Nhau thai khô được bán tại các cửa hàng thuốc Đông y
với giá vài trăm nghìn đồng, còn nhau thai tươi, muốn mua cứ đặt hàng là có.

      Thời gian gần đây, nhiều người đang rộ lên việc đi mua
nhau thai về tẩm bổ, chữa bệnh. Tại thị trường, nếu muốn mua nhau thai khô cũng có mà tươi cũng có.

Nhau thai khô trôi nổi bán tràn lan

       Người mua có thể đến các cửa hàng Đông y trên phố Lãn
Ông. Chủ một cửa hàng ở đây chào hàng bằng một bọc bằng túi nilon in
toàn chữ Trung Quốc, ngoài ra không hề có nhãn mác, xuất xứ rồi nói:
"Đây là loại nhau thai tốt nhất được nhập về từ Trung Quốc. Nhiều người
mua về dùng lắm. Cháu nhà tôi cũng ăn nhiều loại này nên mới trộm vía to
khỏe, chứ đợt trước cũng gầy gò, xanh xao lắm. Loại này phải mua vài
gói dùng mới có tác dụng, chứ một gói ăn thua gì. Mà không phải lúc nào
cũng có hàng đâu. Mua nhiều thì tôi giảm giá cho. Mang về có thể xay ra
thành bột hòa với nước uống, nấu nhừ hoặc thái nhỏ đúc trứng để ăn, rất
dễ ăn và bổ lắm. Cũng có thể ngâm với rượu, mật ong dùng dần". Giá một gói nhau thai khô được chủ cửa hàng đưa ra là 250.000 đồng.

           Có khá nhiều người có nhu cầu mua nhau thai khô tìm
đến phố này. Người ta chủ yếu tìm mua để chữa bệnh yếu sinh lý, suy
nhược, vô sinh. Chưa biết hiệu quả của bài thuốc này đến đâu nhưng chất
lượng của các gói nhau thai có đảm bảo hay không khi các gói này chỉ in
vài chữ Trung Quốc trên bao bì và hoàn toàn không có ghi hướng dẫn sử
dụng, nguồn gốc xuất xứ, hạn sử dụng. Tuy nhiên, không chỉ nhau thai
khô, mà muốn có nhau thai tươi tại đây cũng có, nhưng phải đặt trước và
giá đắt hơn. Nhiều cửa hàng đặt mua được nguồn nhau thai tươi trong bệnh viện và mang về tự chế biến.

Nhau thai tuồn ra ngoài bằng con đường nào?

          Chị Nguyễn Thị Hương, 25 tuổi, huyện Xuân Trường, Nam
Định bị bệnh hen mãn tính. Nghe lời đồn thổi, ăn nhau thai bà đẻ có thể
chữa được căn bệnh này, mẹ chị đã không quản vất vả tẩm bổ cho con gái
bằng “món ăn” này. Việc kiếm nhau thai tại đây tương đối dễ dàng, chỉ
cần có mối quan hệ với trạm xá xã là có thể xin nhau thai của các bà đẻ.
Ở các vùng quê, nhất là vùng núi, nhau thai vẫn được “xin” về làm
thuốc. Thậm chí các cửa hàng thuốc Đông y còn đặt hàng thường xuyên nhau thai tươi về tự sao chế để bán như một vị thuốc Đông y.

              Tuy nhiên tại Hà Nội và TP HCM, nhau thai tươi được
kiểm soát khá chặt chẽ. Theo GS. Lê Đức Vy, Nguyên Giám đốc bệnh viện
Phụ sản TW, Tại Bệnh viện Phụ sản Trung ương, nhau thai phải được xử lý ở
nơi lò đốt sở tại, không thể mang ra ngoài được. Nhau thai là một loại
chất thải y tế, nó không được phép bán trên thị trường. Tất cả các sản
phẩm từ con người ra không ai được bán. Kể cả nhập khẩu, không có văn
bản nào của Bộ Y tế cho phép nhập bệnh phẩm này cả. Ở giai đoạn thời kỳ
bao cấp, trong thời kỳ kháng chiến chống Mỹ trước đây, vô cùng gian khổ
thì người ta có dùng để ăn, rồi dùng sản xuất Filatop làm thuốc chữa
bệnh, nhưng hiện nay cũng không ai dùng, công nghệ dược phẩm người ta cũng không sử dụng.

