- Có những căn bệnh khủng khiếp từng hoành hành trong lịch sử mà nhiều người nghĩ rằng đã được tiêu diệt tận gốc từ lâu. Thực tế, chúng vẫn đang lơ lửng đâu đó và hoàn toàn có thể quay lại bất cứ lúc nào.

Kỳ 1: Vi trùng cũng có hy vọng, ước mơ và tham vọng giống con người

Bệnh dịch hạch, bệnh phong (cùi) và bệnh bại liệt được cho là những căn bệnh đã để lại dấu ấn  khủng khiếp trong lịch sử. Ngày nay, ai cũng nghĩ chúng không còn ảnh hưởng đến chúng ta nữa.

Thanh Hải, một thành phố 10.000 dân ở Trung Quốc, đã bị cách ly 10 ngày sau khi bệnh dịch hạch thể phổi đột ngột xuất hiện làm 3 người chết. (Ảnh ABC News)

Thế nhưng mới đây, bệnh dịch hạch thể phổi - một biến thể của bệnh dịch hạch trước đây - đã xuất hiện ở tỉnh Thanh Hải, Trung Quốc. Việc có 3 người chết và thành phố bị cách ly trong 10 ngày, đã gióng lên hồi chuông cảnh tỉnh về việc những căn bệnh nói trên chưa biến mất, vẫn rình rập, đe dọa nhân loại.

"Vi trùng cũng có hy vọng, ước mơ và tham vọng giống hệt con người. Theo cách riêng của chúng, chúng gây bệnh cho chúng ta, những con người", Howard Markel - Sử gia y học và cũng là bác sĩ nhi khoa ở Đại học Michigan, nói.

Bệnh đậu mùa là căn bệnh đầu tiên được chủng ngừa rộng rãi trên thế giới. Mặc dù bác sĩ người Anh Edward Jenner bắt đầu việc chủng ngừa từ năm 1796, nhưng mãi đến năm 1980, Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) mới tuyên bố căn bệnh này đã được tiêu diệt.

"Có một số bệnh chúng ta rất ít được nghe nói đến ở đất nước mình, nhưng viễn cảnh loại bỏ chúng hoàn toàn trong thực tế là rất mong manh", tiến sĩ D.A. Henderson - người thực hiện sáng kiến tiêu diệt vi-rút bệnh đậu mùa của WHO, kết luận.

Theo tiến sĩ Henderson, các bệnh có nguồn lây lan từ động vật, như bệnh dịch hạch, luôn có sẵn quanh ta; những người mang mầm bệnh lâu dài - bệnh lao và bệnh phong - có thể thải ra vi trùng; vaccine ngừa bệnh bạch hầu và cả bệnh bại liệt chưa hẳn đã có đủ cho mọi người, v.v...

Hơn nữa việc chữa trị thường khó thực hiện được do điều kiện kinh tế eo hẹp của người mắc những bệnh này.

"Hầu hết những căn bệnh lây nhiễm bị lãng quên này, hay là những bệnh dịch được miêu tả trong kinh thánh, xuất hiện ở môi trường nông thôn nhiều hơn là thành thị", Giáo sư tiến sĩ Peter Hotez - Trưởng ngành Vi trùng, Miễn dịch và Y học Nhiệt đới tại Đại học George Washington, cho biết. "Bạn sẽ tìm thấy những căn bệnh này ở bất cứ nơi đâu có sự nghèo khổ cùng cực, và đó là yếu tố quyết định phổ biến nhất".

Trong các phần tiếp theo, chúng ta sẽ lần lượt đề cập đến bảy căn bệnh lây nhiễm trong quá khứ vẫn tiếp tục tồn tại, gây ra dịch bệnh cho chúng ta ngày nay.

Kỳ 2: Dịch hạch và cúm Tây Ban Nha H1N1

• Thanh Hồng (ABC News)

http://bee.net.vn/channel/1984/2009/08/1717928/

 - Dù không còn là căn bệnh gây chết người đáng sợ như trong quá khứ, nhưng bệnh lao vẫn là một vấn đề lớn đối với giới y học, khi đây đó vẫn còn xuất hiện vài ca bệnh đáng chú ý trong những năm gần đây.

. Bệnh lao là một bệnh lây nhiễm phổ biến có thể gây tử vong, do nhiễm vi khuẩn mycobacteria. Bệnh lao thường tấn công vào phổi nhưng cũng có khả năng tác động đến hệ thần kinh trung ương, hệ bạch huyết, hệ tuần hoàn, hệ sinh dục - niệu, hệ tiêu hóa, xương, khớp và cả da. 

Bệnh lao thường tấn công vào phổi. Bệnh rất dễ lây truyền khi bệnh nhân ho, hắt hơi hay khạc nhổ. (Ảnh ABC News)

Đây là căn bệnh tiến triển chậm và âm thầm. Hầu hết người nhiễm bệnh không có triệu chứng rõ rệt nên rất dễ truyền vi khuẩn cho người khác khi ho, hắt hơi hay khạc nhổ. Chỉ có khoảng 10% người mang vi khuẩn cuối cùng tiến triển thành bệnh, với triệu chứng ho và sốt dai dẳng đi kèm với mất sức và sụt cân.

"Hầu hết bệnh nhân lao vẫn được chữa trị tốt với các loại thuốc đạt chuẩn mà chúng ta có sẵn", cố vấn của ngành Sức khỏe Cộng đồng về các vấn đề liên quan đến bệnh lao tại Đại học Iowa, giáo sư tiến sĩ Douglas Hornick nói.

Tuy nhiên bệnh lao đã trở nên đáng sợ hơn nhiều khi nó phát triển thành các thể lao kháng thuốc, thậm chí đa kháng thuốc, có thể đánh bại các loại thuốc điều trị tiêu biểu. "Phút chốc chúng ta bị ném trở lại thế kỷ 19, nơi chúng ta đã không có những loại thuốc kháng sinh tuyệt vời để chữa trị căn bệnh này", sử gia y học và cũng là bác sĩ nhi khoa ở Đại học Michigan, Howard Markel nói.

Bệnh lao đã từng gây tử vong cho 40 đến 50% bệnh nhân trước đây, thì ngày nay con số này vẫn đang lặp lại với bệnh nhân mắc các thể lao kháng thuốc.

Để giải quyết vấn đề này, cần có những biện pháp giám sát chặt chẽ hơn. Ở Mỹ, người dân thường được xét nghiệm trên da để biết mình có mang mầm bệnh hay không (phương pháp Mantoux), nhưng điều này thực tế không thể thực hiện được trên toàn thế giới - nhất là những nơi còn tồn tại căn bệnh này rất nhiều nhưng không có đủ khả năng tài chính.

Các chuyên gia ước lượng có khoảng một phần ba dân số thế giới đang mang mầm bệnh lao, nhưng 80 đến 90% trong số đó không biết mình bị nhiễm, do đang ở giai đoạn chưa có triệu chứng rõ rệt.

Chuyên gia nghiên cứu và điều trị các bệnh lây nhiễm tại Đại học Emory - tiến sĩ y khoa Carlos Franco-Paredes nói bệnh lao sẽ vẫn tồn tại với chúng ta mãi mãi.

Thanh Hồng (ABC News)