Thứ Ba, 30/12/2008, 15:58 (GMT+7)

LTS: Cái tên Nguyễn Thị Thu Hương không còn xa lạ với bạn đọc của Tuổi Trẻ cũng như của TTO. Hôm nay, chúng tôi xin giới thiệu chị trong một vai trò mới. Không phải là một bà mẹ với tình yêu thương tuyệt vời trên "hành trình xương thủy tinh", không phải một phụ nữ đa đoan xuôi ngược tại ngã ba Sung sướng ở Đông Thạnh (Hóc Môn, TP.HCM), không phải giám đốc trang Ngôi sao blog, mà là một người làm báo thực sự. Một máy ảnh, một trái tim rộng mở, chị hồn nhiên đi làm báo, hồn nhiên ghi chép tỉ mỉ những gì lọt vào tầm mắt và in vào tim mình...

Ngày cuối năm, chúng tôi xin giới thiệu đến bạn đọc loạt phóng sự thấm đẫm tình thương yêu của chị về những người đang leo ngược núi với xuất phát từ vực thẳm: bệnh nhân AIDS.

Lều cỏ nơi cánh đồng hoang - Kỳ 1: Những mảnh đời vụn vỡ

TTO - Tôi tự hỏi điều gì đưa họ đến để sống và để chết nơi cánh đồng hoang này. Phải chăng đó chính là tình yêu thương của con người, yêu thương và đem lại chút bình an cho họ - những bệnh nhân HIV-AIDS giai đoạn cuối…

Trông thấy mà đau đớn lòng!

Một hôm, có người quen rủ tôi:

- Có muốn đến một nơi ở của người nhiễm AIDS không, lạ lùng lắm, đặc biệt lắm.

Thế là chúng tôi đi. Hai người đàn bà trên hai cái xe máy, bỏ lại mọi ồn ào của phố thị, chúng tôi hướng về phía ngoại thành, cực đông của thành phố HCM. Đi mãi, qua nhiều những con sông lớn, những con sông nhỏ và những cây cầu... Đến một ngã rẽ, sang bên kia là tới địa bàn một tỉnh khác rồi, chúng tôi vào con đường nhỏ và vắng vẻ, một bên lác đác vài nóc nhà dân, và một bên cặp dọc con sông im vắng, với những cây cầu nho nhỏ.

Không còn đường nhựa nữa, tới một cây cầu xi măng nhỏ, mà tay vịn chỉ còn có một bên. Người bạn bảo tôi: "Cẩn thận nhé, kẻo lọt xuống mương". Chúng tôi rẽ vô một bờ mương, con đường mòn nhỏ xíu lau lách mọc um tùm, chỉ có gió thổi u u và đằng trước là cánh đồng thăm thẳm. Con đường ngoằn nghèo, lầy lội ấy dẫn chúng tôi tới một rừng cây bạch đàn. Chị bạn bảo: Tới rồi.

Vừa đi xuyên vô rừng cây bạch đàn, tôi thấy trong vùng cây lá bung xung, nhấp nhô vài mái lều nho nhỏ. Những mái lều kết bằng lá dừa khô, úp vào nhau theo hình chữ V ngược, quanh lều là cỏ cây hoang sơ. Tôi gọi đó là những lều cỏ.

Trong căn lều dài nhất, có hai dãy giường bố kê song song. Mỗi đầu giường bố quay ra ngay mép mái dừa chưa đủ chạm đất, tạo thành khoảng trống. Ánh sáng vào rọi căn lều le lói.

Thấy chúng tôi đến, một vài người gượng dậy. Tôi bất chợt rùng mình, nghe một cơn lạnh chạy dọc sống lưng. Họ đó ư, những bệnh nhân AIDS?

Khoảng hai mươi bệnh nhân cả thảy, phần lớn đều là thanh niên, rất trẻ, gầy guộc, đa số đang cởi trần, trên mình vằn vện đủ mọi hình xăm cổ quái. Có người ngồi dậy và chậm chạp bước từng bước. Một vài người cố ngóc đầu lên, rồi lại gục xuống. Họ yếu quá rồi, không còn ngồi, không còn đi được nữa.

