Hội nghị diễn ra từ ngày 18 đến 23/7, với sự tham dự của 20.000 nhà nghiên cứu, bác sĩ và đại diện các hiệp hội quốc tế.
Tổng thư ký Liên Hiệp Quốc
(LHQ), Ban Ki-moon nói, ông rất quan ngại rằng tình trạng suy thoái toàn
cầu sẽ khiến các nước giàu cắt giảm ngân quỹ chống bệnh AIDS. Vị Tổng
thư ký LHQ còn lo ngại những tiến bộ đạt được trong tiến trình phòng
chống căn bệnh, bao gồm việc tiếp cận các biện pháp điều trị và ngăn
chặn việc cấm du lịch đối với các bệnh nhân AIDS - sẽ bị thụt lùi nếu
không huy động được thêm tiền.
Do chịu tác động từ cuộc khủng
hoảng kinh tế thế giới bắt đầu từ năm 2008 đến nay, phần lớn các nước
công nghiệp phát triển hiện đang phải đối mặt với tình hình thâm hụt
ngân sách nặng nề. Chính điều này đã khiến họ phải thực thi những chính
sách thắt lưng buộc bụng và giảm mạnh nguồn ngân sách hỗ trợ cho các
nước đang phát triển. Đó là nội dung chính trong bản báo cáo của Tổ chức
Bác sĩ không biên giới (MSF) đọc trước Hội nghị Quốc tế về HIV/AIDS lần
thứ 18 này. Báo cáo chỉ rõ, rất nhiều nước phương Bắc, những nhà tài
trợ chính, đã và đang giảm sự đóng góp của họ vào Quỹ phòng chống
HIV/AIDS, Quỹ chống bệnh sốt rét và lao phổi.
Được thành lập năm 2002, Quỹ
phòng chống HIV/AIDS đã tài trợ 15 tỉ euro để cứu sống hơn 5,7 triệu
người, trong đó 2,8 triệu người là bệnh nhân nhiễm HIV. Người đứng đầu
Quỹ này, Michel Kazatchkine, nói tổ chức này cần khoảng 20 tỉ USD trong
các cam kết mới cho tới năm 2013 để duy trì các tiến bộ đã đạt được.
Theo nhận định của MSF, chính
việc phong tỏa các nguồn tài chính hỗ trợ cho các chương trình nghiên
cứu những phương pháp điều trị HIV/AIDS đang tác động nghiêm trọng tới
tiến trình đẩy lùi HIV/AIDS trên toàn cầu, và làm tiêu tan mọi triển
vọng tích cực về điều trị căn bệnh thế kỷ này, vốn đang được ghi nhận có
chiều hướng tốt.
Nhờ vào những cố gắng chưa từng
có từ năm 2002 của cộng đồng quốc tế, những chương trình hành động nhằm
phòng chống và điều trị HIV/AIDS đã bắt đầu thu được kết quả. Một
nghiên cứu của Canada, được đăng tải tuần này trên tạp chí y khoa The
Lancet của Anh, chỉ rõ việc mở rộng đối tượng được thụ hưởng các phương
pháp điều trị HIV/AIDS (tăng hơn 4 lần trong khoảng từ năm 1996 đến
2009) đã góp phần làm giảm 52% số lượng những trường hợp nhiễm mới căn
bệnh HIV/AIDS.
Theo đánh giá của các chuyên
gia, hiếm có một chương trình y tế cộng đồng nào đem lại nhiều hiệu quả
như chương trình hành động trên. Tuy nhiên, những tiến bộ này còn rất
mong manh và chưa xứng với mong đợi. Trên tổng số 15 triệu người dương
tính với HIV/AIDS ở các nước mà người dân có mức thu nhập thấp hoặc
trung bình thì có đến gần 10 triệu người vẫn chưa thể tiếp cận được các
phương pháp điều trị mới.
Trong khi đó, căn bệnh thế kỷ
này phát triển nhanh chóng. Hiện nay, cứ 2 người trên thế giới được điều
trị bằng phương pháp kháng virút thì lại có thêm 5 người khác bị nhiễm
virút HIV. Hàng năm HIV/AIDS tiếp tục giết chết 2 triệu người, 3/4 trong
số đó ở vùng hạ sa mạc Sahara châu
Phi. Cuộc chiến chống mua bán ma túy trên thế giới đã tỏ ra không hiệu
quả, vì thế lây nhiễm HIV do kim tiêm không ngừng gia tăng, đặc biệt tại
các quốc gia Trung Á và Đông Âu.
Theo giới quan sát, nếu cộng
đồng quốc tế thay đổi cam kết, thì có nghĩa là họ từ bỏ cuộc chiến trong
giai đoạn gay go nhất. Lúc này, các nước giàu không nên buông vũ khí dù
tình hình kinh tế có khó khăn. Còn các quốc gia đang trỗi dậy cần cấp
bách tăng nguồn đóng góp. Việc đó không chỉ có ý nghĩa trong cuộc chiến
chống HIV/AIDS, mà còn là biểu hiện của một mô hình toàn cầu hóa lấy
đoàn kết làm ưu tiên.
