Tản mạn chuyện … mèo năm Mão

Cuối
cùng thì bác Hổ-Canh-Dần hung hăng cũng phải rút lui để nhường chỗ cho
cô Mèo – Tân Mão mỹ miều bước tới, mặc dù có ý kiến cho rằng vì cô Mèo
còn trẻ chưa có nhiều kinh nghiệm, nên đề nghị để bác Hổ làm thêm nửa nhiệm kì và cô Mèo làm… Phó.

Cái nguyên tắc “mỗi nhiệm kì chỉ
đúng có một năm” này được thực hiện rất nghiêm ngặt, từ xưa tới nay
không hề có ngoại lệ, và chắc là từ nay về sau cũng thế… Bởi vậy, mặc
dầu chưa đến tuổi hưu và tiếng gầm còn to khỏe, nhưng bác Hổ không thể
làm thêm một nhiệm kì như mong muốn. Đành phải chờ đúng 60 năm nữa, tức
là đúng vào tháng giêng năm 2072, cố nhiên với điều kiện là tới lúc ấy
cụ Hổ còn sống. Nhưng đã nói không được là không được, luật định như thế rồi.

Cô Mèo và bác Hổ vốn không lạ gì
nhau. Ông tổ của cô Mèo từng là thầy dạy võ cho ông tổ của bác Hổ. Là
kẻ khôn ngoan và mưu lược, vị Mèo-Võ-Sư ấy đã không dạy hết bài, hết vở
cho thằng Hổ-Đệ-Tử kia, vì nhìn qua cũng biết nó là kẻ phản trắc, không
đáng tin. Phải đề phòng bất trắc chứ, con người còn lắm âm mưu nham hiểm
nữa là con… hổ. Vì thế các anh chàng hổ hậu duệ ngày nay vẫn chịu chết
không nắm được võ thuật leo cây, trèo tường là hai miếng võ độc của
Mèo-Võ-Sư… Vì thế, bây giờ mỗi khi hổ hiếu chiến định gây sự, mèo chỉ việc leo tót lên ngọn cây là xong chuyện.

Loài mèo là khắc tinh của giống
chuột. Chẳng hiểu sao mèo (Mão) lại chịu đứng thứ tư trong danh sách 12
con giáp, mà anh chuột (Tí) thì lại được xếp thứ nhất. Tuy đứng số 1 nhưng nhác thấy số 4 là hồn vía chuột lên mây.

Mèo vốn sinh ra là để bắt chuột,
giúp cho Người khỏi bị loài gặm nhấm làm hại, nên loài người rất quý,
rất yêu… Mấy thập niên gần đây mèo được hâm mộ và nổi tiếng hơn vì có
một chính trị gia tầm cỡ đã tổng kết và phát biểu một triết lí rất hay,
liên quan đến cách đánh giá loài mèo. Đó là: “Bất kể mèo trắng hay mèo
đen, bắt được chuột chính là mèo tốt”… Thật là một triết lí sâu sắc về
trò mèo chuột, và nghe nói chính cái triết lí “mèo chuột” đó (cũng còn
được gọi là triết lí “hai con mèo”) đã làm cho đất nước của chính trị gia ấy trở nên hùng mạnh vào loại nhì ba thế giới.

Như vậy là cũng có những con mèo
không tốt, không bắt chuột ư? Có chứ, đó là những con mèo được nuôi làm
cảnh, được chung sống cùng với ông bà chủ quý phái trong những ngôi
biệt thự tiện nghi, sang trọng và… không có chuột. Chúng không bắt chuột
vì không có chuột để bắt, nhưng không thể nói chúng là những con mèo không tốt. Không tốt mà sao lại được chủ của chúng quý như vàng?

Lại
còn có những con mèo, không những không bắt chuột mà tệ hơn, còn ăn hối
lộ của chuột một cách trắng trợn, công khai… Những con mèo như vậy hiện
nay khá nhiều, nhưng ngày xưa cũng không phải là ít. Chứng cớ có thể
tìm thấy ở bức tranh dân gian “Đám cưới chuột” nổi tiếng thế giới (còn
gọi là “Trạng chuột vinh quy”) ra đời từ 500 năm trước đây. Bức tranh vẽ
một lũ chuột ngang nhiên làm tiệc cưới xin rất đình đám trước mắt một
con mèo to bự nằm chắn ngang đường đi. Hóa ra chúng đã cử một số chuột
mang chim nướng, cá rán… đến khúm núm dâng lên, mèo chỉ việc xơi cho đẫy
và nhắm mắt cho lũ chuột muốn làm gì thì làm… Có bức tranh còn đề thêm
vế đối “Thử bối đệ ngư: chít, chít, chít. Miêu nhi thủ lệ: miu, miu, miu…”.

Nhìn vào bức tranh thì thấy
trong số vật phẩm cung tiến không có phong bì như bây giờ, chắc là hồi
trước chưa có cái lệ ấy. Nhân đây, muốn góp ý cho các nghệ nhân Đông Hồ
là nên thêm một chi tiết vào bức tranh “Đám cưới chuột”: vẽ thêm một chú
chuột cõng cái phong bì to đi trước hai chú mang chim nướng và cá rán vốn đã có.

Không phải bao giờ người ta cũng
quý mèo. Đã có một thời mèo được phong làm “tiểu hổ” và các món ăn chế
biến từ thịt mèo trở thành đặc sản, thậm chí siêu đặc sản. Ở tỉnh Thái
Bình, các quán nhậu “tiểu hổ” mọc lên như nấm, có những tiệc cưới sang
trọng chỉ ăn toàn tiểu hổ. Tiếp theo đó là ở các tỉnh biên giới phía
Bắc, dân ta thu mua tiểu hổ để xuất sang nước bạn Trung Quốc theo đường
tiểu ngạch. Không hiểu do bên Trung Quốc giặc chuột hoành hành hay là
cao tiểu hổ bỗng nhiên tăng giá? Chỉ biết rằng ở Thái Bình và các tỉnh
biên giới, số cá thể mèo trở nên hiếm hoi và bè lũ chuột ăn tàn phá hại trở nên đông đúc…

Năm nay là năm con Mèo, sang năm
là năm con Rồng, tự nhiên lại nhớ đến vợ chồng người bạn. Ông chồng cầm
tinh con mèo, còn bà vợ cầm tinh con rồng. Không biết trời xui đất
khiến thế nào mà bà vợ hơn chồng đến 11 tuổi. Nhưng không sao, hai người
sống rất hòa thuận… Tất nhiên sự chênh lệch về tuổi tác càng ngày càng trở nên rõ nét.

Rồi vào một năm Mèo đi, Rồng
đến, anh bạn tuổi mèo bỗng ra cho tôi một vế đối và thách tôi đối lại.
Anh đọc giọng tỉnh khô: “Rồng lộn mèo phải đá”. Tôi hơi hoảng vì cho
rằng vợ chồng anh có chuyện rồi. “Mèo phải đá” là anh ta định bỏ vợ ư?
Nhưng vì sao cơ chứ? Vì Rồng lộn, tức là vợ anh lộn, nhưng lộn nghĩa là
gì? Thế rồi anh ta phá ra cười: “Tớ tưởng cậu biết nói lái”… Tôi chợt
tỉnh và đọc lại vế ra theo kiểu nói lái, và rồi cũng phá ra cười. Vế ra
rất hay mà lại rất hợp cảnh ngộ của vợ chồng anh. Cho đến nay tôi chưa tìm được vế đối.