           Ông Lê Hoài Chương, Phó Giám đốc Bệnh viện Phụ sản
Trung ương cũng cho biết, nhau thai (và các khối u, tử cung…) được xếp
vào nhóm chất thải y tế rắn. Cách đây rất lâu, vì có nhu cầu làm thuốc
đông y nên bệnh viện đã thu gom và bán cho các đơn vị sản xuất với giá
1.000 đồng một nhau thai. Nhưng hiện nay bệnh viện không bán nữa (vì các
đơn vị trên không có nhu cầu mua). Vì thế, bệnh viện đã ký hợp đồng với
công ty môi trường đô thị để họ triển khai tiêu hủy theo đúng quy
trình, quy định của Bộ Y tế. Theo quy định của Bộ Y tế, nhau thai phải
được xử lý tiêu hủy giống như các mô mềm trong xử lý rác thải y tế. Ở
các bệnh viện lớn đây là một quy trình khép kín được kiểm soát rất
nghiêm ngặt. Bên cạnh đó, giống như các mô mềm, nhau thai sản phụ phải
được bảo quản lạnh trước khi đem ra tiêu hủy chứ cũng không dễ dàng bảo
quản. Duy nhất các phòng thí nghiệm được tận dụng nhau thai để lấy tế bào gốc từ máu cuống rốn.

           Ông Chương cũng cho biết thêm: “Tôi cũng không hiểu
nhau thai khô, thậm chí cả nhau thai tươi đang bán ngoài thị trường lấy
từ đâu ra. Còn ở bệnh viện của tôi thì quy trình xử lý là vậy. Nếu công
ty môi trường đô thị không làm đúng cam kết (không tiêu hủy mà sử dụng
vào việc khác) thì họ phải chịu hoàn toàn trách nhiệm”. Tuy nhiên theo
tìm hiểu từ nhiều nguồn, quy định của Bộ Y tế và bệnh viện là vậy nhưng
nếu ai có người quen tại các bệnh viện phụ sản vẫn có thể “vượt rào” xin
được nhau thai bà đẻ. Nhất là tại các cơ sở sản khoa tư nhân, việc kiểm
soát không chặt chẽ dẫn đến nhau thai tuồn ra ngoài bán là chuyện không thể không có.

Nhau thai - vị thuốc bổ

         Thực chất, nhau thai khô chính là vị thuốc có tên “tử
hà sa”. Nhau thai là cơ quan liên kết giữa người mẹ và em bé khi còn là
bào thai. Nó là một phần thiết yếu của thai kỳ và được đào thải sau khi
sinh con. Các chất dinh dưỡng và ôxy được truyền từ máu mẹ đến bào thai
qua nhau thai. Nhau thai cũng là một hàng rào chắn giúp bảo vệ thai nhi
trước nhiều loại vi khuẩn gây bệnh. Các tài liệu y học cổ truyền đều ghi
ứng dụng lâm sàng của nhau thai là để trị cơ thể suy nhược, khí huyết
hư tổn như có các bệnh lao, thiếu máu, suy nhược thần kinh, viêm phế
quản mãn ở người già, hen suyễn kéo dài. Ở nước ta trước đây cũng có
loại thuốc bổ tên là Filatop, dạng thuốc nước được chiết xuất từ nhau
thai sản phụ dùng cho bà mẹ ít sữa uống để tăng tiết sữa, hoặc dùng thúc
đẩy phát triển cho trẻ em chậm lớn, còi xương. Tuy nhiên, hiện nay hầu
như không xuất hiện loại thuốc này trên thị trường. Vì đây là loại thuốc
chiết xuất từ nhau thai sản phụ nên nhiều người lo sợ nhau thai của sản
phụ bị nhiễm HIV, viêm gan siêu vi C, B, giang mai… có thể lây truyền những bệnh này cho người sử dụng.

