Ngày
nay, nhiễm HIV không còn bị coi là một căn bệnh chết người nữa, mà được
nhìn nhận như một bệnh mạn tính có thể kiểm soát được. Đã có những tiến
bộ đáng kể trong điều trị HIV trong vòng 5 năm trở lại đây, và chắc
chắn sẽ có những biến chuyển mới với tốc độ rất nhanh chóng trong thời gian tới.

Tuy
nhiên, nhiễm HIV cũng không phải là chuyện đùa. Theo những hiểu biết
mới nhất, nhiễm virus này đồng nghĩa với việc mang nó trong suốt phần
đời còn lại. Hiện chưa có liệu pháp nào giúp chữa khỏi bệnh hoàn toàn.
Cũng giống như tiểu đường, nhiễm HIV có thể gây các biến chứng nguy hiểm
nếu không được điều trị đúng. Càng hiểu biết nhiều về HIV và biết cách
chủ động tham gia điều trị, bạn sẽ càng có cơ may duy trì được sức khỏe và không bị biến chứng.

1. Đi khám bác sĩ đều đặn: Sau
khi biết mình bị HIV dương tính, điều quan trọng là bạn phải đi khám
bác sĩ đều đặn. Thông thường, điều này có nghĩa là cứ 2-3 tháng một lần,
mặc dù trong thời gian đầu bạn có thể phải đi khám thường xuyên hơn. Ở
đó, bạn sẽ học được rất nhiều điều về HIV và các phương án điều trị
thích hợp. Ngoài ra, bạn cũng sẽ được học về các tế bào T, về hệ miễn
dịch… Đi khám đều đặn giúp bạn theo dõi sát tình trạng miễn dịch của mình, cũng như cập nhật những tiến bộ mới trong điều trị HIV.

2. Khi nào thì bắt đầu điều trị? Trước
khi đưa ra quyết định hình thức điều trị nào phù hợp với mình, bạn sẽ
phải làm xét nghiệm máu để xác định liệu có cần điều trị ngay hay bạn
vẫn còn có thể chờ một thời gian nữa. Cùng với những hiểu biết mới về
HIV và đáp ứng của nó đối với thuốc, các hướng dẫn điều trị đã thay đổi.
Ví dụ, 3 năm trước, phần lớn các chuyên gia đều nhất trí rằng, tất cả
những người nhiễm HIV cần được điều trị tích cực càng sớm càng tốt, ngay
khi được chẩn đoán, theo phương châm “Đánh mạnh, đánh sớm”. Hiện nay,
điều này không còn phù hợp với tất cả mọi người nữa. Tùy theo số lượng
tế bào lympho T (CD4) và lượng virus HIV trong máu, bác sĩ sẽ xác định
liệu bạn có được an toàn nếu chỉ tiếp tục theo dõi mà không dùng thuốc kháng virus, hay cần bắt đầu điều trị ngay lập tức.

3. Lựa chọn liệu pháp kháng virus ban đầu: Nếu
vẫn có thể tiếp tục theo dõi mà không cần điều trị, bạn cần kiểm tra
máu thường xuyên, khoảng 3 tháng/lần. Nếu các chỉ số về hàm lượng HIV và
các tế bào miễn dịch cho thấy cần bắt đầu điều trị ngay, hãy cùng bác
sĩ chọn cho mình phương thức phù hợp nhất. Hiện có nhiều thuốc đã được
chấp thuận và rất nhiều loại khác đang trong giai đoạn nghiên cứu và
phát triển. Chúng thường được sử dụng chung thành từng nhóm gồm 3-4 dược phẩm. 

4. Tuân thủ nghiêm ngặt đơn thuốc của bác sĩ – bí quyết thành công: Điều
hết sức quan trọng bạn cần quán triệt tại thời điểm này là phải quyết
tâm thực hiện các hướng dẫn của thầy thuốc. Nếu bạn bắt đầu liệu trình
điều trị nhưng không tuân thủ nghiêm ngặt chỉ định của bác sĩ, virus sẽ
có cơ hội trở nên kháng thuốc và không bị đè bẹp hoàn toàn trong cơ thể
bạn. Nếu bạn không thấy hết tầm quan trọng của điều này hoặc cảm thấy
mình chưa sẵn sàng, hãy trao đổi thẳng thắn với bác sĩ. Việc không dùng
thuốc đúng như hướng dẫn trong đơn của bác sĩ có thể gây hại nhiều hơn là làm lợi.

