Cạm bẫy từ những bãi đá đỏ…

Tôi đến thăm gia đình anh Hoàng Văn Tường (33 tuổi,
thôn Đồng Tâm, xã Liễu Đô, Lục Yên, Yên Bái) khi anh và người vợ trẻ
đang cần mẫn bên hè nhà nhặt những hạt đá nhỏ trong đống sỏi của người
đãi đá đỏ bỏ sót lại để bán cho các cửa hàng tranh đá. Phía trong nhà,
cô con gái nhỏ đang véo von với những bài hát tinh nghịch của trẻ thơ.
Nhìn những khuôn mặt rạng ngời, tràn đầy hạnh phúc của gia đình anh, ít
ai biết rằng, anh Tường đã từng có một quá khứ đen tối và hạnh phúc mong manh đó đang từng ngày bị đe doạ bởi căn bệnh thế kỷ HIV/AIDS.

Những bất hạnh đó bắt nguồn từ cơn sốt đá đỏ làm sôi
sục cả mảnh đất Lục Yên những năm 90 của thế kỷ trước. “Lúc đó cứ hễ ra
ngoài đường là lại nghe thấy người ta kể rằng người nọ, người kia vừa
đào được viên đá rubi trị giá cả tỷ đồng…” - anh Tường đau xót nhớ lại.

Sinh ra trong một gia đình thuần nông, đông anh em
nên quanh năm đói nghèo, nghe người ta kháo nhau chuyện kiếm tiền tỷ,
anh bỏ lại đằng sau những ngày vác cày lẽo đẽo theo trâu, hoà mình vào
dòng người ồ ạt lên núi để đào đãi đá đỏ. Ngày ngày, anh đào đãi đến
cật lực và căng mắt cùng những sàng đất đá. Thế nhưng, đá đỏ đâu đễ
kiếm như anh tưởng! Hơn chục năm đắm mình trong cảnh sống hỗn độn,
trước sự cám dỗ của tiền bạc, lối sống phóng túng, anh đã bị mê hồn bởi
“thuốc trắng”, thứ giúp anh xua tan mọi mệt nhọc sau một ngày cày xới
cật lực. Mới đầu chỉ là thử, dần dần anh đã bị mắc vào sợi dây oan nghiệt của “nàng tiên nâu”.

Từ một chàng trai hiền lành, chất phác anh lao vào
nghiện ngập. Bấy giờ, với anh, đào vàng không phải với ước mong thoát
nghèo mà để mong sao kiếm được tiền để thoả mãn khi "cơn vật" về. Thế
rồi sức khoẻ anh cũng dần cùng kiệt. “Càng ngày, tôi càng thấy mình yếu
đi và giấc mộng về sự giàu sang càng xa vời. Nhưng rồi, chứng kiến
những cái chết của đám bạn nơi các bãi đá, tôi đã quyết tâm rời bãi đá
đỏ trở về nhà và đoạn tuyệt với ma tuý. Mới đầu, tôi đã không thể vượt
qua được sự mê hoặc của thuốc trắng. Nhưng từ khi lấy vợ, mọi chuyện đã thay đổi. Cô ấy đã giúp tôi trở lại với cuộc sống bình thường…”.

Và anh cũng đã có một gia đình nho nhỏ nhưng đầm ấm,
hạnh phúc. Niềm hạnh phúc dâng tràn khi đứa con gái đầu lòng cất tiếng
khóc chào đời. Nhưng nghiệt ngã thay, đó cũng chính là lúc anh rơi vào tuyệt vọng khi biết mình nhiễm HIV.

Khi mới phát hiện mình bị mắc bệnh, anh chán chường,
tuyệt vọng.  Nhưng người vợ hiền đã luôn ở bên để chia sẻ, động viên
anh. “Khi nghe anh nói anh mắc bệnh, tôi cũng đau khổ lắm. Nhưng biết
trách ai bây giờ! Bệnh cũng đã mắc phải rồi, là vợ chồng thì phải biết
thông cảm, động viên nhau sống tốt thôi” - vợ anh Tường, chị Lộc Thị Thúy, nghẹn lời.

…Và hành trình làm lại cuộc đời

Được gia đình, nhất là vợ động viên, an ủi, anh
Tường đã vượt qua được mặc cảm của bản thân, đến trung tâm y tế huyện
để được tư vấn. Tại đây, anh đã gặp và tiếp xúc với những người cùng
cảnh ngộ và càng thấm thía hơn nỗi đau của những người có HIV. Được các
cán bộ của Trung tâm y tế huyện động viên, năm 2006 anh đã tham gia vào
nhóm giáo dục viên đồng đẳng, tham gia phát bơm kim tiêm sạch cho các
đối tượng nghiện chích và thu gom bơm kim tiêm bẩn, tư vấn cách phòng chống lây nhiễm HIV/AIDS ra cộng đồng.

