(NLĐ)- TPHCM hiện có 60.000 trẻ nhiễm và ảnh hưởng HIV/AIDS (trẻ OVC) nhưng chỉ có 7% được quản lý, chăm sóc. dự kiến, số trẻ này sẽ tiếp tục tăng vì hằng năm vẫn có 600 phụ nữ nhiễm HIV sinh con. Số liệu trên được Ủy ban Phòng chống HIV/AIDS TPHCM công bố sáng 22-5.

Theo ước tính của UNAIDS (Chương trình Liên hợp quốc về phòng, chống HIV/AIDS), hiện nay trên thế giới có hơn 35 triệu người nhiễm HIV; mỗi năm có hơn 2,5 triệu trường hợp nhiễm mới và khoảng 2 triệu người chết vì AIDS.

Ở nước ta, từ trường hợp đầu tiên phát hiện (năm 1990) tại Thành phố Hồ Chí Minh, đến 30-9-2009 đã ghi nhận được 156.802 người nhiễm HIV/AIDS, trong đó 34.391 bệnh nhân AIDS và 44.232 người tử vong do HIV/AIDS. Các chuyên gia dịch tễ học cho rằng, đây chỉ là con số thống kê được, còn thực tế cao hơn nhiều lần. Ước tính năm 2009, cả nước có khoảng 254.387 người đang sống với HIV/AIDS.

Phó thủ tướng Chính phủ Trương Vĩnh Trọng cùng lãnh đạo Bộ Y tế thăm, tặng quà trẻ em nhiễm HIV và bị ảnh hưởng bởi HIV/AIDS tại Trung tâm Giáo dục-Lao động-Xã hội số 2 Ba Vì, Hà Nội.Ảnh: Trần Thanh Tùng.

Nếu như trước đây, căn bệnh thế kỉ chủ yếu tập trung ở nhóm đối tượng tệ nạn xã hội (nghiện chích ma túy, mại dâm), thì nay HIV đã len lỏi trong cộng đồng dân cư, đe dọa tới cuộc sống bình yên của mỗi gia đình. Giờ đây, số người nhiễm HIV còn xuất hiện ở cả nhóm phụ nữ mang thai và thanh niên khám tuyển nghĩa vụ quân sự… Không giống năm 2000, đại dịch tập trung chủ yếu ở các khu vực thành thị-nơi có nền kinh tế phát triển, nay đã có mặt gần như mọi miền đất nước kể cả những khu vực khó khăn, các thôn, bản ở vùng núi cao. Theo Cục Phòng chống HIV/AIDS (Bộ Y tế), hiện nay số người nhiễm HIV/AIDS phát hiện ở hơn 70% số xã, phường, tập trung ở 97% số quận, huyện trên địa bàn 63 tỉnh, thành phố. Tỉ suất người nhiễm bình quân trên phạm vi toàn quốc là: 183 người/100.000 dân. Tỉ suất nhiễm HIV trên 100.000 dân khác nhau theo khu vực địa lý: Cao nhất là khu vực miền đông Nam Bộ với 323 người/100.000 dân; miền núi phía Bắc: 253 người/100.000 dân; thấp nhất là khu vực Tây Nguyên: 46 người/100.000 dân và Duyên hải miền Trung: 44 người/100.000 dân.      

Theo đánh giá của các chuyên gia trong lĩnh vực phòng, chống HIV/AIDS, đại dịch HIV/AIDS ở nước ta hiện đang có dấu hiệu chững lại và không tăng nhanh như những năm trước đây, song nó đang chứa đựng các nguy cơ bùng nổ một đợt dịch mới nếu không triển khai sâu, rộng các biện pháp can thiệp một cách hiệu quả. Nhận định trên xuất phát từ cơ sở thực tế là kết quả giám sát hành vi, trong đó cho thấy hai hành vi nguy cơ làm lây nhiễm HIV chủ yếu là dùng chung dụng cụ tiêm chích và quan hệ tình dục không sử dụng bao cao su. Các chuyên gia còn nhấn mạnh: Ai cũng có thể nhiễm vi-rút HIV nếu không biết cách phòng, tránh. Muốn phòng, tránh HIV/AIDS một cách hiệu quả thì mỗi người tự phải biết bảo vệ mình, bảo vệ người thân và cộng đồng. Bên cạnh việc nâng cao nhận thức và thực hiện hành vi an toàn trong dự phòng lây nhiễm HIV, vấn đề chống kỳ thị và phân biệt đối xử liên quan đến HIV/AIDS cũng là một trong những biện pháp then chốt trong ngăn chặn đại dịch.