Nguy cơ lây nhiễm HIV, viêm gan B…

         Ông Trần Quốc Tuấn - Giám đốc Bệnh viện 09, nơi chuyên
điều trị và chăm sóc bệnh nhân HIV/AIDS có hoàn cảnh đặc biệt ở Hà Nội
cho biết: "Nếu như chỉ lấy nhau thai ra thái rồi phơi bình thường hoặc
sấy ở nhiệt độ không đảm bảo thì nguy cơ lây truyền bệnh là hoàn toàn có thể xảy ra. Như virus HIV ở trong dịch lỏng chỉ bị bất hoạt trong nhiệt độ 56 độ C, còn trong môi trường khô thì virus có thể tồn tại tới một tuần. Thời gian để bất hoạt được virus HIV trong nhiệt độ 100 độ C thì
phải mất vài tiếng đồng hồ. Nhưng để chế biến được nhau thai đó thành
sản phẩm cho người khác sử dụng thì phải hàng trăm độ C và trong thời
gian dài hơn nhiều. Virus gây viêm gan B cũng vậy, chỉ bị bất hoạt trong nhiệt độ cao, thời gian dài".

         Việc sử dụng nhau thai không rõ nguồn gốc, xuất xứ,
phương pháp chế biến... hoàn toàn có khả năng bị lây truyền virus HIV,
viêm gan B và các bệnh truyền nhiễm khác. Ngoài các bệnh truyền nhiễm
thì còn nguy cơ rất nhiều bệnh khác như gây đột biến, ung thư. Trong
bánh nhau của sản phụ bệnh có rất nhiều hoạt chất, thành phần có thể gây
nguy hại cho sức khỏe người sử dụng. Các bệnh liên quan đến đường tiêu
hóa, nhiễm vi trùng, vi khuẩn, virus, ký sinh trùng... có thể ở tất cả
các sản phẩm chế biến không đảm bảo. Hoặc khi chế biến nhau thai đó,
liệu họ có cho hóa chất vào không và hóa chất đó có gây hại không, có được phép sử dụng không, nếu có gây hại thì gây hại như thế nào...

         Như vậy việc lây nhiễm bệnh từ nhau thai hoàn toàn có
thể xảy ra. Theo y học, HIV có thể lây truyền từ một người mẹ bị nhiễm
HIV sang cho trẻ sơ sinh của mình qua nhau thai trong lúc mang thai và
khi sinh đẻ. Tỷ lệ truyền HIV từ người mẹ bị nhiễm HIV sang cho trẻ sơ
sinh là khoảng 13 - 50% tùy thuộc vào tình trạng dinh dưỡng và tỷ lệ HIV
trong máu của người mẹ. Nhau thai cũng không đủ khả năng chống lại
virus như virus cúm, virus gây bệnh Rubella... chúng vẫn có thể xâm nhập qua nhau thai vào bào thai.

         Ngoài ra theo Lương y Nguyễn Duy Minh (Minh Khai, Hà
Nội), với kiểu dáng và bao bì không rõ ràng như vậy thì khả năng bánh
nhau khô giả là rất cao, bởi các hãng sản xuất thuốc thật của Trung Quốc
bao giờ cũng có đầy đủ thông tin nhãn mác, địa chỉ sản xuất. Vì vậy,
người dân không nên dùng loại bánh nhau khô không rõ xuất xứ này, lợi chưa thấy đây mà có khi lại rước bệnh vào thân

(Theo Đất Việt)