đủ kín đáo tư vấn cho bệnh nhân.
Đội ngũ cán bộ cũng rất thiếu, mỗi tỉnh mới cố gắng đào tạo được một phòng khám với năm cán bộ, trong khi Luật phòng chống HIV/AIDS qui định bác sĩ phải có chứng chỉ mới được kê đơn vì thuốc kháng virus rất độc cho gan, thận, huyết học.
Trang thiết bị phục vụ chẩn đoán, điều trị cũng rất thiếu, bệnh nhân giai đoạn AIDS xuất hiện hàng loạt bệnh nhiễm trùng cơ hội, ngay cả tuyến T.Ư có nơi cũng chưa y móc để chẩn đoán, máy đếm CD4 để xem bao giờ cần điều trị bằng thuốc, thuốc đã bị kháng chưa... cả nước cũng mới có 10 máy.
Năm 2007 ngân sách chính phủ chi cho phòng chống AIDS tổng cộng là 100 tỉ đồng. Vì thế trong luật cũng đã qui định bảo hiểm y tế chi trả một phần cho điều trị, một phần từ nguồn xã hội hóa và các dự án. 80% thuốc điều trị hiện nay cho bệnh nhân là từ các dự án.
Nguồn: Báo Tuổi Trẻ Tp.HCM
