Những bức tranh của trẻ có HIV tại Trung tâm Bảo trợ trẻ em Linh Xuân, TPHCM.

20 năm để thay đổi nhận thức về AIDS

Phát biểu tại Hội nghị “20 năm phòng, chống HIV/AIDS (1990 - 2010)”, ông Nguyễn Thành Tài - Phó Chủ tịch UBND TP, nguyên là chủ tịch uỷ ban phòng, chống AIDS lâu nhất qua các thời kỳ - khẳng định: “Trong 20 năm qua, thành quả lớn mà công tác phòng, chống AIDS đạt được đó chính là nâng cao nhận thức của các cấp lãnh đạo, đưa nhiệm vụ phòng, chống HIV/AIDS lên thành một nhiệm vụ quan trọng và xoá được sự kỳ thị đối với người có HIV trong bộ phận công dân”.

Công tác phòng, chống AIDS của TPHCM bước đầu gặp phải sự phản đối của khá nhiều cấp lãnh đạo với bộ máy của Uỷ ban Phòng, chống AIDS TPHCM, tuy nhiên, ông Nguyễn Thành Tài cho rằng: “Hợp pháp lớn nhất đó chính là hợp lòng dân, chúng tôi đi bằng những con đường và cách thức khác nhau nhưng mục đích cuối cùng là mang lại kết quả tốt nhất cho người dân, tiêu biểu là chương trình “3 trong 1” của Uỷ ban Phòng, chống AIDS TPHCM”. TPHCM với mức phát triển kinh tế, xã hội hiện nay và sự du nhập ồ ạt của người tỉnh khác, nhưng TP đã bước đầu kiểm soát và hạn chế được mức độ lây nhiễm HIV trong cộng đồng. Bộ trưởng Bộ Y tế Nguyễn Quốc Triệu - Phó Chủ tịch Uỷ ban Phòng, chống AIDS quốc gia - đánh giá cao việc TP đã thành công bước đầu trong điều trị ARV, sự quyết tâm cao của lãnh đạo TP trong phòng, chống AIDS và công tác giáo dục đồng đẳng...

Tính đến tháng 6.2010, tỉ lệ thai phụ nhiễm HIV được điều trị ARV dự phòng là 92%. Một bà mẹ có HIV mang thai được điều trị ARV, hiện đang là nhân viên chăm sóc tại nhà, chia sẻ: “HIV không có nghĩa là chết. Ta cứ nghĩ đó là một căn bệnh mà ta phải uống thuốc suốt đời và tôi vẫn may mắn hơn những người mắc bệnh ung thư... Tôi vẫn sống, làm việc và có thể sinh con”.

Phải tự lực cánh sinh trong những năm tới

Phòng, chống HIV/AIDS là một công việc khó khăn và phức tạp, đòi hỏi sự liên kết của cả cộng đồng. Ông Nguyễn Quốc Triệu cũng khẳng định: “Giáo dục, phòng, chống AIDS phải lấy đơn vị xã, phường, thôn, tổ dân phố làm mặt trận trọng tâm và người dân là lực lượng nòng cốt”.

Mặc dù tỉ lệ người nhiễm HIV được phát hiện có giảm so với những năm trước, nhưng vẫn còn ở mức cao từ 4.000 - 5.000 người/năm. Trong khi đó, chính sách đãi ngộ, đào tạo nguồn nhân lực phòng, chống AIDS, cơ sở vật chất chưa được Nhà nước đầu tư đúng mức, các chương trình được nhận sự giúp đỡ từ các tổ chức quốc tế là chủ yếu. Ông Eamonn Murphy - Giám đốc quốc gia UNAIDS Việt Nam - cho rằng: VN cần chuẩn bị để tự lực trong công tác phòng, chống AIDS ở những năm tới. Ông Nguyễn Thành Tài cũng khẳng định: “Chúng ta phải tự gánh lấy trách nhiệm phòng, chống AIDS. Cần đầu tư đúng mức cho khoa học, kỹ thuật, nhân lực... mà bấy lâu ta nhận được sự hỗ trợ từ nước ngoài. Số người nhiễm HIV tại TPHCM chiếm 25% số người nhiễm HIV trong cả nước, nếu không chịu đổi mới phương pháp, cách thức thì con số này sẽ tăng lên là 50% trong những năm tới”.

Xã hội hoá các hoạt động phòng, chống HIV là một hướng đi cần thiết. Trong báo cáo tổng kết “20 năm phòng, chống HIV/AIDS”, TS-BS Lê Trường Giang - Phó Chủ tịch thường trực UB Phòng, chống AIDS TPHCM - có kiến nghị với Chính phủ và Bộ Y tế về việc tăng cường nguồn nhân lực, chính sách, nâng cấp chương trình phòng, chống AIDS... với định hướng chiến lược của kế hoạch 5 năm tới (2011 - 2015) là: “Chất lượng và bền vững”.    

Lê Tuyết