ĐBP - Là tỉnh có tỷ lệ lớn người nhiễm HIV đang chung sống cùng gia đình, cộng đồng thì Điện Biên đã có hoạt động nào từ chính sách cho tới những hành động cụ thể để thay đổi nhận thức với người có HIV? Không ít đại biểu quốc tế đã đưa ra câu hỏi này trong buổi gặp gỡ với lãnh đạo tỉnh Điện Biên trao đổi về lĩnh vực phòng, chống HIV/AIDS.

Quả thực, sự kỳ thị của cộng đồng chính là khó khăn lớn nhất hiện nay mà người có HIV đang phải đối mặt và rất khó vượt qua. Thay đổi nhận thức, thực sự đồng cảm, chia sẻ với người bệnh HIV thì sự kỳ thị mới có thể giảm. Trong Tháng hành động quốc gia phòng, chống HIV/AIDS hay nhân Ngày thế giới phòng, chống AIDS, việc kêu gọi, vận động cộng đồng giảm sự kỳ thị với người có HIV luôn là nội dung chính. Song việc kêu gọi đó có được thể hiện bằng hành động hàng ngày của chính cộng đồng, xã hội dành cho người có HIV hay không lại là điều khó thực hiện. Đầu năm 2010, đám cưới giữa hai người nhiễm HIV ở Điện Biên lần đầu tiên diễn ra công khai. Nhiều người cho rằng, cô dâu, chú rể phải rất “dũng cảm” thì đám cưới đó mới được diễn ra. Tuy vậy, sau lễ cưới, cả cô dâu, chú rể và gia đình họ vẫn phải đối mặt với không ít sự kỳ thị khi thông tin về đám cưới mà đặc biệt là căn bệnh họ mắc phải lan ra cộng đồng. Sự kỳ thị của cộng đồng khiến cho không chỉ những người có HIV đã trưởng thành khó tiếp cận, hòa nhập cộng đồng mà đặc biệt không ít trẻ nhỏ không may nhiễm HIV phải lớn lên trong sự cô đơn, xa lánh.

Tham gia trao đổi, một số đại biểu chia sẻ rằng, để giảm sự kỳ thị của cộng đồng với người có HIV thì việc đẩy mạnh phát triển kinh tế, tạo điều kiện để người bệnh HIV được tiếp cận các dịch vụ chăm sóc sức khỏe, tạo sự bình đẳng với cộng đồng cũng là giải pháp hiệu quả. Ngay cả chương trình giáo dục, cũng cần đưa việc tuyên truyền phòng, tránh HIV vào nội dung giảng dạy.

Đại diện tổ chức UNICEF nhấn mạnh cần có cách nghĩ đổi mới can thiệp tới phụ nữ chịu ảnh hưởng bởi HIV. Trong chiến lược phòng, chống HIV đến năm 2015, Điện Biên đặt mục tiêu 60% phụ nữ mang thai nhiễm HIV được tư vấn, xét nghiệm và điều trị dự phòng lây nhiễm HIV từ mẹ sang con. Song đại diện của UNICEF cho rằng, phải cố gắng để tất cả phụ nữ mang thai nhiễm HIV được tiếp cận và điều trị dự phòng lây nhiễm bởi ở Việt Nam nói chung và Điện Biên nói riêng đều đã đạt những thành quả nhất định trong chương trình tiêm chủng mở rộng.

Tham gia buổi giao lưu văn nghệ với những phụ nữ có HIV, nhiều đại biểu quốc tế khá ngạc nhiên trước sự tự tin, hòa đồng của những phụ nữ này. Thừa nhận đây là kết quả của việc triển khai các chương trình truyền thông, các chính sách quan tâm, chăm sóc tới người có HIV nhưng các đại biểu cũng cho rằng, họ - những phụ nữ tham gia đêm giao lưu – chỉ là thiểu số trong cộng đồng rất lớn những người nhiễm HIV ở Điện Biên. Đại sứ Cộng hòa Ailen tại Việt Nam – bà Meave Collins chia sẻ: Chỉ cách đây 2 năm, những người có HIV ở Điện Biên mà bà tiếp cận đều rất mặc cảm, không tự tin trong giao tiếp. Nhưng hiện nay, qua tiếp xúc tại các trung tâm cai nghiện hay các nhóm đồng đẳng, sự tự tin của người có HIV đã tăng lên rất nhiều. Do đó, sự thay đổi nhận thức của cộng đồng với người có HIV là “liều thuốc” rất quan trọng để người bệnh có thể vươn lên, tiếp tục sống có ích, cống hiến cho gia đình, xã hội.

Khẳng định để người có HIV vượt lên chính mình, giảm sự kỳ thị của cộng đồng thì ngay từ xây dựng chính sách phát triển kinh tế - xã hội đã phải có các biện pháp phòng chống HIV. Sự chậm phát triển về kinh tế, khoảng cách giàu nghèo cũng chính là nguyên nhân khiến người nhiễm HIV bị kỳ thị, xa lánh. Nếu như chính quyền, xã hội tạo điều kiện để người nghiện, người nhiễm HIV có cơ hội lao động, làm việc và các quyền lợi khác bình đẳng như mọi người sẽ giúp họ hòa nhập cùng cộng đồng. Thay đổi nhận thức với người có HIV không chỉ là từ truyền thông, từ kêu gọi, vận động mà phải từ khi hoạch định chính sách, từ phát triển kinh tế của mỗi địa phương.

H.A