Từ năm 1984, bộ trưởng Bộ Y tế và phục vụ cộng đồng của Mỹ đã tuyên bố, trong vòng 2 năm con người nhất định có thể điều chế vacxin phòng chống bệnh AIDS. Bà này cho rằng, con người phát hiện ra virut gây ra bệnh AIDS chính là “một chứng minh rằng khoa học chiến thắng bệnh tật”. Nhưng sau 25 năm nghiên cứu và nhiều lần thử nghiệm thất bại, cho đến nay các nhà khoa học trên thế giới vẫn chưa tìm thấy loại vacxin đặc trị cho căn bệnh hiểm nghèo này. Số lượng người bị nhiễm HIV tăng gia mỗi năm vẫn cao hơn rất nhiều so với số người nhận được sự chữa trị. Năm 2007 toàn cầu có khoảng 2,5 triệu người bị nhiễm HIV, trong đó có gần 500 ngàn trẻ em. Cũng trong năm này, có hơn 2 triệu người chết vì AIDS.
Tổ nghiên cứu thuộc Đại học Rockefeller, thành phố New York đã một lần nữa bắt đầu nghiên cứu, hiện tại, họ đã đi đến khâu cuối cùng của việc như thế nào để tìm thấy phương pháp mới của việc nghiên cứu bệnh AIDS. Phương pháp mới để tìm vacxin AIDS mà họ hướng đến là từ bỏ phương hướng tìm một phương thuốc đặc trị cho căn bệnh AIDS và nghĩ cách hướng đến việc mô phỏng đặc trưng tự nhiên của cơ thể trong việc phòng chống virus HIV. Kết quả của việc nghiên cứu này được đăng tải trên tạp chí Tự nhiên (Natural) của Mỹ vào trung tuần tháng 3 vừa qua.
Một số ít người có khả năng phòng chống lây nhiễm AIDS
Có một bộ phận cực nhỏ những người bị lây nhiễm HIV mà miễn dịch trong cơ thể họ có thể khống chế virus, phòng tránh bệnh trạng xấu đi, phát triển thành hoàn toàn thành bệnh AIDS. Nhân viên nghiên cứu của đại học Rockefeller phát hiện ra một số người mà trong cơ thể họ chứa một lượng lớn kháng thể có thể khống chế virus HIV tái sinh, ngăn ngừa virus này xâm nhập vào các tế bào mới. Các nhân viên nghiên cứu lấy mẫu máu của những người này, phân li các kháng thể của virus HIV, nghiên cứu xem những khác thể này sản sinh tác dụng như thế nào.
Hệ thống miễn dịch của cơ thể người không có cách nào tấn công vào một mục tiêu đơn nhất đối với virus bệnh AIDS. Cơ thể con người có thể sử dụng rất nhiều kháng thể (các nhân viên nghiên cứu từ sáu người bị bệnh này nhân bản thành 52 kháng thể), đồng thời, cùng lúc có thể phát động tấn công rất nhiều mục tiêu virus gây bệnh khác nhau. Hiệu quả của mỗi kháng thể có thể rất nhỏ nhưng là một chỉnh thể, thậm chí là khoảng 20-50 nhóm kháng thể được nuôi dưỡng trong các phòng thí nghiệm tựa hồ cũng có thể ngăn ngừa bệnh tật phát triển.
Nhà khoa học Micheal, người phụ trách phòng thí nghiệm phân tử miễn dịch học thuộc đại học Rockefeller, nghiên cứu viên tham gia nhiều năm trong hạng mục nghiên cứu này nói: “Đây là lần đầu tiên con người nghiên cứu một cách tỉ mỉ cách kháng thể tấn công một vật mục tiêu. Nếu như chúng ta biết rằng chúng sản sinh tác dụng như thế nào thì công việc sau này chúng ta cần làm là, xem xem chúng ta có thể phục chế nó hay không”.
Điều này nghe ra có vẻ rất đơn giản, nhưng trong quá trình nghiên cứu điều chế vacxin mới này, từ việc nghiên cứu tính miễn dịch tự nhiên đối với virus HIV mà có được linh cảm, hướng phương pháp của công trình nghiên cứu theo một hướng đi khác thì về căn bản vào năm 1984 không thể thực hiện được. Trên thực tế nó cũng không có khả năng thực hiện trong một vài năm trước.
Mọi người đối với cấu tạo của virus HIV và hệ thống miễn dịch của con người gần như không biết gì. Ông Micheal cho biết, gần đây họ đã đạt được một đột phá quan trọng, đó là phát hiện phương pháp giám định các tế bào máu sản sinh kháng thể đặc định đối với virus HIV. Chỉ cần có thể phân tách từ trong máu các tế bào này, Micheal và tác giả đầu tiên của báo cáo này, Johannes sẽ có thể bắt đầu nghiên cứu chúng.
Điều chế vacxin AIDS không phải là việc dễ
Từ nghiên cứu của các nhà khoa học thuộc đại học Rockefeller đến việc chế tạo thành công một loại vacxin hưu hiệu hiển nhiên không phải là một việc đơn giản, hơn nữa cũng không thể ngày một ngày hai có thể thực hiện được. Tiến sĩ A. Mahmood, giáo sư đại học Princeton, người phụ trách trước đây của công ty Merck Vaccines nói, công việc này vẫn là “xác định mục tiêu công kích ẩn bên trong virus, đây là một trong những phương diện khiến nhiều người rất hứng thú”.