Trên vài chiếc giường khác, tôi thấy có những người đang co quắp trong cơn đau. Cái giường bố có rộng rãi là bao, vậy mà có người lọt thỏm một góc. Một người khác nằm bất động nhìn lên mái lều, trong đôi mắt to và trũng sâu ấy không biểu lộ điều gì, cứ nhìn trân trân phía trước. 

Một ánh mắt vô cảm khi nhìn khách lạ... - Ảnh: Thu Hương

Một cậu khỏe nhất trong đám, đi tìm ghế mời chúng tôi ngồi, mãi mới ra hai chiếc ghế nhựa ngả màu cũ kỹ.

Nhìn kỹ, tôi thấy một bệnh nhân trên cổ mang một cái đai quấn bằng thạch cao, thay giá đỡ. HIV là như thế, giai đoạn cuối khi chuyển sang AIDS, con người ta không còn đủ sức mà kháng cự những bệnh nhiễm trùng cơ hội nữa. Bệnh bùng phát có thể là lao phổi, lao hạch, thậm chí là lao xương, xương mục và đớn đau như giòi bọ rỉa. Ngay cột sống cũng có thể bị tấn công, người bệnh không đủ sức đỡ nổi cái đầu teo tóp, tóc chỉ còn lơ thơ,

Tôi nghe có tiếng rên, thì ra một em đang nằm thở nơi cuối dãy giường bố. Em cởi trần, khuôn ngực đét lại những đường xăm xanh lè, một bên nách là gạc, là bông gòn, có những hạch bắt đầu vào giai đoạn vỡ, chảy mủ. Em không còn khả năng tự lo cho bản thân, đành phó mặc cho các bạn đồng cảnh thay nhau chăm sóc.

Tôi bỗng nhận ra ngay đầu giường bố, nơi mép lá dừa tả tơi, ánh nắng quái buổi chiều chiếu xuyên vào gầm giường, soi rõ một ngọn thèo lèo nhỏ. Cọng thèo lèo xanh thẫm, bên nách lá có một nụ hoa tí xíu màu tím biếc. Tôi bỗng rùng mình và nghĩ tới hình ảnh con rắn lục, con rắn lục nhỏ với cái mắt tím đang luồn trong thân xác khốn khổ này, con rắn lục mang cái tên HIV, đang rút rỉa sinh khí của những người vương phải nó.

Không, tôi lắc đầu và tự nhủ mình: phải vui vì nơi này hoa vẫn nở, con người vẫn thương yêu nhau mới phải chứ.

Tìm chút bình an

Rời dãy giường bố tôi đi sang căn lều nhỏ kế bên. Căn lều im lìm với băng ghế gỗ con con, một cái phản gỗ, trên ấy xếp hàng hàng những hũ cốt sành. Tôi lặng lẽ nhìn. Một bệnh nhân thều thào cho biết đây chỉ là một phần ba trong số những người đã ra đi, “nhưng ông chú mang đi gửi bớt ở các nhà thờ rồi. Chú nói không muốn để người ra đi phải nằm mãi nơi lều cỏ hoang vu này, tội lắm”

Những hũ cốt không người nhận - Ảnh: Thu Hương

Và trên những hũ cốt ấy tôi đọc: Phó Minh Tân - Sinh 1988 - Mất năm 2007; Nguyễn Thị Thu Huyền - Sinh năm 1980 - Mất 2008; Võ Thị Hoàng Dung - Sinh 1978 - Mất 2007…

Như vậy là họ đã ra đi khi tuổi đời còn rất trẻ, không quê nhà, không gia đình, không bè bạn… Bỏ lại thành phố rực rỡ phồn hoa, nơi từng nuốt chửng tuổi trẻ của họ. Họ đã đến nơi lều cỏ giữa đồng hoang này, và ở lại đây, với những kẻ lạ người xa đồng cảnh ngộ.

