HIV/AIDS tràn qua bản nghèo
Nhận thức của đồng bào dân tộc ở bản Ang, xã Xá Lượng, huyện Tương Dương, Nghệ An về căn bệnh thế kỷ HIV/AIDS đang là con số 0. Không khám, không điều trị dự phòng nên căn bệnh thế kỷ này có nguy cơ lây lan rất nhanh trong cộng đồng.
Chết mới biết bệnh
Những năm 2005 – 2007, Xá Lượng là một trong những điểm nóng nhất về ma tuý và HIV/AIDS. “Cơn lũ” ma tuý đã đi qua, nhưng hậu hoạ của nó để lại thật nặng nề. Hiện lực lượng công an xã đang ghi nhận địa bàn xã Xá Lượng có 47 con nghiện, 2 người bị nhiễm HIV giai đoạn cuối. Đã có 23 người chết vì ma tuý và lây nhiễm HIV/AIDS. Số đối tượng này tập trung nhiều nhất ở bản Ang
Theo chân Phó Trưởng công an xã Lương Văn Dũng, chúng tôi tìm đến ngôi nhà sàn mốc meo, lạnh lẽo nằm ở cuối bản của con nghiện Nguyễn Đình Thông. Đối tượng này vừa bị bắt cuối tháng 2-2009 vì tội buôn bán, tàng trữ trái phép chất ma tuý. Ông Dũng nói: “Thông năm nay 27 tuổi, cô vợ xinh đẹp nhiễm AIDS rồi chết cách đây 1 năm, hiện một mình y nuôi 2 con nhỏ. Mai kia y cũng như vợ, không biết 2 đứa nhỏ thế nào”.
Rời nhà Nguyễn Đình Thông, chúng tôi đến nhà chị Vi Thị Hà - vợ Kha Văn Thúy vừa chết vì AIDS. Bước sang tuổi 26 thì chồng chết, một mình Hà nuôi 4 đứa con. Chị Hà kể với giọng tưng tửng: “Ta nỏ biết chồng chết vì bệnh chi mô, trước đây hắn nghiện hút, sau đó hắn ốm rồi hắn chết”. Khi chúng tôi hỏi: “Chị có biết là chồng mình bị nhiễm AIDS không?”, chị trả lời tỉnh bơ: “Ta chỉ biết hắn nghiện hút chứ con ết thì ta chưa thấy, nó chưa đến nhà ta chơi nên ta chưa biết mặt”.
Phó Công an xã Lương Văn Dũng cho biết: “Chồng chị Hà chết vì AIDS sau khi dùng chung kim tiêm với các con nghiện khác trong bản”. Trước đây, Kha Văn Thúy chỉ là một nông dân hiền lành, yêu vợ con, nhưng từ khi đi theo đám trai bản tập hút xách thì mang bệnh về nhà lúc nào không ai hay. Thế nhưng, điều khó khăn nhất hiện nay là không ai biết chị Hà và mấy đứa con có bị nhiễm bệnh từ Kha Văn Thúy hay không.
Nhìn 4 đứa con nheo nhóc trước căn nhà xập xệ cùng ánh mắt vô cảm của góa phụ Vi Thị Hà, Trưởng bản Ang thở dài: “Có lẽ khi mô nó phát bệnh và chết thì làng xóm mới khẳng định được nó có bị nhiễm bệnh hay không!”.
Dân “ngán” đi khám bệnh
Danh sách theo dõi những con nghiện và chết vì AIDS ở bản Ang của Công an xã Xá Lượng đang ngày càng dài thêm. Từ năm 2003 đến nay, người dân ở đây lần lượt làm tang cho 17 người chết vì AIDS, trong đó có 4 phụ nữ chết vì lây bệnh từ chồng… Hầu hết những con nghiện ở bản Ang nhiễm bệnh vì dùng chung kim tiêm, và đều là những người rất trẻ, chủ yếu sinh từ năm 1980 trở lại đây.
Ngoài 2 con nghiện chưa lập gia đình đã chết vì AIDS, số còn lại ở bản Ang đều đã có vợ con. Tuy nhiên, điều lo ngại nhất là người dân nhất định không chịu đi khám để phát hiện bệnh hoặc điều trị dự phòng cho phụ nữ, trẻ nhỏ. Chỉ đến khi họ ốm rồi chết thì người thân trong gia đình mới biết con em mình nhiễm AIDS.
Trong số những người vợ có chồng, chết vì AIDS thì chính quyền và người dân địa phương mới chỉ chắc chắn ghi nhận 4 trường hợp bị nhiễm AIDS từ chồng, vì họ đã phát bệnh và… chết theo chồng.
Chúng tôi chợt rùng mình khi nghĩ đến việc bản Ang đang có gần 20 người phụ nữ mất chồng và hàng chục đứa trẻ mất cha vì AIDS mà chưa ai dám khẳng định là họ có bị nhiễm căn bệnh thế kỷ từ chồng hay không.
Tiến Dũng
