<p class="pTitle">Xã miền núi Pu Lôm: Chao đảo trong con lốc tệ nạn</p> <p class="pHead">TPO - Một xã miền núi có đến 170 con nghiện; 40 người đi tù. Heroin – thuốc phiện đi trước, HIV/AIDS theo sau. Lượng Minh (Tương Dương – Nghệ An) vẫn đang chao đảo trong “cơn lốc tệ nạn”… </p> <p class="pSubTitle"><strong>Cuốn theo khói thuốc</strong></p> <p class="pBody"> <table align="right" border="0" cellpadding="3" cellspacing="3" style="BORDER-COLLAPSE: separate" width="40"> <tbody> <tr> <td><img border="1" class="lImage" height="150" hspace="0" onclick="return showImage(this.src)" src="http://www.baotienphong.com.vn/Tianyon/ImageView.aspx?ThumbnailID=14159" width="200" hyperlink="" /></td></tr> <tr> <td class="tLegend">Cai nghiện ở Lượng Minh còn gian nan</td></tr></tbody></table>Vào đầu năm 2001, xuất hiện đường dây buôn bán ma túy trên đỉnh Pu Lôm, cách trung tâm xã Lượng Minh chừng 2 km. Những trùm ma túy ẩn nấp trên đó được dân bản gọi là “ông mẹo”, Pu Lôm trở thành điểm trung chuyển hàng trắng đi khắp nơi. </p> <p class="pBody">Tiếng Thái Pu Lôm có nghĩa là “núi gió”. Ở chân núi có một cái hang thông từ dưới dòng Nậm Nơn lên tới đỉnh, quanh năm mát rượi, tiếng gió thổi phát ra từ miệng hang nghe ù ù như tiếng tù và, nhưng từ khi mấy “ông mẹo” ẩn nấp trong đó không còn nghe tiếng kêu kia nữa, nghe nói đá tự sập đã lấp miệng thông gió rồi. </p> <p class="pBody">Ông Vi Xuân Đồng, Trưởng bản Đửa cho biết: “nhiều kẻ nghiện hút ở Lượng Minh đã bị nhiễm HIV”. Ông Cụt Xuân Ninh, Chủ tịch xã thì khái quát: “Ma túy nơi đây đang diễn biến rất phức tạp. Số người nghiện toàn xã đã lên đến 170 người, trong đó 7 người nhiễm HIV, chủ yếu chết trẻ dưới 30 tuổi. án tù: 40 người, trong đó bản Minh Phương có 11 người đi tù, bản Đửa: 5, bản Xốp Mạt: 14…”. </p> <p class="pBody">Có người ví Xốp Mạt là “bản vắng chồng”. Cơn lốc ma túy xáo động khung cảnh yên bình đại ngàn. Bản làng trở nên trầm lặng, những ngôi nhà thưa vắng bóng đàn ông.Nhiều người bị bắt và kết án vì buôn bán ma túy. </p> <p class="pBody">Ông chủ tịch xã căng đôi mắt rầu rầu: “Nhiều gia đình trở nên khốn khổ vì cả vợ lẫn chồng đều ngồi tù, con cháu phải nhờ ông bà nuôi, có người con cái chẳng có chốn nương thân…”. </p> <p class="pBody">Điển hình như nhà ông Lô Quý (bản Minh Phương) nằm cheo leo bên dòng Nậm Nơn, trong ngôi nhà ấy ông bà Quý đang phải nuôi tới 7 đứa cháu do bố mẹ chúng đi tù vì ma túy. </p> <p class="pBody">Ông Quý đang rờ rẫm đan rổ, giọng rầu rầu: “Bố, mẹ chúng bị bắt, trẻ về đây ở cả. Tôi nuôi 7 cháu, có 4 đứa con của thằng em rể là La Văn Thông bị án tù chung thân, vợ hắn là em gái tui Vi Thị Sáng lãnh án 18 năm. </p> <p class="pBody">Một đứa của thằng con trai đầu tên Lô Văn Quý, vợ Lô Thị Chói. Hai vợ chồng nó đều đã bị bắt. Con gái út là La Thị Hồng, bị bắt 2003, chồng Lương Văn Tĩnh bị bắt ở Kỳ Sơn”. </p> <p class="pBody">Từ khi thêm gánh nặng nuôi đàn cháu, cuộc sống gia đình ông càng trở nên khốn đốn, hai thân già còm cõi vẫn phải đi đào rẫy, buôn bán mỳ tôm, nước mắm để kiếm miếng cơm manh áo nuôi các cháu. </p> <p class="pBody"> <table align="right" border="0" cellpadding="3" cellspacing="3" style="BORDER-COLLAPSE: separate" width="40"> <tbody> <tr> <td><img border="1" class="lImage" height="200" hspace="0" onclick="return