Liên tiếp trong mấy tháng qua tại một số trung tâm cai nghiện, các con nghiện - trong đó có đối tượng có HIV/AIDS - bỏ trốn, hành hung, chống trả quyết liệt cán bộ, đập phá trung tâm cai nghiện, gây thiệt hại nặng nề về người và của, ảnh hưởng tiêu cực tới trật tự trị an trong trại và trên địa bàn. Hiện tượng này đã gióng hồi chuông cảnh báo về tình trạng bạo lực, côn đồ đang có chiều hướng gia tăng tại các trung tâm cai nghiện.

TRỐN TRẠI - CHUYỆN THƯỜNG NGÀY Ở HUYỆN!
Theo con số thống kê mới nhất, từ năm 1993 đến nay toàn quốc đã có hơn 6.200 con nghiện trốn khỏi nơi cai, trong đó có vụ trốn trại tập thể lên tới hàng trăm người.

Những hành động la hét, đập phá, chửi bới, lăng mạ đã trở thành chuyện thường ngày. Nghiêm trọng hơn, việc rạch ven tay, treo cổ, chập dây điện tự sát, đục tường phá cửa sắt bỏ trốn, hành hung chống trả lại cán bộ trung tâm đã trở thành cơm bữa. Để kiếm cớ đi viện rồi vù, có con nghiện tự rạch bụng cho máu chảy ròng ròng hay giở bài tuyệt thực đòi về thăm nhà, thậm chí còn dọa thắt cổ để buộc người nhà phải mò đến bảo lãnh. Con nghiện còn dùng bơm kim tiêm có dính máu có HIV để đe dọa khống chế. Một ví dụ điển hình nhất về các “Chí Phèo” chạy trốn ở Trung tâm giáo dục - lao động - xã hội (TTGDLĐXH) tỉnh Cà Mau là con nghiện Vũ Duy Tiến tự hủy hoại thân thể, dùng vật sắc tự cắt vào bụng, chích vào “chỗ kín” khiến nó sưng tấy đỏ lên để kiếm cớ đến bệnh viện rồi chạy trốn...

Thực tế cho thấy các vụ trốn trại tập thể được các đối tượng tổ chức quy mô khá rầm rộ, bài bản. Một nhóm học viên cai nghiện ma túy tại TTGDLĐXH tỉnh Cần Thơ tấn công lực lượng bảo vệ, hô hào học viên đồng loạt bỏ trốn; đập vỡ kính 28 phòng, làm hỏng 13 ổ khóa, thiệt hại hơn 25 triệu đồng chỉ vì không chịu học nội quy; khi cán bộ, bảo vệ vào phòng giải thích thì một số tên cầm đầu đã hò nhau la hét, lấy nghệ bôi vào mặt, vẽ lên ngực hai chữ “tiêu diệt”, giật gậy trên tay nhân viên bảo vệ rồi hò cả phòng cùng nhau đập vỡ kính, phá cửa sắt kéo nhau sang phòng khác vận động họ bỏ trốn, xông ra phá cổng, ào ào bỏ trốn như nước vỡ bờ rồi xông vào nhà dân tìm dao rựa, gậy gộc để vũ trang, dùng hung khí chặn xe cộ qua lại và 365 học viên đã nhanh chân cao chạy xa bay. Ngày 7-8-2004, ở Đắc Nông đã có 100 học viên lợi dụng cán bộ giải quyết vụ việc học sinh đánh nhau đã dùng hung khí khống chế đồng loạt bỏ trốn. Ở Nghệ An, trong tháng 8 tại TTGDLĐXH 2 đóng tại xã Nghi Yên, Nghi Lộc có hơn 50 học viên chuồn khỏi trung tâm. Trước khi trốn thoát, các con nghiện côn đồ này đã dùng cuốc, xẻng, giáo, mác khống chế, đánh cán bộ trọng thương. Hồi 16 giờ 30 ngày 9-2-2005 tại Trung tâm cai nghiện và dạy nghề Bình Triệu - TP. Hồ Chí Minh, 36 học viên cai nghiện ma túy đã dùng chăn cột và kéo bung khung sắt cửa sổ phòng học để chui ra, leo rào bỏ trốn, chỉ truy bắt lại được 16 đối tượng. Trong buổi ăn trưa, một số đối tượng cai nghiện ở Lạng Sơn đã kích động tập thể cầm gạch đá tấn công cán bộ bảo vệ, sau đó tới hơn nửa số con nghiện trốn khỏi trung tâm. 10 giờ ngày 27-4, một nhóm đối tượng TTGDLĐXH Hải Phòng tại xã Gia Minh, Thủy Nguyên đã sử dụng các công cụ lao động như cuốc, xẻng, gậy gộc tràn ra sân khống chế cán bộ. Nhóm này hò hét, dụ dỗ, lôi kéo các học viên của 4 đội có hành vi đập phá, hủy hoại tài sản, phá cổng bảo vệ để ra ngoài, trốn khỏi trung tâm. Trong quá trình gây rối, 5 cán bộ, nhân viên trung tâm bị hành hung trọng thương. Do lực lượng mỏng, lại chỉ sử dụng biện pháp động viên, tuyên truyền, giải thích, các cán bộ và lực lượng an ninh buộc phải rút khỏi vị trí, để 840 học viên bỏ trốn ra ngoài gây thiệt hại về tài sản khoảng 150 triệu đồng. Sau vụ trốn trại này, Hải Phòng trở thành địa phương dẫn ngôi “á quân” trong số các địa phương có con nghiện trốn trại đông nhất sau TP. Hồ Chí Minh là 2.051 đối tượng, thứ ba là Tuyên Quang với 478 đối tượng và tiếp theo là hàng loạt địa phương khác có con số nghiện trốn trại đã lên tới hàng trăm như Nghệ An, Cà Mau, Quảng Ninh, Cao Bằng.

