(HNM) - Kể từ trường hợp nhiễm HIV đầu tiên được phát hiện vào năm 1990 đến thời điểm thống kê gần đây nhất  của Bộ Y tế (30-4-2007), số trường hợp có HIV/AIDS tích lũy đã lên đến 124.223 người (23.611 trường hợp đã chuyển sang AIDS và 13.469 trường hợp đã tử vong do AIDS).

Theo đánh giá mới đây của Tổ chức Y tế thế giới (WHO), HIV/AIDS đang được xếp hàng thứ 3 trong các nguyên nhân gây tử vong (chiếm 7,5%) ở các nước đang phát triển,  trong đó có Việt Nam.

Những năm qua, mặc dù đã có nhiều dự án phòng chống HIV/AIDS được triển khai xuống từng địa phương, nhưng đại dịch vẫn ngày một lan nhanh, “phủ sóng” khắp 64 tỉnh, thành phố trên cả nước. Tình hình dịch HIV/AIDS  ở nước ta diễn ra ngày càng phức tạp, đã và đang là mối đe dọa tới sự bình yên của mỗi gia đình. Hiện nay, 100% thành phố, huyện, thị xã trên toàn quốc đã phát hiện có người có HIV. Phần lớn bệnh nhân AIDS tập trung tại các khu du lịch, trung tâm văn hóa của các thành phố lớn, dẫn đầu là TP Hồ Chí Minh, Quảng Ninh, Hải Phòng. Địa phương có ít người mắc bệnh nhất là Quảng Trị. Riêng Hà Nội, tổng số người có HIV hiện nay là 12.382 người, trong đó 3.366 người đã chuyển sang giai đoạn AIDS và 1.986 người đã tử vong. Tỷ lệ mắc bệnh mới trong 5 tháng đầu năm 2007 của Hà Nội là 784 trường hợp. Đống Đa, Ba Đình, Hai Bà Trưng, Gia Lâm, Long Biên là những quận có tỷ lệ mắc bệnh cao nhất. Điều đáng nói  ở đây là các đối tượng nhiễm HIV còn rất trẻ, với 90% trong độ tuổi từ 20-39... Đây là lực lượng lao động chính, do vậy ảnh hưởng rất lớn đến sự phát triển kinh tế đất nước và gây ra nhiều vấn đề phức tạp cho xã hội.  

Qua điều tra,  Bộ Y tế và Trung tâm Dự phòng Kiểm soát bệnh tật Hoa Kỳ nhận định, khoảng  60% người nhiễm HIV ở Việt Nam là do tiêm chích ma túy,  số còn lại phát sinh từ gái mại dâm và  truyền từ mẹ sang con (Hà Nội: ma túy 71,2%, bệnh nhân lao 9,55%...). Hiện nay, Việt Nam là một trong những nước có số người nhiễm HIV do tiêm chích ma túy cao nhất thế giới. Bộ Y tế đang xem HIV/AIDS là vấn đề trọng tâm và tìm mọi cách để ngăn chặn đại dịch này dưới hình thức tổ chức tuyên truyền phòng chống HIV/AIDS xuống từng cơ sở, ban ngành, địa phương, cổ động sâu rộng trong quần chúng nhân dân. Cục Phòng chống HIV/AIDS đã thành lập các nhóm công tác để xây dựng Chương trình hành động can thiệp và Luật Phòng, chống HIV/AIDS đã chính thức có hiệu lực từ đầu năm là cơ sở quan trọng cho việc thực hiện các can thiệp giảm tác hại một cách hiệu quả hơn. Khung giám sát, theo dõi và đánh giá quốc gia với sự hỗ trợ của các đối tác trong và ngoài nước cũng đang được xây dựng...

Với những nỗ lực của các cơ quan chức năng và sự tài trợ của các tổ chức quốc tế, công tác phòng chống AIDS ở nước ta trong những năm vừa qua và hiện tại đã đạt được kết quả nhất định. Công tác tuyên truyền, nâng cao hiểu biết cho người dân về phòng chống HIV/AIDS đã được chú trọng. Hiện nay, có tới 65% dân số đô thị đã hiểu được về HIV/AIDS. Các tổ chức xã hội, tôn giáo và cộng đồng đã tham gia chăm sóc tư vấn cho 73% số người nhiễm HIV... Đó là những tín hiệu đáng mừng , nhưng có một thực tế là vẫn còn nhiều người mắc HIV chưa được phát hiện, vẫn sống trong cộng đồng và có nguy cơ lây nhiễm rất cao. Thiếu hụt về nhân viên y tế ở nước ta là trở ngại lớn nhất trong công tác phòng chống HIV mà Tổ chức Y tế thế giới (WHO) đã chỉ ra. Bởi theo tính toán của WHO, số nhân viên y tế cần thiết tối thiểu là 2,5 người/1.000 dân, trong khi đó tại Việt Nam con số đó là 1,28/1.000 dân.

Vân Anh