“Một trong những nét mới trong công tác phòng chống HIV/AIDS là chúng tôi đã thành lập được nhóm nhân viên tiếp cận cộng đồng trong đó có những thành viên là người nhiễm HIV/AIDS để họ trực tiếp tham gia vào công tác phòng chống “căn bệnh thế kỷ” này. Họ là những người đã đi qua bóng tối, vượt qua hoàn cảnh của bản thân để vươn lên sống có ích cho cộng đồng xã hội”. Bác sĩ Trần Xuân Phú, Giám đốc Trung tâm phòng chống HIV/AIDS tỉnh Quảng Bình đã trao đổi với chúng tôi như thế. Anh Trần Xuân Nam, ở xã Xuân Ninh, huyện Quảng Ninh, tỉnh Quảng Bình là một trong những người như vậy.

Tôi gặp anh lần đầu tiên tại Hội thảo tăng cường công tác phòng chống HIV/AIDS. Đó là một người đàn ông gầy nhưng nhanh nhẹn hoạt bát và anh đã thu hút  mọi người khi tự nguyện đứng lên nói về mình. Qua câu chuyện của anh đã làm cho nhiều người hiểu hơn về HIV/AIDS để từ đó mọi người có thể hiểu rằng  HIV/AIDS không loại trừ một ai nếu chúng ta không có kiến thức về “căn bệnh thế kỷ” này.

Sinh ra trong một gia đình nông dân nghèo, từ nhỏ Trần Xuân Nam đã quen với cuộc sống ruộng vườn, cày cuốc. Khi đã có gia đình riêng với người vợ và những đứa trẻ, anh càng chăm chỉ lao động để tạo dựng cuộc sống, nuôi các con ăn học nên người. Thế rồi tại hoạ ập xuống gia đình anh khi đứa con gái của anh bị bệnh động kinh. Mỗi lần nhìn con quằn quại trong cơn đau, cơ thể  ngày càng gầy yếu mà đồng tiền tích cóp từ lao động của hai vợ chồng ngày càng vơi, vợ chồng anh chỉ biết nhìn nhau khóc. Nam đành rời xa gia đình đi làm ăn xa để kiếm tiền gửi về chữa bệnh cho con. Đến nơi làm việc mới, anh lao động cật lực không quản ngày đêm những tưởng sẽ mang lại niềm vui cho gia đình bằng những thành  quả lao động của mình.

Anh Trần Xuân Nam tại Hội thảo tăng cường công tác phòng, chống HIV/AIDS.

Anh ngậm ngùi nói: Thế mà tôi đã không vượt qua được cám dỗ của cuộc sống để rồi một lần quan hệ với gái bán dâm… Khi phát hiện ra mình bị nhiễm HIV, hình ảnh người vợ hiền lành tần tảo, hình ảnh đứa con thơ ốm đau làm cho anh cảm thấy mình không đáng sống. Anh tự dằn vặt mình, tự trừng phạt mình trong tuyệt vọng. Anh sống lầm lũi, vô cảm và chỉ muốn nhanh nhanh thoát khỏi cuộc đời này. Cuộc sống vốn đã khó khăn nay càng rơi vào túng quẩn khi anh mất sức lao động, mất niềm tin mà bệnh tình của con lại càng trầm trọng. Anh càng rơi vào tuyệt vọng thì tình cảm gia đình càng bế tắc. Một mình vợ anh vừa lo làm thuê kiếm tiền vừa chăm chồng, chăm con. Vất vả là thế nhưng chị luôn vui vẻ tìm cách an ủi chồng để anh vượt qua mặc cảm. Anh càng lạnh lùng thì chị càng gần gũi, dùng những lời lẽ chân thành để an ủi, động viên chồng chữa bệnh. Thấu hiểu nỗi lòng của vợ và thương con bệnh tật, anh dần dần lấy lại tinh thần để bước tiếp những ngày phía trước. Được sự quan tâm giúp đỡ tận tình của các cán bộ y tế Trung tâm phòng chống HIV/AIDS, anh bắt đầu thay đổi cuộc sống. Nghe cán bộ y tế giải thích rõ về bệnh, được điều trị ARV, được chia sẽ về mặt tinh thần, anh cảm thấy cuộc sống còn tiếp diễn tốt đẹp thì không có lý do gì mà mình phải từ bỏ nó. Khi anh lo lắng che giấu bệnh tật thì anh phải nhận lấy những ánh mắt thiếu thiện cảm của mọi người xung quanh, nhưng khi tự nguyện công khai tình trạng bản thân anh lại nhận được sự cảm thông của mọi người. Bà con làng xóm thường lui tới thăm hỏi sức khoẻ của anh và chính điều đó đã tiếp thêm sức mạnh cho anh để anh đối diện với AIDS.

Dẫu cuộc sống còn chồng chất khó khăn nhưng chúng tôi vẫn thấy gia đình anh cũng hạnh phúc như bao nhiêu mái ấm khác. Khi sức khoẻ dần ổn định, anh lại làm việc để giúp vợ kiếm tiền nuôi con. Sống lạc quan vui vẻ, làm việc chăm chỉ nên sức khoẻ anh ngày càng tốt hơn. Hôm tham gia Hội thảo phòng chống HIV/AIDS vợ chồng anh chăm chú lắng nghe các chuyên gia y tế nói về HIV/AIDS. Anh như được tiếp thêm niềm tin để làm một việc mà từ lâu anh muốn được làm là trực tiếp tham gia vào công tác phòng chống HIV/AIDS. Anh đứng lên bày tỏ nguyện vọng chính đáng của mình và được mọi người ủng hộ. Căn nhà của anh đã trở thành địa chỉ mà những người quan tâm đến HIV/AIDS tìm đến để được nghe anh tư vấn về HIV/AIDS. Giờ đây, cuộc sống thật có ý nghĩa. Anh cảm thấy hối tiếc những ngày tháng mình bi quan chán nản, nên mỗi ngày mới đối với anh đều đầy ắp dự định mà anh đang quyết tâm thực hiện bằng được.

Nghĩ về anh tôi càng thấm thía câu nói rằng “Sống ở đời khó mắc khỏi sai lầm nhưng điều đáng khâm phục nhất là biết vượt lên, biết khắc phục sau va vấp, sa ngã…” Và Trần Xuân Nam là người như thế. Đi qua những tháng ngày có thể gọi là tăm tối ấy, anh đã đứng lên bằng niềm tin, bằng nghị lực để sống một cuộc sống đầy ý nghĩa dù trước mắt còn lắm những chông gai.

Nhật Văn