GIẢI PHÁP NÀO NGĂN CHẶN?
Cả nước hiện có khoảng 170.000 con nghiện, trong đó chừng 1/4 cai nghiện tập trung. Nhiều trung tâm cai nghiện hiện nay được tận dụng từ cơ sở các đơn vị cũ chuyển nhượng như xí nghiệp sản xuất, trại chăn nuôi, trung tâm bảo trợ xã hội..., quy hoạch mặt bằng không phù hợp, nhà cửa xuống cấp, trang thiết bị nghèo nàn đặc biệt là y tế phục vụ cho việc khám và điều trị, luôn trong tình trạng quá tải. Quản lý các đối tượng bất trị, côn đồ hung hãn, có thể phá phách bất cứ lúc nào nhưng cán bộ trung tâm thiếu về biên chế và hạn chế về chuyên môn (điển hình Trung tâm cai nghiện Cái Tàu chỉ có 11 cán bộ nên không thể giải quyết nổi những lúc xảy ra xô xát hay nổi loạn).

Tình trạng các trung tâm cai nghiện để học viên trốn trại rồi bạo loạn tại các trại đã làm suy giảm lòng tin của gia đình họ, ảnh hưởng nghiêm trọng tới tình hình trật tự trị an ở các trung tâm và địa phương. Nguy hiểm hơn, những đối tượng này ra trại nếu mắc nghiện sẽ tiếp tục gây án là mối đe dọa rất lớn cho tình hình trật tự trị an. Từ năm 1993 trong số hơn 6.000 con nghiện trốn trại chỉ còn một nửa số con nghiện được đưa lại vào các trung tâm, còn hơn 3.000 vẫn nhởn nhơ lẩn trốn ngoài xã hội.  Để các trung tâm cai nghiện hoạt động chất lượng, ngăn chặn kịp thời tình trạng học viên nổi loạn bỏ trốn cần chấn chỉnh, tăng cường giám sát chặt chẽ hơn nữa công tác quản lý, tổ chức cai nghiện. Ngoài ra phải đầu tư vốn xây dựng cơ sở hạ tầng; có chế độ đãi ngộ hợp lý và tăng cường tập huấn nâng cao trình độ nghiệp vụ chuyên môn cho đội ngũ cán bộ chuyên trách; xây dựng mối quan hệ chặt chẽ giữa cán bộ trung tâm với học viên và nhà trường, động viên các học viên yên tâm cai nghiện, tái hòa nhập với cộng đồng. Các trung tâm hiện đang rất cần sự phối hợp chặt chẽ của lực lượng công an, bảo vệ chủ động phát hiện, ngăn chặn kịp thời các hành vi gây rối, chống đối, phá phách gây mất trật tự trị an, không để xảy ra tình trạng lộn xộn nhức nhối như hiện nay. Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội cần có một quy chế thống nhất áp dụng cho các trung tâm cai nghiện nhằm nghiêm trị các trường hợp học viên sai phạm và sự buông lỏng quản lý của cán bộ trung tâm để hoạt động cai nghiện thực sự đi vào khuôn khổ và hiệu quả.

A.T

Nguồn : http://www.baocongantphcm.com.vn/detail_news.php?a=art06139&timkiem=HIV&hightlight=noidung