showImage(this.src)" src="http://www.baotienphong.com.vn/Tianyon/ImageView.aspx?ThumbnailID=14160" width="150" hyperlink="" /></td></tr> <tr> <td class="tLegend">ông Quý phải cáng đáng 7 đứa cháu vì bố mẹ chúng đi tù </td></tr></tbody></table>Người hàng xóm sát nhà ông Quý kể: “Thời điểm thiếu đói, ông, bà phải ăn sắn khoai, nhường cơm cho đám trẻ. Đông về giá rét, chúng nằm co ro trong tấm chăn rách thật tội nghiệp”. </p> <p class="pBody">Bà Quý mắt ngấn nước: “Hôm bố mẹ bị bắt, cái Lan bỏ học, nó khóc suốt hai ngày, thương lắm. Hai thân già này rồi cũng sẽ ra đi nay mai, bố mẹ chúng thì đang ở trong tù không biết bầy trẻ khốn khổ này ai nuôi”. </p> <p class="pBody">Gia cảnh nhà ông Lô Văn Xum ở bản Xốp Mạt cũng buồn không kém. Hai ông bà đã ngoài 70 tuổi có 3 đứa con bị bắt vì ma túy, con trai đầu là Lô Xuân Phong bị tù 20 năm, vợ La Thị Chùm 17 năm, đứa thứ hai Lô Văn Nọi tù 10 năm. Để lại 4 đứa con thơ. </p> <p class="pBody">Già Xum nói: “Mấy tháng nay thiếu gạo ăn, phải ăn cơm độn khoai, tui cứ chống gậy đi xin ăn khắp làng bản, người cho bát gạo, củ khoai, nhưng cứ xin mãi như ri cũng khó coi”. </p> <p class="pInterTitle"><strong>Không chỉ dừng ở việc cai nghiện</strong></p> <p class="pBody">Lượng Minh có 8 bản, với 573 hộ, tỷ lệ đói nghèo chiếm gần 50%. Trưa đứng bóng, chúng tôi bắt xe ôm vào bản Đửa. Con đường ngoằn ngoèo bám vào vách núi chênh vênh. Nghe kể đường vào bản Đửa “lạnh gáy” hơn xưa nhiều. Tay lái xe ôm lo lắng: “Ngại nhất là một mũi xi lanh có mang theo căn bệnh chết người cắm vào da”.</p> <p class="pBody">Mấy hôm rồi bản Đửa như nhộn nhịp hơn, đặc biệt ở ngôi nhà cộng đồng mới được nhà nước tài trợ, xây dựng năm 2004, các cán bộ xã chủ chốt đều đến đây để cai cho con nghiện. Ông Lô Thanh Tân-Phó chủ tịch xã, ông Xeo Hải Thường-Trưởng công an Lượng Minh cũng đã túc trực 4 ngày đêm, cho biết: “Bản Đửa có 65 hộ, khoảng 300 nhân khẩu, trên 40 con nghiện. </p> <p class="pBody">Ma túy tấn công cả già lẫn trẻ, người ít tuổi nhất như Kha Văn Xón (15 tuổi), nhiều tuổi nhất có ông Vi Văn Hải (ngoài 50). Nói chung các con nghiện đều có thâm niên nghiện 4-5 năm trở lên. Số con nghiện ở Lượng Minh tăng, cấp ủy, chính quyền xã suy đi tính lại là phải ưu tiên cai cho bản Đửa. Trước đây xã cũng đã từng cai tập trung, nhưng tỷ lệ tái nghiện cao”.</p> <p class="pBody">Ban chỉ đạo cai nghiện của xã Lượng Minh được kết hợp khá đồng bộ, bao gồm 1 phó chủ tịch, trưởng công an xã, công an viên, y tá bản, cùng các đoàn thể khác như Thanh niên, hội Phụ nữ …</p> <p class="pBody"> <table align="right" border="0" cellpadding="3" cellspacing="3" style="BORDER-COLLAPSE: separate" width="40"> <tbody> <tr> <td><img border="1" class="lImage" height="150" hspace="0" onclick="return showImage(this.src)" src="http://www.baotienphong.com.vn/Tianyon/ImageView.aspx?ThumbnailID=14161" width="200" hyperlink="" /></td></tr> <tr> <td class="tLegend">Đường vào bản Xốp Mạt, xã Lượng Minh</td></tr></tbody></table>Các đối tượng nghiện được tự nguyện đăng ký hồ sơ sau đó làm bệnh án rồi mới đưa tới cai, nhưng ban đầu rất khó vận động các con nghiện ở bản Đửa. Nhiều đối tượng trốn tránh, một số do kẻ xấu xúi giục. Ban chỉ đạo cai nghiện đã đến từng nhà có con nghiện, vận động, thuyết phục, phân tích tác hại của ma túy… </p> <p class="pBody">Bằng tình thương và tấm lòng chân thành họ đã vận động được rất nhiều