Đây là chủ đề chính của hội thảo và chuyến thực tế tại Hà Nam về Bảo vệ quyền sức khoẻ sinh sản/tình dục ở phụ nữ, vị thành niên do Diễn đàn nạo phá thai an toàn châu Á (ASAP) cùng Trung tâm Nghiên cứu, hành động vì cộng đồng (REACOM) vừa phối hợp tổ chức.

 

 

 

 

Thực trạng
Hiện Việt Nam là một trong ba quốc gia có tỷ lệ nạo phá thai cao nhất thế giới, với khoảng 400.000 ca phá thai/năm, trong đó phá thai không an toàn là nguyên nhân 12% ca tử vong ở mẹ được báo cáo chính thức, con số này trên thực tế còn lớn hơn rất nhiều. Bà Đỗ Thị Hồng Nga, đại diện tổ chức Concept Foundation tại Việt Nam cho biết “Tình trạng phá thai ở Việt Nam có xu hướng tăng ở phụ nữ trẻ chưa có gia đình (chiếm 20-30% tổng số ca phá thai). Vị thành niên phá thai muộn và không an toàn có 53%, 23% phá thai lặp lại  ở người chưa có gia đình”.

Nói về thực trạng này, Thạc sĩ, BS Phạm Bích Thuỷ - Đại diện tổ chức Concept Foundation cho rằng, còn không ít người cung cấp dịch vụ thiếu kiến thức về sức khoẻ sinh sản, kỹ năng tư vấn, nhất là việc tạo ra thân thiện với vị thanh niên và thanh niên khi cung cấp dịch vụ sức khoẻ sinh sản. Đặc biệt dịch vụ phá thai và các dịch vụ tránh thai ở vùng sâu, vùng xa còn yếu và thiếu. Đây là nguyên nhân chính dẫn tới tỉ lệ tử vong mẹ (MMR) ở nông thôn cao hơn 2 lần thành thị và gấp 3-4 lần vở vùng cao. Trong đó tử vong mẹ(MMR) do phá thai không an toàn chiếm khoảng 11,5%. Đối với vị thành niên và thanh niên, Giám đốc tổ chức REACOM Đỗ Thị Thanh Nhàn cho rằng: đây chính là những đối tượng ít có cơ hội tiếp cận với thông tin sức khoẻ sinh sản và thiếu kiến thức về tránh và phá thai an toàn. Mặt khác sự hiểu biết trong quá trình phòng tránh thai còn thấp nên dẫn tới tỉ lệ phá thai muộn, không an toàn và lặp lại ngày một gia tăng. Vì vậy việc nâng cao  nhận thức về quyền sức khoẻ sinh sản và tình dục của phụ nữ và vị thành niên càng trở cấp bách.

Bên cạnh thực trạng trên, hội thảo cũng chỉ ra được nhiều thế mạnh và thành tựu thiết thực đã đạt được. Hiện tại mạng lưới chăm sóc sức khoẻ đã rộng khắp từ trung ương, tỉnh, huyện đến cấp xã. Minh chứng cho thực tế này là 93% xã có hộ sinh hoặc điều dưỡng hỗ trợ, 87% làng, xóm có nhân viên y tế cộng đồng, tỉ lệ tử vong mẹ(MMR) giảm...

 

Cần tư vấn tuyên truyền sâu rộng hơn nữa
Từ những thực trạng trên đã đặt ra vấn đề, làm cách nào có thể nâng cao nhận thức về sức khoẻ tình dục, sinh sản một cách hiệu quả?  Đặc biệt việc lựa chọn phương pháp nào để có thể truyền tải một cách tốt nhất cũng cần được quan tâm. Bác sĩ Tô Bá Đồng-Phó giám đốc phụ trách Trung tâm chăm sóc sức khoẻ sinh sản tỉnh Hà Nam chia sẻ: “Năm 2009 Trung tâm thực hiện được 1867 ca phá thai an toàn, trong đó tỉ lệ phá thai ở lứa tuổi vị thành niên khá cao. Vì vậy tư vấn luôn được Trung tâm xem là nhiệm vụ cốt yếu trong chăm sóc sức khoẻ sinh sản vị thành niên. Ông Đồng cho biết thêm: “Chăm sóc sức khoẻ sinh sản là nhiệm vụ chung của xã hội, chúng ta cần  phải cung cấp đầy đủ các dịch vụ CSSKSS theo quan điểm mở rộng. Tăng cường tiếp cận đi đôi với nâng cao chất lượng thông qua việc tư vấn về hình thức, các biện pháp phòng ngừa... Đối với lứa tuổi vị thành niên, tư vấn là hình thức đạt được hiệu quả rất cao”.

Nói về vai trò của truyền thông, bà Đỗ Thị Thanh Nhàn nhấn mạnh “các cơ quan truyền thông có vai trò rất quan trọng, có tác dụng tích cực trong việc giáo dục sức khoẻ sinh sản vị thành niên. Vì thế rất cần đa dạng hoá hơn nữa các kênh và các loại hình truyền thông. Đặc biệt là hình thức ngoại khoá như truyền thông nhóm, sinh hoạt câu lạc bộ... nhằm giúp các em có thêm kiến thức và chia sẻ về chăm sóc sức khoẻ sinh sản và tình dục”.

Nguyễn Bắc –Huy Tuấn