tress - Một "bệnh" gây nhiều bệnh
Các Website khác - 00:00' 12/09/2009 (GMT+7)

Cuộc sống luôn luôn đổi thay. Bất cứ ai chẳng có lúc cảm thấy ở một trạng thái mất cân bằng kéo dài, căng thẳng, bức xúc, bực bội, lo âu, ấm ức, dễ nổi nóng... Những lúc ấy, bạn đã bị stress rồi đó.

Định nghĩa stress thật khó, cũng giống như định nghĩa tình yêu vậy. Nó diễn ra thiên hình vạn trạng và nguyên nhân cũng thiên hình vạn trạng.

Stress có thể gây ra từ một lời khiển trách của sếp mà bạn thấy bị xúc phạm nhưng không dám chống đối nên cứ bị dằn vặt âm ỉ, một hợp đồng bị trượt khỏi tay chỉ vì sự vô ý của mình khiến bạn vừa tiếc nuối vừa ân hận, một nỗi buồn không thể nguôi ngoai, một trận cãi nhau với người thân khó lòng hòa giải, một sự cố gắng quá sức mình, những khó khăn về tài chính không thể vượt qua...

Nếu theo từ điển tiếng Việt thì "stress nói chung là những rối loạn tâm lý xảy ra đột ngột do nhiều nguyên nhân khác nhau (sốc, xúc động mạnh, lao động qúa sức...)".

Các nhà tâm lý học coi stress là bản năng tự vệ và ứng phó diễn ra bên trong cơ thể trước sức ép nội tâm hoặc bên ngoài. Trước kia người ta thường nghĩ stress là một hiện tượng tâm sinh lý đơn thuần nhưng thực ra stress phức tạp hơn nhiều. Nó liên quan đến hệ thần kinh (vùng dưới đồi0, hệ nội tiết (tuyến yên và tuyến thượng thận) và các phản ứng tiết hóc-môn (cortisol, adrenalin).
Thiền, yoga là những phương pháp tĩnh tâm, thư giãn, thư giãn đầy hiệu quả để "tiêu diệt" stress


Dấu hiệu của stress

Tuỳ thuộc sự mạnh-yếu về tâm lý và thể trạng của mỗi người, các dấu hiệu thể hiện sẽ khác nhau nhưng nói chung khi bị stress bạn sẽ thấy:

Uể oải, mệt mỏi. Chán ăn. Đêm mất ngủ và sáng thường rất khó dậy.

Huyết áp cao, nhiều khi khó thở,cổ cứng, đau lưng.

Tăng hoặc giảm cân.

Tự nhận thấy làm việc nhiều hơn nhưng kết quả lại tồi tệ hơn.

Có cảm giác rằng những nỗ lực trong công việc không được mọi người chú ý.

Dễ quên những cuộc hẹn.

Hay cáu giận. Không "ngán" sự gây gổ. Ngại tiếp xúc với mọi người. Ít gặp người thân và bạn bè thân thiết. Khó chịu với sự ồn ào, náo nhiệt...

Bị ám ảnh bởi một điều gì đó không dứt ra được.

Vô cảm trước những đau khổ của người khác.

Trước sự chán nản, trống rỗng, thường tự giải tỏa bằng cách tìm đến với bia rượu, thuốc lá, đôi khi cả ma tuý nữa.

Khi thấy một số triệu trứng như trên, bạn nhất thiết phải đến bác sĩ để khám và tìm những lời tư vấn trước khi quá muộn. Bạn hãy nhớ rằng những sự khởi đầu "nhẹ nhàng" như vậy, nhưng nó sẽ nặng lên dần và ảnh hưởng không hề nhỏ.

Tác hại của stress

Như đã nói, stress lôi kéo sự tham gia của nhiều cơ quan chức năng trong cơ thể nên nếu bạn cố tình "lờ" nó đi, bạn sẽ phải trả giá rất đắt vì sự cọi thường nó đấy.

Stress có ảnh hưởng tới:

Não: Stress gây mất ngủ thường xuyên khiến não trở nên kém linh hoạt, có thể bị tổn thương nghiêm trọng. Nếu bạn không chợp mắt 20 giờ liên tục, não giảm khả năng kiểm soát tương đương với tình trạng nồng độ cồn trong máu tăng 50% so với mức cho phép. Stress làm bạn ủ rũ, rã rời, lười vận động.

Tim: Bị stress, tim giải phóng hóc-môn cortisol, làm xuất hiện các bệnh cao huyết áp, béo phì và tiểu đường. Nguy cơ mắc các bệnh tim mạch khó tránh khỏi.

Phổi: Stress kích thích tuyến thượng thận giải phóng hóc-môn adrenalin khiến bạn hồi hộp, lo lắng không yên, thở hổn hển như hụt hơi. Với người bị hen suyễn, tình hình càng tồi tệ gấp bội.

Mắt và da: Mất ngủ do stress gây mệt mỏi, mắt đỏ và quanh mi bị thâm quầng, có thể giảm thị lực và các bệnh khác về mắt. Stress kích thích các tuyến nhờn hoạt động mạnh làm da trở nên thô ráp, nhanh lão hóa, nổi mụn, nhăn nheo.

Lưng và cổ: Hóc-môn adrenalin làm các cơ bắp căng cứng, lưng và cổ bị "ngay đơ", đau nhức.

Dạ dày: Stress làm các hóc-môn có chức năng tăng cường lưu thông máu giảm xuống rõ rệt. Dạ dày không được cung cấp u sẽ dẫn đến tình trạng khó tiêu, đầy hơi và chướng bụng. Nhiều trường hợp stress là nguyên nhân viêm loét dạ dày.