con nghiện đến cai. Quy trình cai chỉ diễn ra trong 10 ngày, phương thức là 4 ngày cắt cơn, 6 ngày ăn uống, điều dưỡng phục hồi. Chế độ cho người cai nghiện được Nhà nước hỗ trợ. </p> <p class="pBody">Chúng tôi đến nhà cộng đồng, được chứng kiến những hình ảnh thật xót xa: Con nghiện nằm thành hàng ngang trên những chiếc phản gỗ, gầy nhom, mặt hốc hác, da bọc lấy xương đang quấn mình co quắp trong chăn. Có người mắt lờ đờ, lên cơn vật vã, mấy thanh niên bản phải trói lại. </p> <p class="pBody">Những phụ nữ Thái đang ngồi kế bên, khuôn mặt rầu rĩ, ánh mắt bơ phờ vì đã 4 đêm liền thức trắng chăm sóc cho chồng, con. Trưởng công an xã Xeo Hải Thường nói: “Nhiều gia đình chồng nghiện, con nghiện, vợ cũng nghiện, nhưng các bà vợ phải cai sau để chăm sóc chồng”. </p> <p class="pBody">Hầu hết các gia đình có người nghiện hút đều khuynh gia bại sản, tan cửa nát nhà, chị Vi Thị Liên đang giúp chồng cai nghiện, kể: “Năm 2000 về trước gia đình tôi giàu nhất bản, anh Động siêng năng, làm lụng khỏe như con trâu rừng, rồi có tiền làm nhà to, trâu, bò buộc đầy gầm nhà sàn trên 30 con, kho thóc cuối rừng luôn đầy ắp. </p> <p class="pBody">Thế rồi một chiều anh Động đi qua Pù Lôm lùa bò, mấy “ông mẹo” đã nhử cho “ăn” thử ma tuý rồi từ đó sa lầy. Mỗi ngày anh ấy hút, chích hết 300-400 ngàn đồng, trâu, bò lần lượt theo làn khói trắng bay đi”. </p> <p class="pBody">Tôi hỏi: “Chị có hi vọng anh ấy sẽ cai nghiện thành công?”. Người đàn bà ấy nhìn tôi, quả quyết: “Đợt ni cai xong tui sẽ đưa lên nương rẫy để “cải tạo”, tránh xa ma túy, làm lại cuộc đời”. </p> <p class="pBody">Cai nghiện không phải là cái “gốc” của vấn đề. Chừng nào, ngả đường ma túy dẫn tới Pu Lôm chưa bị chặn đứng, những “chiếc vòi heroin” chưa bị chặt đứt, thì Lượng Minh vẫn ngổn ngang nỗi lo. </p> <p class="pBody">So với những năm trước, tình hình ma túy tại Lượng Minh có “hạ nhiệt” song “cơn sốt” vẫn còn âm ỉ. Trưởng công an xã Xeo Hải Thường tỏ ra bức xúc: “Mấy “ông mẹo” trú ẩn trên núi Pu Lôm đã 3 năm nay, làm cho cuộc sống bình yên của dân bản bị phá vỡ. </p> <p class="pBody">Trong năm 2004 tôi đã chỉ đạo lực lượng dân quân xã vào đốt lều lán của chúng, nhưng được vài bữa chúng tụ tập dựng lại. Chúng tôi xin ý kiến huyện là cho vào “đánh”, chỉ cần lực lượng dân quân khoảng trên chục người cũng có thể hốt gọn”. </p> <p class="pBody">Tôi hỏi ông Xeo Thường: Mấy “ông mẹo” thông thạo địa hình rừng núi, mang theo súng, chỉ dựa vào lực lượng dân quân sao có thể “diệt” được? Ông Thường trả lời: “Chúng tôi đã có cách đối phó an toàn là tổ chức lực lượng, ngăn chặn tất cả các con đường tiếp tế ma túy, lương thực, thực phẩm lên Pu Lôm khiến chúng chết đói, và không thể đưa ma túy lên để trao đổi”.</p> <p class="pBody">Tất cả bà con dân bản nói chung đều có mong muốn là nhanh chóng đuổi các “ông mẹo” trên đỉnh Pu Lôm, để cho bản làng được yên bình như ngày nào.</p> <p class="pBody">Đêm khuya thanh vắng, phía dưới chân núi Pu Lôm tôi nghe văng vẳng giọng hát của người phụ nữ, ông Cụt Xuân Ninh giải thích, đó là điệu xuối, nhuôn của phụ nữ Thái hát ru con, đồng thời khuyên chồng hãy từ bỏ buôn bán ma túy, nghiện ngập, đừng làm khổ vợ con. </p> <p class="pBody">Lời hát não nề bay theo gió, nhưng chỉ có tiếng vọng của đại ngàn đáp lại. Trên đỉnh Pu Lôm xa mờ, những đốm lửa đang lập lòe, như thách thức… </p>
