Các cán bộ của Trung tâm (Trung tâm) ngày ngày âm thầm làm việc không mệt mỏi, góp công vào việc phòng chống căn bệnh hiểm nghèo của thế kỷ, đem lại niềm vui, hạnh phúc cho nhiều gia đình và người bệnh.

Trung tâm có khu làm việc khang trang, đủ phương tiện tại tầng 4, khoa khám bệnh Bệnh viện Bạch Mai. Trung tâm được thành lập ngày 24/1/2003 với sự tài trợ của Tổ chức sức khoẻ gia đình quốc tế (FHI- Mỹ), do PGS.TSKH Nguyễn Chí Phi làm Giám đốc, BS Ngô Quang Huy là điều phối viên, 5 tư vấn viên và nhiều cộng tác viên với nhiệm vụ tư vấn, giáo dục sức khoẻ và giúp đỡ mọi người biết cách phòng lây nhiễm HIV/AIDS. Qua một năm rưỡi hoạt động, Trung tâm đã tiếp 3132 người thuộc 33 tỉnh thành. Mỗi người gặp các tư vấn viên ít nhất 2 lần. Có 2108 người làm xét nghiệm HIV và phát hiện 485 người bị nhiễm.

Khách đến tư vấn thường là:

    - Người có người nhà bị nhiễm HIV, họ cần tư vấn về các việc cần làm để tránh lây nhiễm cho gia đình họ.
    - Người có nguy cơ bị HIV đến Trung tâm để được hiểu kỹ về căn bệnh này, được làm xét nghiệm chẩn đoán HIV.

Xét nghiệm chẩn đoán HIV

Khách đến tư vấn sẽ trao đổi trò chuyện với cán bộ của Trung tâm, được chỉ dẫn các biện pháp phòng tránh, tìm các yếu tố nguy cơ, thảo luận kế hoạch làm giảm nguy cơ và hiểu được ý nghĩa của việc làm các xét nghiệm. Người có nguy cơ bị HIV sẽ được làm xét nghiệm chẩn đoán miễn phí. Các kết quả xét nghiệm được kết luận là dương tính sau khi đã được kiểm tra bằng 3 phương pháp để khẳng định. May mắn là có tới 77% các xét nghiệm là âm tính. Rất tiếc có tới 15 % số người đi làm xét nghiệm không đến lấy kết quả. Cũng có người đến Trung tâm xin kiểm tra lại kết quả xét nghiệm của một labô khác. Khách tư vấn nếu mắc một bệnh khác cũng sẽ được Trung tâm giới thiệu đi khám hoặc điều trị.

Các cán bộ tư vấn của đã kể lại những tình huống thường gặp:

        + Ông Z. báo tin con trai ông đã bị nhiễm HIV, nhưng bố con ông không muốn cho con dâu vừa mới sinh cháu biết việc này. Bác sĩ tư vấn đã ôn tồn, kiên trì giải thích với ông, yêu cầu ông báo cho con trai đến. Trung tâm đã thuyết phục anh ta sự cần thiết phải đưa vợ đến để được tư vấn đầy đủ, và làm xét nghiệm. Nếu vợ anh ta đã bị lây nhiễm thì cô ta không được cho con bú nữa.
        + Kỹ sư F làm việc tại một công ty xây dựng lớn, anh khoẻ mạnh, thông minh và đẹp trai. Nhân khánh thành một công trình mà anh phụ trách thi công, anh đã dự bữa tiệc có nhiều rưọu, bia, thức ăn hạng sang và “ngủ qua đêm” tại khách sạn. Sau sự kiện đó, anh sẽ tổ chức lễ cưới với người con gái anh đã yêu hơn 5 năm, một cuộc tình rất đẹp được bạn bè vun đắp và cả hai gia đình hết lòng chăm lo. Gần đến ngày cưới, anh đã đến Trung tâm kể lại chuyện, xin tư vấn rồi làm xét nghiệm. Hôm có trên tay kết quả xét nghiệm HIV dương tính, anh bàng hoàng và khóc. Rất may anh chị yêu nhau đã lâu nhưng chưa hề vượt quá giới hạn trong quan hệ.

