Không ai được tha!

SGTT - Cuộc tranh cãi xung quanh vấn đề dự báo về cơn bão Ketsana đúng hay chưa, có thể dự báo chính xác hơn không, và làm gì để có thể thu hẹp sai số trong dự báo chắc sẽ còn tiếp tục. Đầu tư nâng cấp công việc dự báo thời tiết cả về thiết bị lẫn trình độ nhân sự là việc cấp thiết phải làm. Tuy nhiên, trước thực tế là thiên tai, bão lũ ngày càng hung dữ và khó lường trong bối cảnh những cảnh báo về biến đổi khí hậu ngày càng dồn dập thì việc cần làm đầu tiên là làm cho mọi người ý thức rằng thiên tai, bão lũ sẽ không miễn trừ ai. Không ai được tha, nếu để cho mình bị bất ngờ.

Dù cơn bão Ketsana đã đổ vào Philippines và tàn phá nước này mấy ngày trước khi đổ vào nước ta nhưng, chỗ này chỗ kia, chúng ta vẫn bị bất ngờ. Kon Tum bị bất ngờ. Như vào năm 2006 Vũng Tàu đã bị bất ngờ với cơn bão Durian. Và trước đó nữa, Cà Mau và các tỉnh ven biển Tây Nam bộ đã bị bất ngờ với cơn bão Linda năm 1997. Hậu quả là những nơi này bị thiệt hại nặng nề nhất. Sau cơn bão Linda, cơn bão đã cướp đi hơn 700 sinh mạng và làm mất tích hơn 2.000 người, không biết người dân và chính quyền các tỉnh miền Tây còn yên chí rằng đây là vùng đất luôn mưa thuận gió hoà hay không. Và sau cơn bão Ketsana này, liệu người dân và chính quyền Kon Tum cũng như các tỉnh Tây Nguyên có còn yên tâm với địa thế vùng cao, bão lũ không thể quét vào hay không.

Thực tế hơn mười năm qua đã đủ để cho thấy bão lũ không chừa một ai, không tha một địa phương nào. Và mọi người buộc phải ý thức và tính toán để sẵn sàng hứng chịu thiên tai, đối phó và sống sót với thiệt hại ít nhất.

Nhưng để làm được điều này, nỗ lực của từng cá nhân là không đủ. Ở cấp độ quốc gia và cộng đồng, cần một cuộc tổng xét duyệt về cách chúng ta sống, cách chúng ta tổ chức sản xuất, bố trí dân cư, xây dựng, bảo vệ môi trường sinh thái và tài nguyên thiên nhiên trong đó có rừng… Cần xem lại lối sống như thế nào để đừng làm tổn hại thiên nhiên; tổ chức sản xuất sao để đừng hy sinh cả những cánh rừng; bố trí dân cư và xây dựng nhà cửa sao để, nếu thiên tai xảy ra, thì thiệt hại gánh chịu là ít nhất. Và đừng quên giáo dục thế hệ sống sao cho phù hợp với mục tiêu đó.

Nhật Bản là nước phải thường xuyên hứng chịu các trận động đất, nhưng chính vì người dân ý thức thường trực về nguy cơ này và các nhà khoa học đã sáng tạo ra được công nghệ xây dựng chống chọi được với động đất mà họ đã giảm thiểu được thiệt hại về nhân mạng và tài sản do các trận động đất gây ra. Ngược lại, Indonesia, do chưa tìm ra được chiến lược sống chung với động đất và sóng thần, đã phải chịu thiệt hại nặng nề do thiên tai gây ra, như với trận động đất vừa xảy ra. Ngay như Mỹ, một quốc gia có nền khoa học phát triển cao, mà để bất ngờ như với cơn bão Katrina năm nào thì cũng phải gánh chịu thiệt hại nặng.

Cho nên, trong bối cảnh khí hậu toàn cầu biến đổi khó lường này, cách đối phó tốt nhất với thiên tai là đừng bao giờ để bị bất ngờ.

Quỳnh Yên