Từ những trải nghiệm đau xót của bản thân, anh luôn
mong muốn giúp những người trót lầm lỡ dính vào ma túy không mắc phải
căn bệnh như mình. Bà Bùi Kim Dung, cán bộ chuyên trách dự án phòng
chống lây nhiễm HIV/AIDS huyện Lục Yên cho biết: “Tường là thành viên
trẻ nhất trong nhóm nhưng lại tham gia tích cực nhất. Tường đã vận động
và thu hút được thêm nhiều thành viên cùng chung hoàn cảnh tham gia vào
công tác phòng chống lây nhiễm HIV/AIDS trên địa bàn huyện, nhờ đó mà công tác của chúng tôi ngày càng thuận lợi và hiệu quả”.

Xuất phát từ chính nguyên nhân lây nhiễm của mình,
anh thường lặn lội lên tận các bãi đá đỏ trên địa bàn huyện với quãng
đường cả đi về gần trăm cây số cùng hàng giờ leo bộ - những nơi tập
trung nhiều con nghiện và nơi khả năng lây nhiễm HIV/AIDS cao do dùng
chung bơm kim tiêm, để tuyên truyền và vận động phát bơm kim tiêm sạch.
Anh còn tự tay thu gom bơm kim tiêm bẩn mang về trung tâm giao nộp để tiêu huỷ.

Mới đầu, công việc gặp rất nhiều khó khăn do anh
luôn bắt gặp những ánh mắt dò xét, thậm chí bị đe doạ hành hung. Nhưng
bằng cả tấm lòng và tâm huyết của anh, dần dần các đối tượng đã bị
thuyết phục và cảm hóa. Nghe lời anh, nhiều con nghiện đã đoạn tuyệt
với ma tuý, tái hoà nhập với cộng đồng và có nhiều người cũng đã theo
anh và trở thành những giáo dục viên đồng đẳng. “Mới đầu tôi cũng chán
nản lắm nhưng từ khi thấy anh Tường thường xuyên qua lại động viên, tôi
đã lấy lại được niềm tin vào cuộc sống. Thấy anh cũng mắc bệnh như mình
nhưng vẫn sống vui vẻ nên tôi đã theo anh tham gia vào nhóm giáo dục
viên đồng đẳng” - anh Hoàng Văn Đô, một thành viên trong nhóm giáo dục viên đồng đẳng của huyện tâm sự.

Ngoài việc đến gặp gỡ, động viên các đối tượng
nghiện chích, anh còn thường xuyên đến thăm hỏi những người không may
mắc bệnh như mình để chia sẻ kinh nghiệm, phòng tránh lây nhiễm ra
những người xung quanh. “Dù bận đến mấy nhưng anh Tường vẫn thường
xuyên qua thăm hỏi động viên gia đình tôi” - chị Vũ Thị Tích, bản 3, thôn Cây Thị, xã Liễu Đô, huyện Lục Yên tâm sự.

Qua tiếp xúc và được anh cảm hóa, hiện nay các đối
tượng nghiện chích đã tự đến tận gia đình anh để nhận bơm kim tiêm sạch
và giao nộp bơm kim tiêm bẩn. Mỗi tháng, anh đã phát ra hơn 2.000 bơm
kim tiêm sạch. Tuy nhiên, công tác thu gom bơm kim tiêm bẩn rất khó
khăn, anh vẫn phải thường xuyên đến các bờ suối, những tụ điểm chích để thu gom.

Kể từ khi triển khai Dự án can thiệp giảm thiểu tác
hại phòng chống lây nhiễm HIV/AIDS, số người nhiễm HIV trên địa bàn
huyện Lục Yên đã giảm đáng kể. Tình trạng giấu bệnh cũng như bất hợp
tác trong việc điều trị đã giảm đáng kể. Đây chính là kết quả của việc
thực hiện có hiệu quả các chương trình dự án phòng chống lây nhiễm
HIV/AIDS, trong đó có sự đóng góp không nhỏ của những giáo dục viên
đồng đẳng như anh Tường. “Tường là một thành viên tham gia rất tích cực
và nhiệt tình. Tôi mong rằng sẽ có nhiều người hơn nữa can đảm dám vượt
lên quá khứ để chung tay phòng chống lây nhiễm HIV/AIDS…” - ông Hoàng Văn Liêm, Giám đốc Trung tâm Y tế huyện Lục Yên bày tỏ./.