Chiều hôm sau, anh F. đến Trung tâm báo tin : Anh chủ động xin rút lui, đã thưa chuyện với gia đình cô bạn gái, anh mới đi khám bệnh, được phát hiện mắc bệnh không có khả năng có con. Anh xin thôi không cưới. Song, cô gái và gia đình, vì danh dự, vì quan hệ của hai người đã công khai với làng xóm, bạn bè, vẫn chấp nhận cho cưới. Cán bộ tư vấn nói với anh: lúc này anh phải dũng cảm thông báo với cô bạn đó là mình đã bị nhiễm HIV. Nếu bạn gái đã biết rõ như vậy, mà hai người vẫn quyết định lấy nhau, anh phải dảm bảo cho vợ anh không bị lây nhiễm, chuẩn bị tinh thần để anh chống đỡ với bệnh tật và phải không được sinh con. Nếu cô gái chấp nhận chia tay, cô nên giữ quan hệ bình thường, giữ kín bệnh tật của anh. Rồi hai người sẽ cùng bàn bạc tìm ra cái cớ gì đó phải chia tay, thuyết phục hai gia đình và bạn bè dần dần”. Cô bạn ấy đã đến Trung tâm để hiểu biết đầy đủ hơn và đã đồng ý từ bỏ hôn nhân. Từ câu chuyện này, các bạn trẻ cần có trách nhiệm với cuộc sống của người bạn đời của mình, nếu bạn có một hành vi nguy cơ cao do quan hệ tình dục không an toàn, do tiêm chích ma túy, thì nên đi xét nghiệm HIV trước khi kết hôn.

        + Trung tâm cũng gặp các khách tư vấn là cán bộ, công nhân, đã quá say trong các bữa tiệc rượu, rồi cũng không làm chủ bản thân khi quan hệ với bạn tình. Trở về nhà với gia đình, phải đáp ứng các nhu cầu quan hệ vợ chồng, trong tình trạng anh hay chị chưa biết mình có bị “dính HIV” khi “quan hệ” với người ngoài. Nếu dùng bao cao su cho an toàn, thì “khó giải thích” với người bạn đời, còn nếu như bỏ qua thì có thể truyền bệnh cho người kia. Trung tâm đã tư vấn giúp họ vượt qua khó khăn này để đảm bảo hạnh phúc gia đình và tránh không lây truyền bệnh trong khi đương sự chờ đủ 3 tháng -tức là đã qua giai đoạn cửa sổ, để làm các xét nghiệm chẩn đoán. Hiện nay đã có kỹ thuật xét nghiệm PCR có kết quả nhanh nhưng người có yêu cầu phải trả tiền.

Có nhiều người, đã có hiểu biết về phòng chống bệnh HIV/AIDS, nhưng vẫn bị nhiễm bệnh. Trong quan hệ tình dục, họ đã quá tin vào bạn tình. Họ cho rằng người bạn tình ấy, quen biết đã lâu, có vóc dáng khoẻ mạnh, đẹp mã thì chắc không có bệnh, không ngờ bạn tình đã nhiễm HIV.

Có một số thanh niên, sinh viên đã có những cuộc tình rất sớm, khi đi chơi cùng nhau, họ “ ăn cơm trước kẻng” cho nên một số cô gái trẻ, đang ở tuổi đi học đã có thai, hoặc bị nhiễm HIV. Họ giải thích lúc đó họ cũng thấy cần có bao cao su, nhưng không biết tìm ở đâu, nên cả hai đều cho qua. Họ cần, nhưng không thể mang theo người vì sợ người yêu, bạn bè dễ hiểu nhầm, sẽ đánh giá là người không tốt. Có anh bị người yêu ruồng bỏ vì cái “tội” này. Chúng ta cần quen dần với hành vi đó và cần tạo cho họ phương tiện phòng tránh.

BS Chu Thị Kim Hạnh, một tư vấn viên nhiều kinh nghiệm của Trung tâm cho biết: Nhiều người bệnh sau khi được tư vấn thì bớt bi quan hơn. Họ hiểu người nhiễm HIV không phải bị ốm hoặc chết sớm Nếu họ biết cách điều chỉnh cuộc sống, biết sống lạc quan, yêu đời, thì cuộc sống được kéo dài và hy vọng vào các nhà khoa học thế giới đang nỗ lực nghiên cứu tìm các loại thuốc để trị căn bệnh này. Họ phải chú ý, nếu phát hiện bản thân có bất cứ bệnh gì thì phải đi chữa ngay. Trong khi tư vấn Trung tâm cũng nhắc nhở những người đã bị nhiễm, không được sống buông thả, reo rắc bệnh cho người lành. Nếu họ không thực hiện biện pháp phòng tránh, họ có thể bị nhiễm thêm các chủng bệnh khác, bệnh sẽ càng nặng thêm. Dùng bao cao su không phải chỉ phòng lây nhiễm HIV mà còn phòng các bệnh lây truyền tình dục khác.

Cũng như nhiều đồng nghiệp khác trong ngành, những thầy thuốc, tư vấn viên trẻ ở đây hàng ngày vẫn cần cù làm việc, vượt qua nhiều khó khăn và thử thách, yên tâm công tác, thấy niềm vui trong công việc của mình, đã giúp ích cho đời, cho cuộc sống cộng đồng./.

Tuyên truyền phòng chống AIDS trong cộng đồng

Tư vấn cho khách du lịch