Răng miệng: Khi thần kinh suy sụp, hoạt động của hệ miễn dịch trở nên kém hiệu quả, nên viêm miệng, lưỡi, lợi và xuất hiện những nốt nhỏ, thường gọi là "nhiệt".

Đầu óc: Stress là nguyên nhân chính gây đau đầu, chóng mặt, choáng váng.

Giảm sức đề kháng với các bệnh truyền nhiễm.

Cuối cùng, stress còn làm giảm khả năng tình dục, ít ham muốn chuyện gối chăn.

Thật khó thấy một loại "bệnh" nào (tạm gọi như vậy) có thể làm tổn thương cả sức khỏe thể lực và sức khỏe tinh thần, ảnh hưởng đến toàn thân như stress. Nó dai dẳng, thường xuyên hành hạ thể xác và dẫn đến nhiều bệnh nguy hiểm có thể xuất hiện đồng thời. Nó làm thui chột mọi khả năng tư duy, trí nhớ, khả năng tự kiểm soát, phán đoán. Stress không trực tiếp gây tử vong, nhưng trong cơn buồn chán, tuyệt vọng, không ít trường hợp stress đã đưa người ta đến tự sát.

Vì vậy, stress phải được điều trị (và chủ yếu là tự điều trị) kịp thời, đúng phương pháp.

Điều trị stress

Điều trị stress gần như điều trị một bệnh tâm thần.

Quyết tâm của mình là chính và bần cùng mới dùng thuốc, bởi đa số thuốc làm dịu stress thuộc loại hướng thần, có thể gây ra sự phụ thuộc thuốc (nghiện) và chỉ dùng theo chỉ dẫn của bác sĩ. Có thể tự chữa bằng các cách sau đây:

Bạn hoàn toàn không nên lo lắng về bệnh tật và luôn luôn tự nhủ: sẽ khỏi nếu mình quyết tâm.

Nhìn thẳng vào sự thay đổi (nguyên nhân gây stress) với cách nghĩ tích cực để loại trừ.

Thường xuyên trao đổi với những bạn thân, người trong gia đình hoặc nhân viên tư vấn để chia sẻ tâm tình, tìm sự thông cảm với những điều mình bận tâm, lo lắng.

Cố gắng hòa nhập vào tập thể, tham gia vào những công việc chung, kể cả công tác xã hội.

Tập thể dục đều đặn, đăc biệt những bài luyện sức bền ( đi bộ nhanh, chạy cự ly dài, bơi...) và chơi các môn thể thao đối kháng như cầu lông, bóng bàn.

Hàng ngày, đặt những mục tiêu cụ thể ở nhà và ở nơi làm việc để thực hiện.

Chú ý đặc biệt đến việc ăn uống, bảo đảm đủ các vitamin nhóm D, B và các nguyên tố vi lượng vì khi bị stress, cơ thể sinh ra một lượng lớn hóc-môn và để sản xuất ra chúng đã làm tiêu hao nhiều vitamin và vi chất. Điều chỉnh chế độ ăn uống là một "binh chủng" quan trọng trong cuộc chiến chống stress. Hạn chế trà, càphê và các chất kích thích khác, nhất là rượu.

"Tập" lại việc ngủ điều độ, đúng giờ, đủ thời gian cần thiết.

Thiền, yoga là những phương pháp tĩnh tâm, thư giãn, thư giãn đầy hiệu quả để "tiêu diệt" stress.

Theo Tuấn Hà

Mình thấy người bị stress sẽ bị mệt mỏi, uể oải.

cám ơn bạn tobe, bài rất hay. Biết là stress ko tốt, nhưng mình vẫn stress nặng! Hic!

Chào dienvy !
Mình đã đọc một số bài viết của bạn trên diễn đàn, mình nghĩ trong thời gian này thật sự bạn đang bị stress nặng nề, có thể bạn bị ảnh hưởng, cũng như áp lực từ nhiều phía: gia đình, bạn bè, tương lai....nhưng nếu bạn đã xét nghiệm AT sau 3 tháng thì tôi khuyên bạn hãy yên tâm với kết quả đó.
Trước đây tôi đã được đọc một tạp chí nói về stress ảnh hưởng của nó: hầu hết các loại virus sau khi xâm nhập vào cơ thể con người, gây bệnh và cơ thể chúng ta sinh ra kháng thể để tiêu diệt chúng, song có một số loại không bị tiêu diệt hoàn toàn mà một số ít vẫn tập trung trên màng não của chúng ta, chúng chỉ chờ thời cơ để quay lại tấn công con người: thời cơ ấy là khi nào là lúc cơ thể chúng ta bị suy nhược mạnh, tâm lý không được thoải mái, bị đe dọa, hay hồi lo lắng trước sự việc nguy hiểm nào đó (stress), đúng lúc này các virus sẽ quay lại tấn công chúng ta. Bản thân stress không trực tiếp gây bệnh mà chỉ sinh ra những phản ứng sinh học nhằm đáp ứng lại sự sợ hãi, lo lắng đó, nhưng stress lại là cầu nối, hay là cơ sở để những loại virus kia tấn công bạn.
Bạn hãy cố gắng luyện tập, ăn uống và nghỉ ngơi điều độ, stress cũng như những triệu chứng bạn đang mắc phải sẽ nhanh chóng khỏi.
Trước tiên tobe mong rằng bạn hãy tin vào khoa học, tin vào sự tư vấn của ACE và bác sỹ, tin vào tờ giấy xét nghiệm bạn đang cầm trên tay. Hy vọng bạn sẽ nhanh chóng vượt qua giai đoạn khó khăn này

Chúc sức khỏe bạn !!!