Công ty Merck Vaccines đưa ra những tuyển chọn đầy hy vọng đối với vacxin AIDS nhưng trong quá trình thử nghiệm lâm sàng được tiến hành trong năm 2007, những phương án này đều bị bác bỏ. “Chúng tôi cần phải bắt đầu tìm hiểu lại một lần nữa loại virus này, hệ miễn dịch của chúng ta đối với nó có sự phản ứng ra sao. Trong lúc vội vã đi tìm vacxin chúng ta đã bỏ quên những vấn đề này”.
Trên thực tế, bản tính tự nhiên rất phức tạp khó hiểu của virus HIV nhiều ngăn trở các nhà khoa học tìm kiếm thành công vacxin phòng chống. Hiện tại, người ta mới hiểu rõ phương thức hành vi của loại virus này. Dựa vào những tiếp xúc với những chất protein ở lớp ngoài của virus, hệ thống miễn dịch của con người hiển nhiên không có cách nào sản sinh những phản ứng hữu hiệu đối với virus. Hơn nữa, Điều này đã được chứng minh trong quá khứ khi con người nghiên cứu điều chế các loại vacxin khác.
Công ty VaxGen phát hiện vacxin AIDSVax cũng chính là sử dụng phương pháp này. Vacxin AIDSVax là loại vacxin duy nhất cho đến nay được đưa vào giai đoạn thử nghiệm thứ 3 (giai đoạn cuối cùng trước khi đưa vào thử nghiệm lâm sàng). Mục tiêu thiết kế của loại vacxin này sản sinh phản ứng với chất protein gp120 nằm ở lớp màng ngoài của virus HIV. Nhưng kết quả thử nghiệm vào năm 2003 cho thấy, loại vacxin này không có tác dụng trong việc năng ngừa việc lây lan của virus HIV. Cho đến nay, các nhà khoa học tiến hành rất nhiều các thí nghiệm với vacxin có mục tiêu “bên trong” virus nhưng vẫn chưa chưa có loại nào cho thấy tác dụng.
Vacxin khó phát huy tác dụng
Hiện tại có một số loại vacxin đang được thử nghiệm ở giai đoạn đầu, trong đó bao gồm hỗn hợp của hai loại vacxin trước đây đã từng được thử nghiệm. Tuy mỗi loại vacxin đều không có khả năng ngăn chặn bệnh AIDS nhưng các nhà khoa học hy vọng rằng khi kết hợp hai loại này với nhau có thể sinh ra một kì tích nào đó.
Năm 2007, sau khi thí nghiệm của công ty Merck Vaccines gặp phải trở ngại, một số nhà khoa học bắt đầu nghi ngờ đối với phương pháp nghiên cứu điều chế vacxin phòng chống AIDS. Trong đó bao gồm một số các nhà nghiên cứu thuộc phòng nghiên cứu của Micheal hiện đang tiến hành thông qua kháng thể phục chế tính miễn dịch của virus HIV. Tuy những thử nghiệm trên loài linh trưởng cho kết quả tốt nhưng khi dùng vacxin kháng thể đơn nhất tiến hành thực nghiệm trên người thì kết quả không hoàn toàn như ý.
Vấn đề trước mắt của việc nghiên cứu vacxin AIDS chính là loại virus này biến hóa rất nhanh trong cơ thể người vì thế hệ thống miễn dịch thường rất khó để phân biệt loại virus này. Đối với người nghiên cứu điều chế vacxin phòng chống AIDS mà nói, đây hoàn toàn không phải là một hòn đá nhỏ ngáng trở. Ngoài ra, đây cũng là nguyên nhân vì sao chỉ có một số rất nhỏ những người có thể khống chế sự lây nhiễm của bệnh AIDS, ví dụ như 6 người bệnh trong phòng thí nghiệm của nhà khoa học Micheal.
Nhiệm vụ cấp bách hiện tại chính là tìm hiểu và lý giải quá trình này, đây chính là tiến hành một vòng mới rất quan trọng trong quá trình nghiên cứu điều chế vacxin AIDS. Nói đến một điển hình của hưởng ứng miễn dịch, nhà khoa học Micheal nói: “Kháng thể thường thường phản ứng rất chậm. Chúng thường không đuổi kịp các virus gây bệnh ở xung quanh. Bạn vừa có được một loại vacxin tương đối có tác dụng thì virus HIV đã nhanh chóng biến thành dạng khác. Để diệt sạch các virus biến dị mới này, cơ thể lại phải sinh sản ra một loại kháng thể mới nhưng các virus thường thường biến hóa rất nhanh, kháng thể về cơ bản không thể đuổi theo sự biến hóa của nó”.
Micheal còn nói: “Nhưng nếu như sự biến đổi của kháng thể có thể đi trước sự biến dị của virus thì chúng có thể ngăn chặn sự lây nhiễm. Tôi cho rằng, nếu như trước khi lây nhiễm xuất hiện một lượng lớn kháng thể, chúng sẽ có thể tạo nên tác dụng miễn dịch phi thường. Nhưng mà loại khác thể này tất yếu phải xuất hiện trước khi virus phát sinh biến dị”.
(báo điện tử VietNamNet - theo Xinhuanet)