Liên quan tới các Mạnh Thường
Quân lớn trong cuộc chiến chống HIV/AIDS, phát biểu tại hội nghị lần
này, cựu Tổng thống Mỹ Bill Clinton và sáng lập viên Công ty Microsoft,
ông Bill Gates, yêu cầu các ngân quỹ dành để phòng chống AIDS phải được
sử dụng hữu hiệu hơn. Cựu Tổng thống Bill Clinton đã chỉ trích một số tổ
chức phòng chống AIDS đã tiêu quá nhiều tiền cho chi phí nhân viên và
cơ sở, và đài thọ cho nhân viên đi họp hành liên miên bằng máy bay. Ông
nói là cứ mỗi một USD phí phạm sẽ "gây nguy hiểm cho một mạng người".
 |
| Một bệnh nhân nhiễm HIV tại Trung tâm điều trị Nouakchott ở Mauritania. |
Cựu Tổng thống Mỹ gợi ý rằng,
việc gây quỹ trong tương lai để phòng chống AIDS sẽ hướng tới việc thu
góp các khoản đóng góp nhỏ từ một số đông quần chúng. Ông nêu thí dụ
tương tự về những nỗ lực gây quỹ cho các nạn nhân động đất vào tháng
1/2010 tại Haiti.
Về phần mình, ông Bill Gates nói rằng không có đủ tiền, theo nguyên văn
lời ông: "Để đài thọ cho cung cách của chúng ta đối với đại dịch này".
Ông đòi phải đưa ra những
phương cách hữu hiệu hơn để chăm sóc cho bệnh nhân bằng cách cắt giảm
bớt chi phí hành chính và cổ vũ cho việc phòng ngừa, gồm cả việc cắt bao
quy đầu, mà theo ông, là một phương pháp hữu hiệu đã được chứng minh.
Hội Bill và Melinda Gates đã đầu tư hàng tỉ USD vào việc ngăn ngừa và
chữa trị bệnh AIDS cũng như vào các vấn đề y tế khác.
Hiện tại, trong tình hình đại
dịch HIV/AIDS phát triển mạnh mẽ, người ta có thể nghĩ đến việc loại trừ
hẳn đại dịch này không? Từ vài tháng nay, một số người cho rằng hoàn
toàn có thể nghĩ đến việc loại trừ hẳn bệnh HIV/AIDS. Phu nhân Tổng
thống Pháp, bà Carlas Bruni, phát biểu với tư cách là Đại sứ thiện chí
của Quỹ Đấu tranh chống HIV/AIDS thế giới, cho rằng: "Trong vài năm,
chúng ta có thể làm HIV/AIDS biến mất khỏi địa cầu". Còn đa số nhà hoạt
động chống HIV/AIDS thì cho rằng: "Nên cẩn thận với khái niệm loại trừ.
Nhưng nếu các bệnh nhân được điều trị sớm thì căn bệnh có thể bị kìm
hãm".
Theo các nhà nghiên cứu, việc
người nhiễm HIV được phát hiện và điều trị sớm có thể giúp giảm tối đa
lượng virút trong cơ thể, và các bệnh nhân đó sẽ trở nên ít lây lan,
thậm chí trong trường hợp quan hệ tình dục không an toàn. Như vậy lý
tưởng nhất là mỗi năm người trưởng thành nên đi xét nghiệm HIV để được
điều trị sớm nếu phát hiện bị nhiễm HIV. Nếu như vậy, thì trong vòng 10
năm sẽ giảm được 95% các ca nhiễm thường niên mới.
Các nhà nghiên cứu cũng chú ý
đến vấn đề điều trị vì hiện tại khi phát hiện bị nhiễm HIV, bệnh nhân
không được điều trị ngay. Bởi theo lý thuyết, người nhiễm HIV có thể
sống mạnh khỏe nhiều năm. Họ chỉ được dùng thuốc điều trị khi bác sĩ
thấy hệ miễn dịch của họ bắt đầu suy yếu. Vì thế Tổ chức Y tế thế giới
khuyến cáo nên chữa trị ngay cho người bệnh khi phát hiện họ bị nhiễm
HIV. Thế nhưng vấn đề là làm sao có đủ phương tiện để phục vụ cho hết
thảy bệnh nhân HIV trên thế giới.
Bà Mit Philipps, đại diện của
Tổ chức Bác sĩ không biên giới, cho rằng: "Các nhà tài trợ thường cho
rằng họ đã bỏ tiền ngày càng nhiều nhưng vô ích bởi HIV/AIDS không ngừng
phát triển. Hôm nay, chúng ta có thể trả lời với họ rằng nếu có đủ
phương tiện để điều trị cho tất cả các bệnh nhân HIV, thì người ta không
chỉ có thể cứu được hàng triệu sinh mạng, mà còn có thể kìm hãm sự phát
triển của căn bệnh một cách hiệu quả"