Với chủ đề: "Tiếp cận phổ cập và quyền con người", Tháng hành động quốc gia phòng, chống HIV/AIDS năm 2009 diễn ra từ ngày 10-11 đến ngày 10-12 với nhiều hoạt động phong phú, rộng khắp tại 63 tỉnh, thành phố.  Mục tiêu tập trung vào việc đáp ứng các nhu cầu cấp thiết về tiếp cận với các dịch vụ chăm sóc, hỗ trợ, điều trị và dự phòng lây nhiễm HIV cho tất cả mọi người, không phân biệt giới tính, địa vị xã hội, dân tộc, tôn giáo... Một trong những hoạt động tiêu biểu hưởng ứng Tháng hành động là tổ chức mít tinh và diễu hành đồng loạt ở các địa phương vào cùng một thời điểm là 7 giờ 30 phút chủ nhật, ngày 29-11-2009. Hoạt động này nhằm tạo ra phong trào quần chúng sâu rộng, thể hiện sự đồng tâm hiệp lực của cả hệ thống chính trị và của toàn dân tham gia phòng, chống HIV/AIDS.

Đại dịch HIV/AIDS tuy nguy hiểm nhưng chúng ta hoàn toàn có thể chủ động phòng tránh. Hiện nay, Bộ Y tế có tổ chức các hoạt động phòng, chống HIV/AIDS thiết thực như: Giới thiệu và quảng bá rộng rãi các cơ sở cung cấp dịch vụ dự phòng, chăm sóc, điều trị HIV/AIDS sẵn có để mọi người dân, nhất là người nhiễm HIV/AIDS dễ dàng tiếp cận và sử dụng. Tăng cường cung cấp dịch vụ y tế, dịch vụ xã hội, chăm sóc sức khỏe, tư vấn và các phương tiện dự phòng lây nhiễm HIV như bao cao su, bơm kim tiêm sạch cho các đối tượng có nhu cầu. Vận động các tổ chức, cá nhân tham gia ủng hộ và chăm sóc người nhiễm HIV; vận động người nhiễm HIV và gia đình tích cực tham gia các hoạt động phòng, chống HIV/AIDS. Bên cạnh đó, các địa phương đã và đang tổ chức nhiều hoạt động truyền thông như: Phổ biến Luật Phòng, chống HIV/AIDS; nói chuyện sức khỏe với cá nhân, với nhóm, thăm gia đình, tổ chức sinh hoạt của các câu lạc bộ phòng, chống HIV/AIDS, các nhóm giáo dục đồng đẳng…

Với quân đội, mắt xích quan trọng của hệ thống chính trị, ở đây có một số lượng khá đông cán bộ, chiến sĩ trẻ. Mặc dù đã được tuyển chọn kỹ lưỡng trước khi nhập ngũ và hoạt động trong môi trường kỷ luật cao, nhưng vẫn không tránh khỏi sự đe dọa của đại dịch. Để bảo đảm 100% quân số khỏe, không mắc HIV, các đơn vị trong toàn quân, mà cơ quan quân y các đơn vị phải là đầu mối triển khai hoạt động truyền thông đến tất cả cán bộ, chiến sĩ trong đơn vị mình nhằm nâng cao nhận thức về HIV/AIDS và biện pháp dự phòng bệnh thế kỉ.

Bác sĩ  QUỐC TUẤN