Người ứng cứu... kêu cứu

Lời kêu cứu phát đi từ sông Nước Mỹ (địa bàn Làng Rô, xã Cà Dy, H.Nam Giang, Quảng Nam) không phải từ 18 nạn nhân mà phải nhờ đến một người báo tin đặc biệt. Anh Trần Hợp (21 tuổi, quê ở Xuân Trường, tỉnh Nam Định), người quen với các nạn nhân khi đó đang đứng bên này bờ sông lo lắng gọi điện cho cơ quan chức năng. Lúc ấy đã chập choạng tối 8.9, và đã là ngày thứ ba những người đào đãi vàng bị kẹt giữa sông vì mưa lũ bất ngờ lên nhanh. Nhưng 2 ngày trước, mọi chuyện vẫn chưa đủ độ cấp bách. Phải mãi đến khi những người ở bên này bờ sông, sau khi tìm mọi cách tiếp ứng, kể cả nỗ lực xuống xã Đại Đồng (H.Đại Lộc) thuê ca-nô mang lên nhưng bất thành, thì tất cả mới bắt đầu hoảng loạn thực sự.

Phải đến sáng hôm sau máy bay mới xuất hiện, nên tối hôm đó thực sự là một cuộc thử thách lớn. “Hàng chục cán bộ, chiến sĩ có mặt nhưng chẳng tìm được cách tiếp cận nạn nhân nên ai cũng lo sợ. Tất cả đều im lặng, thấp thỏm, chỉ nghe tiếng nước sông. Đến nỗi có mấy bánh lương khô mang theo chẳng thấy ai buồn đụng đến. Có lúc em cảm thấy thương những cán bộ, chiến sĩ ứng cứu hơn cả nạn nhân” - Alăng Kim Cương, 26 tuổi, quê H.Nam Giang (Quảng Nam) là cô gái Cơtu theo sát lực lượng cứu hộ, nhớ lại.

Chủ tịch UBND H.Nam Giang, Chrum Nhiên, phải quyết định kêu cứu khi biết mọi nỗ lực của địa phương đã thất bại. Khi nước sông ngày một dâng lên, ông Nhiên lấy khăn lau nước mắt... Sinh mạng của 18 người dân vẫn đang treo lơ lửng trên đầu cơn lũ dữ khiến không ai chợp mắt, ngay cả khi lực lượng ứng cứu hùng hậu được điều động từ TP Tam Kỳ lên. Nhiều người dự đoán phải nhờ đến trực thăng may ra mới giải cứu thành công, và sự thực như vậy.

Lãnh đạo UBND tỉnh Quảng Nam, Quân khu 5 và các đơn vị phối hợp thăm hỏi nạn nhân - Ảnh: H.X.H

Đêm 9.9 bên sông Nước Mỹ có lẽ dài hơn thường lệ. Nạn nhân giữa sông và lực lượng ứng cứu trên bờ liên lạc với nhau bằng những ánh đèn pin, có khi bằng tiếng loa. Đại tá Trần Vân, Tham mưu trưởng Bộ đội biên phòng Quảng Nam, nhớ lại: “Chúng tôi đưa người đi dọc bờ sông gần hai cây số, tìm quãng nước chảy lặng hơn vượt qua sông rồi đi ngược trở lại. Cứ nghĩ bên bờ kia sẽ dễ tiếp cận hơn để quăng dây sang. Nhưng chúng tôi đã nhầm. Mô đất ấy nằm chính giữa sông, đều cách hai bờ khoảng 60 mét...”. Ông Chrum Nhiên chính là người đi trước dùng rựa phát quang cây cối cho đoàn khảo sát. Khi máy bay của phi đội 411 thuộc Trung đoàn 954, Sư đoàn Không quân 372 bốc từng người, nhiều nhóm ứng cứu còn “kẹt” ở tít bên bờ kia sông, nơi họ cố gắng vượt suối cắt rừng hơn 1,5 km để đến gần hơn với nạn nhân.

Ám ảnh từ cuộc “đào tẩu”

Không thể diễn tả niềm vui của hơn 60 người thức suốt đêm bên sông Nước Mỹ khi nghe tiếng động cơ máy bay quần đảo vào sáng hôm sau. Lại lao ra phát cây cối, dùng áo phao để ra tín hiệu. Người cuối cùng trong nhóm thứ ba rời trực thăng bước xuống bờ bên này sông có ôm theo một con chó lông vàng. Có người nhận ra đó là ông Trần Ngọc Đỉnh, người lớn tuổi thứ hai trong nhóm (46 tuổi). Người dân trong vùng mở rộng cửa hoặc trải chiếu ra bãi cỏ cho họ ngồi.

Hoàng Tâm An (20 tuổi, quê Xuân Hòa, Xuân Trường, Nam Định) bủn rủn: “Ai cũng sợ nhưng không biết làm sao. Vì đang kẹt trên gò đất giữa sông, chịu. May mà...”. Còn cô Phạm Thị Hát (42 tuổi, cùng quê Xuân Trường - Nam Định) lặn lội mang tiền vào cho con trai đang túng thiếu ngập ngừng: “Cứ nghĩ đến nửa đêm nước sẽ dâng lên cũng đủ sợ rồi...”. “Nhưng chờ hoài, chờ hoài, lắm lúc mất cả bình tĩnh. Bây giờ thoát nạn rồi, xin cám ơn tất cả!” - chị Trần Thị Kim Tuyến (36 tuổi, quê Hội Kỳ, Đại Từ, Thái Nguyên) tâm sự.

Cuộc giải cứu càng thêm rối bời tâm trạng bởi chính 18 nạn nhân này đã từng lẩn vào rừng trốn tránh các đợt truy quét của địa phương, lúc quay lại làm vàng thì gặp nạn... Càng “lạ” hơn khi lực lượng ứng cứu không nghe ai nặng lời với nạn nhân, mà chỉ giải thích rõ hơn cho họ biết về chuyện làm ăn phi pháp, rằng sự huy động nhiều lực lượng kể cả máy bay là rất tốn kém nhưng vẫn chấp nhận... Ông Trần Văn Ruyện (48 tuổi, quê Xuân Trường, Nam Định), người lớn tuổi nhất nhóm đứng dậy: “Xin biết ơn sự quan tâm và cứu giúp kịp thời của quý cấp. Chúng tôi hứa sẽ không đào đãi vàng kiểu này nữa”.

Buổi sáng trước khi máy bay trực thăng kịp đến, những người gặp nạn quê ở Thanh Hóa, Nghệ An, Nam Định, Thái Nguyên, Ninh Bình... chỉ còn biết cầu trời cho nước rút. Nhưng phải đến khi kết thúc 15 giờ tuyệt vọng trước lũ dữ, họ mới biết thêm rằng: đã có một cuộc chống chọi rất căng thẳng khác nữa suốt ngần ấy thời gian của hàng chục người ở bên kia bờ sông, kể cả những nỗ lực bay của phi đội 411.

Hứa Xuyên Huỳnh