Một đời người chỉ còn lại chút tro than. Mọi đau đớn, sai lầm, dằn vặt thế là xong, chỉ còn vài chữ chứng minh sự tồn tại.

Tôi quay lại lều cỏ nơi có hai hàng giường bố chạy song đôi, cố gắng chế ngự nỗi sợ hãi và nỗi buồn bỗng dâng ngập lòng để trò chuyện với những người đang nương thân nơi lều cỏ. Nhìn chân tay, thân thể họ, với những hình xăm cổ quái, chi chít, cũng đủ hiểu họ từng một thời là những tay anh chị khét tiếng trong giới giang hồ. Họ cũng chẳng giấu gì tôi, thật thà thú nhận mình là những người từng lệ thuộc vô ma túy và bị vướng vào căn bệnh thế kỷ, cũng không giấu rằng có người từng vào tù, ra trại. Bây giờ, những mảnh đời vụn vỡ ấy tụ về đây, nương vào nhau trong chốn lều cỏ nơi đồng hoang này, mong tìm một chút bình an cuối đời…

NGUYỄN THỊ THU HƯƠNG

Kỳ tới: Sống và chết

http://www.tuoitre.com.vn/Tianyon/Index.aspx?ArticleID=295063&ChannelID=89

Sửa bởi quản trị viên 28/11/2009 lúc 02:33:51(UTC)  | Lý do: Chưa rõ

Những mảnh đời sao đáng thương đến vậy.....Thực tế đúng là thế đó, không gia đình không người thân....chỉ có biết mình là người cùng cảnh nương tựa vào nhau mà sống thôi.Các bạn ơi ! cuộc sống đáng quý lắm, sống ngày nào hãy sống cho tốt các bạn nhé.Hãy làm tất cả những gì mình có thể mà sống cho tốt, cho hạnh phúc nhé.Hãy sống vì ngày mai tươi sáng !

Lều cỏ nơi cánh đồng hoang  - Kỳ cuối: Tia nắng ấm mái lều

TTO - Trong những lần trò chuyện với những "cư dân lều cỏ", tôi luôn nghe họ nhắc "ông chú" với tất cả lòng mến yêu và nể trọng. Tôi đã kiên nhẫn trở đi trở lại, chờ đợi nhiều ngày nhiều giờ để được gặp ông. Và tôi hiểu ra: khi thương yêu con người ta bỗng làm được nhiều điều vượt khả năng của giới hạn bình thường... 

Chân dung "Ông chú"

Là một người đàn ông rắn rỏi, người Bắc, tuổi ngoài năm mươi. Quả thật rất khó tiếp xúc với ông nếu bạn không phải là người sinh sống nơi lều cỏ. “Chị phải tìm cách nào mà gặp chú, chứ chú dứt khoát không dây dưa với cánh báo chí truyền thông gì ráo”, lần đầu cậu Thiện đã bảo tôi như thế.

Tôi đã phải tim mọi cách để biết được ít nhiều về người đàn ông ấy. "Anh ấy ở TP.HCM đấy, nhưng tự nguyện sống ở đây, cũng đã năm năm rồi chứ đâu có ít ỏi", người chị gái dẫn dường cho tôi tới lều cỏ, sau nhiều lần biết tôi tới đó với sự thật lòng, bắt đầu hé lộ về người đàn ông bí ẩn. Thì ra anh là một người Công Giáo, hồi trẻ thường tham gia những công việc bác ái ở nhà thờ. Anh đã từng lên mạn Nam Cát Tiên thăm những khu xứ đạo heo hút khó khăn, đã từng tìm đến những cơ sở từ thiện xa xôi. Rồi như là định mệnh, anh gắn bó với những nơi này và toàn vơ về mình những việc nặng nhọc như đóng đất, vượt thổ đào ao… Lúc nào anh cũng làm băng băng đến mức người ta bảo anh là một “tay thợ đấu cự phách”.