5. Tìm hiểu các tác dụng phụ của thuốc: Mỗi
thuốc và mỗi nhóm thuốc đều có tác dụng không mong muốn, xuất hiện
nhanh chóng sau khi bắt đầu điều trị. Bác sĩ sẽ hướng dẫn bạn cách khống
chế những hiệu quả ơhụ này. Đối với các thuốc có khả năng gây hiệu quả
phụ nguy hiểm, đe dọa tính mạng, bạn cần học cách nhanh chóng nhận dạng
triệu chứng và thông báo ngay cho bác sĩ. Tuy nhiên, những tác dụng phụ
này khá hiếm và không thể ngăn cản quyết tâm điều trị của bạn. Việc điều
trị cũng có thể mang lại tác dụng phụ lâu dài, nhưng hiện còn chưa rõ
những dấu hiệu này do bản thân virus HIV hay do thuốc gây ra. Có điều rõ
ràng là để HIV tiến triển thành AIDS nguy hiểm hơn nhiều so với các tác dụng phụ có thể xuất hiện của thuốc.

6. Tiêm chủng để đề phòng nhiễm trùng: Dù
bạn có bắt đầu điều trị hay còn trì hoãn việc này, bác sĩ sẽ khuyên bạn
tiêm chủng phòng ngừa một loạt bệnh như sởi, quai bị, uốn ván và những
những bệnh nhiễm virus khác, giống như khi bé bạn từng được tiêm. Những
căn bệnh này có thể đe dọa tính mạng của bạn hoặc khiến hệ miễn dịch
phải trả giá rất đắt. Thông thường, phải mất 6 tháng để hoàn thành những mũi tiêm này. Bạn cần cố gắng đi tiêm đúng hẹn. 

7. Cẩn thận để HIV không lây lan sang người khác: Một
khi đã biết mình nhiễm HIV, bạn sẽ suy nghĩ về các bước cần làm để ngăn
chặng nguy cơ làm lan truyền virus tới những người khác. Gia đình bạn,
người yêu và những người sống cùng phòng với bạn có thể rất lo lắng về
điều này. Đừng ngại ngần, hãy thẳng thắn trao đổi với bác sĩ về quan hệ
tình dục an toàn. Nói chung, hoạt động tình dục dẫn tới sự trao đổi dịch
tiết của cơ thể dễ làm lây lan HIV hơn, các hình thức khác ít có khả
năng lây truyền HIV. Ngoài quan hệ tình dục an toàn, bạn không được dùng
chung kim tiêm. Vì HIV lan truyền rất dễ qua máu và các chế phẩm máu
nên tất cả những người nhiễm HIV đều không được hiến máu.  Trong cộng
đồng, vẫn tồn tại những quan điểm sai lầm về cách lan truyền của HIV.
Chẳng hạn, một số người vẫn tin rằng có thể nhiễm HIV từ người khác nếu
ăn chung bát đĩa, dùng chung cốc, hay ngồi chung bệ vệ sinh. Đó không phải cách lây lan của HIV. 

8. Đóng vai trò chủ động trong điều trị HIV: Hãy
ý thức rằng bạn sẽ phải sống chung với HIV trong suốt phần đời còn lại
của mình. Hãy tìm hiểu về HIV và phương pháp điều trị. Đừng giao phó cuộc đời mình cho HIV, trừ khi bạn muốn vậy.

9. Tìm người để tâm sự: Rất
nhiều người không muốn bất cứ ai biết rằng họ nhiễm HIV. Tuy nhiên,
cùng với thời gian, phần lớn trong số họ đều tìm được ít nhất là 1 hoặc 2
người mà họ có thể tin tưởng. Việc tìm ra sự hỗ trợ từ phía những người
khác là hết sức quan trọng. Nếu bạn không có người thân thì hãy tìm đến
các nhóm hỗ trợ. Bạn sẽ cảm thấy bớt cô đơn và yên tâm hơn khi biết rằng đã có những người đi trước đoạn đường bạn đang đi. 

KẾT LUẬN: Ngày
nay, trong rất nhiều trường hợp, nhiễm HIV được coi là bệnh có thể kiểm
soát được. Càng học được nhiều điều về HIV và các bước cần làm để kiểm
soát virus trong cơ thể, bạn càng có nhiều cơ hội có một cuộc sống bình thường.