Phát biểu khai mạc, Thứ trưởng Phùng Ngọc Hùng cho biết, theo thống kê, Việt Nam hiện có khoảng 135 ngàn người nhiễm HIV, trong đó trên 50% là thanh, thiếu niên. Điều này đã tác động đến mọi mặt trong đời sống vật chất, tinh thần và các quyền cơ bản khác của trẻ nhiễm HIV, nhất là cản trở việc tiếp cận các dịch vụ chăm sóc và điều trị. Do đó, việc chăm sóc trẻ nhiễm HIV/AIDS là rất cần thiết, đảm bảo cho các em không bị kỳ thị, phân biệt đối xử, các em được hưởng các quyền cơ bản của mình, bình đẳng như mọi trẻ em khác. Đây là trách nhiệm của Nhà nước, toàn xã hội và cũng là một trong các mục tiêu của Kế hoạch Hành động Quốc gia vì trẻ em bị ảnh hưởng bởi HIV/AIDS giai đoạn 2009-2010 và tầm nhìn đến năm 2020 đã được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt ngày 4/6/2009 vừa qua.
Việt Nam đã và đang triển khai thực hiện nhiều mô hình chăm sóc trẻ em bị mồ côi, ảnh hưởng bởi HIV/AIDS như trung tâm bảo trợ xã hội; cơ sở chăm sóc nuôi dưỡng dựa vào cộng đồng; gia đình chăm sóc thay thế. Tuy nhiên, theo kinh nghiệm của các nước trên thế giới thì phương thức gia đình nhận đỡ đầu chăm nuôi là một mô hình thân thiện và phù hợp nhất. Do vậy, Thứ trưởng mong rằng thông qua hội thảo này, với sự hỗ trợ của các tổ chức quốc tế, các cơ quan đơn vị, Cục Bảo vệ, Chăm sóc trẻ em sẽ có sự chỉ đạo, hướng dẫn các tỉnh, thành nghiên cứu áp dụng mô hình này vào thực tiễn tại địa phương mình để ngày càng có nhiều trẻ mồ côi, bị bỏ rơi, ảnh hưởng bởi HIV/AIDS được hưởng sự chăm sóc của Nhà nước, tổ chức xã hội và cá nhân, được sống trong mái ấm của gia đình thay thế.
Sau đó, các đại biểu đã được nghe bà Nguyễn Thị Hà, chuyên gia bảo vệ trẻ em của UNICEF giới thiệu các mô hình chăm sóc thay thế như: Chăm sóc đỡ đầu bởi họ hàng; nhận con nuôi; chăm sóc tập trung; chăm sóc dựa vào cộng đồng; bà Vũ Thị Kim Hoa, Trưởng phòng Chăm sóc trẻ em, Cục Bảo vệ, Chăm sóc trẻ em trình bày Kế hoạch Hành động Quốc gia vì trẻ em bị ảnh hưởng bởi HIV/AIDS với việc tăng cường chăm sóc thay thế. Với mục tiêu tăng cường việc tiếp cận với các dịch vụ xã hội, hình thành các dịch vụ cần thiết có chất lượng cao và thân thiện với trẻ em bị ảnh hưởng bởi HIV/AIDS; cải thiện cơ chế cung cấp thông tin, giáo dục, chăm sóc, điều trị, tư vấn, tạo môi trường xã hội thuận lợi cho công tác bảo vệ, chăm sóc trẻ em…, Việt Nam phấn đấu ít nhất 50% trẻ em bị ảnh hưởng bởi HIV/AIDS được chăm sóc thay thế dựa vào cộng đồng; 30% các em được cung cấp các dịch vụ chăm sóc tâm lý- xã hội, chăm sóc tại gia đình và cộng đồng, hỗ trợ dinh dưỡng và phát triển thể chất; 50% cơ sở nuôi dưỡng được hỗ trợ để thực hiện các dịch vụ dự phòng lây nhiễm, chăm sóc trẻ nhiễm HIV.
Sau đó, ông Nguyễn Trọng An, Phó Cục trưởng Cục Bảo vệ, Chăm sóc trẻ em đã đưa ra một số kiến nghị, đề xuất hoàn thiện các văn bản pháp lý liên quan đến chăm sóc thay thế cho trẻ em bị mồ côi, bị bỏ rơi và ảnh hưởng bởi HIV/AIDS như: Tăng cường công tác truyền thông, vận động xã hội nhằm nâng cao nhận thức, trách nhiệm của người dân và cán bộ các cấp, các ngành; Rà soát các chính sách xã hội, chính sách hỗ trợ việc chăm sóc thay thế, phân loại đối tượng và bổ sung điều chỉnh các định mức hỗ trợ cho trẻ em và người chăm sóc để đảm bảo cuộc sống, giúp các em hoà nhập cộng đồng; Có chính sách khuyến khích phát triển mạnh các hình thức chăm sóc dựa vào cộng đồng như trợ cấp xã hội; nhận chăm nuôi đỡ đầu; nhận con nuôi…
Sau khi thảo luận các ý kiến xung quanh vấn đề này, các đại biểu đã nghe kinh nghiệm về mô hình chăm nuôi đỡ đầu của các nước Nga, Ukraina và của 2 địa phương là tỉnh Đồng Nai và thành phố Đà Nẵng.
Ngày mai, hội thảo sẽ tiếp tục thảo luận, chia sẻ kinh nghiệm chuyên sâu của các đơn vị, tổ chức như Trung tâm Nuôi dưỡng Bảo trợ trẻ em Tam Bình, Tp. Hồ Chí Minh; Cục Bảo trợ Trẻ em Australia…
Hồng Phượng