Trong những hội đoàn từ thiện ấy, có một người nhận ra cái tố chất đặc biệt của anh: yêu người hơn bản thân, không nề hà những việc khó nhọc. Thế là họ cùng anh bàn nhau và đi về nơi heo hút này, mượn đất và dựng lên lều cỏ… Từ ấy, con người ấy bắt đầu cuộc hành trình mới: đến với những người bị cuộc đời chối bỏ.

"Ông chú", ân nhân của các cư dân lều cỏ - Ảnh: Thu Hương

Đêm, từng đêm, trên cái xe đặc biệt tự chế, anh đi khắp những con đường, sân ga, vỉa hè, công viên, xó chợ, gầm cầu, tiếp cận với những hình hài dặt dẹo, đưa họ về lều cỏ chăm sóc, dưỡng nuôi.

Thông tin ngầm nhưng có lan rất nhanh, giới bụi đời lang thang biết có một nơi dành cho họ: lều cỏ. Có kẻ sau cả một đời phá phách lăn lộn, trường trại ra vô như cơm bữa, bỗng một ngày bị tuyên án: nhiễm HIV, gia đình khinh ghét, ruồng rẫy phải dạt ra vỉa hè, nơi họ tìm đến là lều cỏ. Lại có người, như Nương chẳng hạn, nghiện ngập, đi trại Phú Văn năm năm, khi ra trại nhiễm HIV, đổ bệnh, teo tóp, đành gửi con lại và tìm về lều cỏ.

Những thành viên của lều cỏ kể cho tôi nghe về cái xe đặc biệt của ông chú: trên cái sườn của chiếc cha-ly cũ, anh tự chế thành một cái xe đa năng, hàn thêm khung sắt phía sau đuôi, lại cắt thêm miếng gỗ phía đằng trước… Chiếc xe ấy theo anh rong ruổi khắp hang cùng góc hẻm. Có đêm trên chiếc xe ấy anh đã chất đến 6 bệnh nhân, vượt mấy chục cây số, băng cánh đồng hoang về lều cỏ.

Hàng ngày, như một người mẹ, “ông chú” lại sục sạo ngang chợ của tỉnh B, mua rau cỏ, đồ ăn, thức uống về nuôi cư dân lều cỏ. Và trong đêm, nếu có anh em từ biệt cõi đời thì khung sắt, miếng gỗ trên con ngựa sắt lại bật ra, mang người đi. Có đêm, hai, ba người ra đi cùng lúc, thì con ngựa sắt cũng trân mình đưa anh em ra lộ. Đến lò thiêu.

Sau này, khi đã trở nên quen thuộc với khu lều cỏ, có lần gặp anh đi chợ về, tôi đã được chứng kiến một cảnh cực kỳ ấn tượng: đang ngồi ngáp vặt tán dóc, mấy bệnh nhân đồng thanh kêu; “Ông chú về, ông chú về đó…”. Tôi lấy làm lạ vì chẳng thấy ai, cũng không nghe tiếng gì, bệnh nhân liền giải thích: “Chị cứ nhìn theo bầy chó sẽ biết”.

Quả thật, bốn con chó xù đồng loạt lao ra phía rừng bạch đàn. Khi bầy chó vừa lao đến đầu con đường mòn thì có tiếng xe bành bạch và “ông chú” xuất hiện. Đằng sau, đằng trước và hai bên hông chiếc xe đặc biệt của “ông chú” đều chặt ních những bọc những bao, nào là cá hấp, rau, nào là bịch chôm chôm, bao tải gạo... Đàn chó không sủa, chúng quây quanh “ông chú” thành vòng tròn, rồi chạy giật lùi, ngoáy tít đuôi hướng đầu về phía chủ. Chỉ có đón ông chú, thì bọn chó mới trình diễn “vũ khúc” này thôi, còn khách khứa vào đây chúng chỉ lừ lừ đi ra sủa váng mấy tiếng rồi lừ lừ quay lại dẫn người ta vô lều cỏ. “Còn với bọn em - một bệnh nhân kể - chúng nó chỉ ló ra vài mét rồi quay vào luôn”.

