Báo động nguy cơ lây nhiễm HIV/AIDS

Hiểm họa từ ma túy, mại dâm

Điện Biên là tỉnh duy nhất của cả nước có chung đường biên giới với Lào và Trung Quốc, có Cửa khẩu quốc tế Tây Trang, là cửa ngõ thông thương quan trọng của vùng Tây Bắc. Hiện nay, Điện Biên xếp thứ 6/63 tỉnh, thành về số ca nhiễm HIV lũy tích, thứ 3/63 về tỷ lệ nhiễm HIV/100.000 dân và thứ 4/63 về số người nhiễm HIV mới phát hiện. Các địa phương trong tỉnh có tỷ lệ nhiễm HIV cao là thị xã Mường Lay, TP Điện Biên Phủ và huyện Điện Biên. Số trường hợp nhiễm HIV tập trung cao nhất trong nhóm tiêm chích ma tuý 42,89%, gái mại dâm 20%.

Là địa bàn phức tạp nằm trên huyết mạch trung chuyển ma túy từ Mi-an-ma qua Lào vào Việt Nam để chuyển tiếp đi nước khác, xã Na Ư, huyện Điện Biên đã từng là “điểm nóng” ma túy của cả nước. Hiện Na Ư đã có 2 người chết vì AIDS, 1 người nhiễm HIV và 7 người khác nghi ngờ nhiễm căn bệnh thế kỷ này. Bên cạnh đó, bản Na Hai của xã Na Mấn và tụ điểm nước nóng U Va ở thị tứ Bản Lót với vô số cơ sở hoạt động mại dâm cũng đã trở thành những nguy cơ rất lớn làm lây truyền HIV trong khu vực biên giới và trên địa bàn tỉnh.

Với tỷ lệ nhiễm HIV và số lũy tích chưa phải là cao nhưng Hà Tĩnh cũng được xếp vào danh sách các tỉnh, thành có nguy cơ cao về lây nhiễm HIV. Một trong những trọng điểm về ma túy, mại dâm và HIV/AIDS ở địa bàn chính là khu vực Cửa khẩu Cầu Treo. Lưu lượng người qua lại cửa khẩu này ước tính lên tới 600-700 người/ngày với nhiều nhóm dân cư di biến động qua lại biên giới như khách du lịch, lao động tự do, cửu vạn..., trong số đó nhiều đối tượng nghiện ma túy. Thị trấn Tây Sơn (cách đường biên 12km) chỉ trong 6 tháng đầu năm 2009 đã có 4 người chết vì AIDS; thị trấn Phố Châu (cách đường biên 50km) với nhiều quán giải khát, mát sa, karaoke có hoạt động mại dâm... đang trở thành điểm nóng về tệ nạn xã hội.

Đa số gái mại dâm ở khu vực Cửa khẩu Cầu Treo, Hà Tĩnh và Tây Trang, Điện Biên đều bắt đầu hoạt động từ rất sớm. Các em chỉ mới từ 16 đến 18 tuổi nhưng đã có thâm niên trong “nghề”, lại được “sàng lọc” từ các tụ điểm trong nước, đã từng điều trị nhiều lần bệnh lây qua đường tình dục... nên tiềm ẩn rất lớn nguy cơ lây nhiễm HIV. Không chỉ thế, các em còn sử dụng cả ma túy như một “thú chơi” giải trí. Khách mua dâm ở khu vực này cũng rất đa dạng: người Việt, người Lào, Thái Lan, Cam-pu-chia, Trung Quốc và khách du lịch của một số nước khác. Đối tượng có quan hệ tình dục với gái mại dâm nhiều nhất vẫn là lái xe đường dài. Thực trạng này càng cho thấy, nguy cơ lây nhiễm HIV từ các đối tượng này đã đến mức báo động...

Cần can thiệp kịp thời

Các số liệu trên là kết quả của một cuộc nghiên cứu vừa được Viện Chiến lược và chính sách y tế, Bộ Y tế công bố tại Hà Nội mới đây. Bà Vũ Thị Minh Hạnh, Trưởng nhóm nghiên cứu cho biết: Đây là nghiên cứu đầu tiên về nguy cơ lây nhiễm HIV ở khu vực biên giới được thực hiện bởi sự phối hợp của các nghiên cứu viên hai nước Việt - Lào. Sau khi thực hiện nghiên cứu này, nhóm chuyên gia đã rất lo ngại trước thực trạng các tệ nạn xã hội như ma túy, mại dâm vẫn hoành hành dữ dội tại các khu vực cửa khẩu. Trong khi đó, khả năng tiếp cận với các thông tin và phòng ngừa lây nhiễm HIV/AIDS của các nhóm di biến động ở các khu vực này rất hạn chế, điều kiện tiếp cận với các dịch vụ khám, điều trị bệnh lây qua đường tình dục và các dịch vụ xét nghiệm HIV/AIDS vô cùng khó khăn. Hiện, tỉnh Điện Biên mới có xét nghiệm CD4, tỉnh Hà Tĩnh đã có xét nghiệm khẳng định HIV nhưng chưa có xét nghiệm CD4. Đặc biệt, ở khu vực cửa khẩu Tây Trang và cửa khẩu Cầu Treo chưa thể xét nghiệm được HIV, hoạt động can thiệp dự phòng lây nhiễm HIV hiện mới bước đầu được triển khai với quy mô nhỏ lẻ tại từng địa bàn, với một số nhóm đối tượng.

Bà Hạnh cho rằng, đã đến lúc chúng ta phải triển khai các can thiệp vào khu vực này. Bà cũng cho biết, nhóm nghiên cứu đã đưa ra một số khuyến nghị nhằm tăng cường kiểm soát sự lây truyền HIV ở khu vực biên giới như: Đầu tư nguồn lực để tăng cường hoạt động truyền thông, giáo dục và can thiệp giảm tác hại cho các nhóm di biến động dễ bị tổn thương bởi HIV/AIDS ở khu vực biên giới; nâng cao năng lực đội ngũ cán bộ y tế đảm nhận triển khai các hoạt động dự phòng và điều trị HIV/AIDS; hình thành các nhóm đồng đẳng trong gái mại dâm tại các “điểm nóng”; tổ chức các điểm truyền thông lưu động, phát tài liệu tuyên truyền, bao cao su, đặt thùng trao đổi bơm kim tiêm tự nguyện ngay tại khu vực cửa khẩu; đầu tư trang thiết bị để các địa phương vùng biên có đủ năng lực khám, chẩn đoán và điều trị bệnh lây qua đường tình dục...

Dương Ngân
Nguồn :Tại đây