Phát huy tác dụng của "quả đấm thép”

Cùng với việc giáo dục, truyền thông thay đổi hành vi... từ năm 2007 đến nay Chương trình Can thiệp giảm tác hại (CTGTH) như trao đổi bơm kim tiêm sạch (BKT), khuyến khích sử dụng bao cao su (BCS), điều trị Methadone cho người nghiện ma túy được coi là những " quả đấm thép” trong PC HIV. Chỉ trong 6 tháng đầu năm 2011, độ bao phủ của Chương trình CTGTH tăng mạnh: 60 tỉnh thành phố triển khai trao đổi BKT, 63 tỉnh thành triển khai khuyến khích sử dụng BCS. Qua đó đã tiếp cận được 134.614 người nghiện chích ma túy với số lượng BKT phát miễn phí là 12.609.466 chiếc; 11.181.935 BCS được phát tận tay những đối tượng có nguy cơ cao. Đặc biệt Chương trình Điều trị cai nghiện các chất dạng thuốc phiện bằng Methadone bước đầu đã đạt được những kết quả rất khả quan, góp phần quan trọng vào việc giảm thiểu lây nhiễm HIV. Đến hết tháng 6-2011, đã có 9 tỉnh thành triển khai tại 25 cơ sở điều trị với số bệnh nhân được tiếp cận với thuốc Methadone là 3.813. Riêng tại TP. Hồ Chí Minh và Hải Phòng, sau 9 tháng điều trị Methadone, tỉ lệ sử dụng Heroin giảm từ 100% xuống 12,5% và từ 30 lần xuống 10 lần/tháng, tiết kiệm được hàng triệu đồng/người nghiện. Đặc biệt 100% BN không sử dụng bơm kim tiêm chung, nên không có trường hợp nào nhiễm HIV, viêm gan B, viêm gan C mới. Tỉ lệ BN gặp các vấn đề về sức khỏe giảm từ 9,7% xuống 4,9%... Hiện mô hình này đang mở ra một triển vọng tốt đẹp cho người nghiện Heroin và các chất dạng thuốc phiện. Dự kiến đến năm 2015, BYT sẽ mở rộng điều trị Methadone cho 80.000 người tại 30 tỉnh, thành phố.

Báo cáo của Cục PC HIV/AIDS- Bộ Y tế cho thấy, về cơ bản Việt Nam đã kiềm chế được tỷ lệ nhiễm HIV dưới 0,3% dân số (hiện là 0,26%) và chỉ có 10 tỉnh có tỷ lệ nhiễm HIV cao hơn 0,3% dân số. Hiện cả nước có 190.902 người nhiễm HIV còn sống, trong đó hơn 46.000 bệnh nhân AIDS và trên 50.000 người tử vong. Riêng trong 6 tháng đầu năm 2011, tình hình dịch HIV/AIDS có hướng giảm, số nhiễm HIV là 6.146, trong đó có 2.477 BN AIDS, 844 người đã tử vong do AIDS.

Vượt qua nhiều "rào cản”

Trong lần trả lời báo giới mới đây, TS Chu Quốc Ân- Phó Cục trưởng Cục PC HIV/AIDS khẳng định, mặc dù dịch HIV/AIDS có xu hướng giảm cả về số người nhiễm, số bệnh nhân AIDS và tử vong do AIDS, nhưng vẫn chưa đảm bảo tính bền vững và tiềm ẩn nhiều yếu tố bùng phát nếu không có biện pháp can thiệp mạnh mẽ và hiệu quả. Dịch vẫn tập trung ở nhóm đối tượng có nguy cơ cao như nghiện chích ma túy, phụ nữ mại dâm trong khi tỷ lệ sử dụng chung bơm kim tiêm và không sử dụng bao cao su khi quan hệ tình dục ở nhóm này còn cao; tỷ lệ nhiễm HIV trong nhóm quan hệ tình dục đồng giới nam có dấu hiệu gia tăng. Sự kỳ thị phân biệt đối xử với người nhiễm HIV/AIDS vẫn còn phổ biến. Đặc biệt nhân lực của Chương trình PC HIV/AIDS thiếu hụt nghiêm trọng, định mức chi tiêu từ năm 2007 đến nay không còn phù hợp... Tất cả những điều đó đang là rào cản gây khó khăn cho hoạt động phòng chống AIDS.

Để xây dựng và triển khai có hiệu quả Chương trình mục tiêu quốc gia Phòng, chống ma túy và Chương trình mục tiêu quốc gia Phòng, chống HIV/AIDS giai đoạn 2011-2015, các bộ ngành liên quan cần tiếp tục đẩy mạnh công tác thông tin, tuyên truyền giáo dục, nâng cao nhận thức về công tác phòng, chống HIV/AIDS và tệ nạn ma túy, mại dâm; UBND các tỉnh, thành phố trung ương xây dựng kế hoạch triển khai thực hiện có hiệu quả các dự án, chương trình theo hướng lồng ghép với các chương trình của địa phương... Tích cực thực hiện các Quyết định số 1107/QDD-TTg của Thủ tướng Chính phủ về Phê duyệt đề án tăng cường năng lực hệ thống PC HIV/AIDS tuyến tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương....

Nhằm tăng số người được sử dụng thuốc, giảm nhanh số người chết do AIDS, đồng thời giúp cho công tác dự phòng có hiệu quả, thời gian tới Việt Nam sẽ áp dụng phương pháp điều trị 2.0 tại Điện Biên và thành phố Cần Thơ. Sau đó sẽ triển khai rộng ra các tỉnh, thành phố khác trên toàn quốc.

ĐN