Tường thành quanh lều cỏ

Làm quen với anh, tôi như chạm tới bức tường thành. Hôm đầu tiên, khi đến, tôi lấy máy ảnh bấm một phô, ngay lập tức ba bốn cậu bệnh nhân quây lấy tôi tỏ ra tức giận, nói như hét lên: “Ngừng ngay,  nếu chụp hình thì đừng có đến đây, ông chú không cho phép đâu”. Lần khác, khi tôi và vài người bạn xin phép gặp “ông chú”, gửi một chút tiền gọi là đóng góp, anh không nhận, từ chối thẳng băng với một ánh mắt lạnh lùng như muốn đuổi thẳng chúng tôi. Khi về, có một bệnh nhân lấp ló ở rừng bạch đàn, em ngập ngừng: "Chị cho em xin vài ngàn mua nước đá. - và em nói thật nhanh - Nếu chị là báo chí thì đừng bao giờ đến đây nữa nhé".

- Thế nếu chị không phải là báo chí, và thực lòng quan tâm đến mấy em?

- Thì chị hãy làm như chị nói thì ông chú mới tin, mới tiếp chị.

Lần khác tôi đến, đi cùng các em sinh viên, có lẽ vì xã giao, anh ra gặp nói vài câu cho có lệ, và anh giao hẹn như là thách thức: "Lần sau nếu có lòng tới thì cùng sinh hoạt với anh em, tôi không nhận tiền của quí vị".

Tôi quay lại và nói với anh rành rọt:

- Tôi sẽ quay lại nơi này một mình và tôi cam kết với anh tôi không phải là nhà báo.

Anh nhìn tôi ánh mắt có vẻ dịu đi.

- Vậy thì cô cứ tới.

Nhiều lần sau đó tôi vẫn đến nơi ấy nhưng vẫn chưa cách gì trò chuyện được. Trong một buổi nọ tôi đến vào đúng hôm lều cỏ quá đỗi đau buồn: đêm trước có bốn người đồng loạt ra đi. Tôi ngồi đó chia nỗi buồn đau với họ, một bệnh nhân nhận ra tôi là mẹ “bé thủy tinh” và tôi đã tặng cho em cuốn “Hành trình xương thủy tinh”.

Em bảo tôi:

- Chú Ng. không ghét chị đâu, em cho chị số điện thoại của chú nè.

Tôi gọi tới lần thứ ba, anh mới bắt máy, bảo: "Cô về đi kẻo tối, đừng đợi tôi, tôi phải đợi lấy cốt xong mới về, trễ lắm. Hôm nào cô ghé chơi". Tôi hiểu rằng cửa đã mở. Cuối cùng anh cũng tiếp tôi.

- Anh ghét báo chí lắm sao?

- Ghét bỏ gì, chỉ là không chấp nhận…

- Sao vậy, anh?

- Tôi nhớ hồi đầu thập niên 90, khi bệnh HIV mới xuất hiện ở Việt Nam, báo chí tuyên truyền tạo ra nỗi kinh hoàng gớm ghê trong dân chúng, khiến người người ghê sợ, khinh rẻ bệnh nhân HIV, coi bệnh nhân như một tội đồ. Đến bây giờ cám giác ấy vẫn chưa thể xóa bỏ.

Nói thật với cô, năm năm qua nơi lều cỏ này, tôi không cho phép ai tới đây viết lách khai thác chi hết, bởi tôi đã chứng kiến nhiều người đến nhìn ngó anh em như đi trong vườn bách thú vậy. Cái khoảng cách giữa con người làm anh em đau lắm. Tôi không chịu được nếu ai đó làm bệnh nhân phải đau thêm…

- Sao anh không nghĩ tới mặt tích cực của truyền thông, khi có thông tin nêu ra, rất có thể anh bớt đi gánh nặng?

- Tôi có thấy nặng nhọc gì đâu, tôi cần người có lòng, ví như cô hiểu và thương anh em, cô lại động viên bạn bè của cô đến, vì thương mến chứ không phải vì hiếu kỳ, vì vẽ phấn tô hồng làm từ thiện. Với lại, mỗi khi báo chí đăng tải, người ta kéo tới, xáo động, chưa hẳn là đã tốt. Tôi thấy chạm vào tiền bạc vật chất, với những hoàn cảnh này chưa hẳn đã hay... Họ sẽ mất đi sự bình an, có thể lại xảy ra những điều không tốt. Tôi cho rằng bình an là cần thiết nhất cho họ và cả những người ngoài đời kia…

Bình an và niềm vui là những gì cần thiết nhất cho bệnh nhân AISD. Và ở lều cỏ này có nắng... - Ảnh: Thu Hương

Một ngày của những thương yêu

Tôi đến nơi lều cỏ ấy khi đã được sự tin tưởng của anh và đã tận mắt chứng kiến cảnh anh sống “ba cùng” với những bệnh nhân: anh kê giường bố nằm ngay cạnh những bệnh nhân nặng nhất trong lều. Anh chàng “máy xay sinh tố” được chăm sóc rất đặc biệt, có lúc thấy anh bón từng thìa cháo, thỉnh thoảng lại nựng yêu. “Máy xay sinh tố” không nói nổi chỉ cười khèn khẹt nơi cổ họng.

Hết cho bệnh nhân ăn uống, anh lại nhóm lửa, nấu nước sôi, anh nấu từng ấm và trữ đầy sáu cái bình thủy cho cả lều dùng trong cả ngày, “họ bị bệnh mà, phải kỹ lưỡng thôi, họ dễ mắc thêm những bệnh nhiễm trùng cô ạ…”. Trời vừa hửng nắng, anh lại soạn mớ chăn mang ra phơi. Anh bảo tôi, khi đến không nên cho bệnh nhân bạc tiền, chỉ nên mua đồ ăn nấu nướng rồi túm lại đàn hát. Niềm vui cần thiết hơn cả.

Tuấn, một bệnh nhân, thủ thỉ với tôi: "Nếu mai mà chết, thế gian này em nhớ nhất ông chú thôi, chị ạ". Một cô bệnh nhân nữ thì bảo: "Chú Ng. coi như sinh con ra lần thứ hai, không có chú chắc giờ này con rục xương nơi xó xỉnh nào rồi chứ còn đâu mà được ở đây, có cái mặc cái ăn, có một chỗ ngả lưng và lại có bạn bè đồng cảnh"…

Khi chúng tôi đang trò chuyện, thì anh biến mất đâu. Các bệnh nhân bảo, ông chú lại lội ra đường dầu (đường nhựa) mua đồ khô cho chúng em rồi, chứ mưa gió mỗi lần ra đường mỗi cực.

Tôi tự hỏi, anh lấy đâu ra sức lực mà một ngày làm lụng quần quật lo cả cái sống lẫn cái chết cho mấy chục con người, chẳng khác nào bà mẹ của một bầy con nhiều lúc trái tính trở người, bệnh tật, và có cả những khi... bất trị. Hỏi, thì anh nói: “Cứ thương thì sẽ làm được! Tôi sống thế này thấy bằng lòng lắm”. Thế còn hạnh phúc riêng tư? “Tôi bỏ họ cho ai đây… “. Anh chỉ nói có thế rồi lại hì hục quay lại với công việc bộn bề: một mớ ốc vít, cờ lê để sửa lại con ngựa sắt, mấy hôm trời mưa này nó đã rã rời bởi bùn sình lầy lội.

Anh ngồi đó, trong ngôi lều cỏ, tỷ mẩn với những công việc không tuổi không tên. Có lẽ nơi chốn đồng hoang lều cỏ này, với nhóm người bệnh đặc biệt này, anh chính là tia nắng, tia hy vọng.

Một tia nắng thật ấm, thật bền bỉ sưởi ấm cho từng ấy con người, liệu có đủ không? Tôi bỗng thấy nao lòng, và ước mong có nhiều người cùng tới đây góp nắng cùng anh, anh Ng. ạ…

NGUYỄN THỊ THU HƯƠNG