Khi mặt trời vừa khuất bóng, mọi người hối hả về với bữa cơm nhà thì cũng là lúc họ bắt đầu ngày làm việc mới ở… các quán nhậu. Gần 3 năm qua, công việc thầm lặng của họ đã góp phần làm giảm nguy cơ lan truyền căn bệnh “thế kỷ” – vốn là nỗi ám ảnh đối với nhiều người. Họ chính là các nhân viên của Dự án Truyền thông thay đổi hành vi và marketing xã hội dự phòng HIV/AIDS (gọi tắt là nhân viên IPC).

Bạn Dương Thúy Phượng (phải) đang truyền thông cho khách hàng ở một quán nhậu. 

Do tính đặc thù nên thời gian làm việc của các IPC cũng khác thường. Khoảng 14 giờ chiều, các bạn mới đến văn phòng làm việc của  dự án trên đường Lê Triệu Kiết (phường Mỹ Bình, Long Xuyên). Tại đây, mọi người có khoảng 2 giờ để trao đổi công việc, chia sẻ những thuận lợi, khó khăn và triển khai nhiệm vụ mới. 12 nhân viên IPC được chia thành 3 nhóm, thực hiện công tác truyền thông phòng, chống AIDS tại 7 phường nội ô của thành phố Long Xuyên.

17 giờ 30, công việc chính mới thật sự bắt đầu. Được văn phòng dự án cho mượn chiếc áo mang khẩu hiệu “Vui có chừng, dừng đúng lúc”, tôi đóng vai nhân viên IPC để tháp tùng với nhóm 1 đi tuyên truyền ở khu vực Nhà thiếu nhi An Giang (phường Mỹ Long). Vừa đến nơi, Nhóm trưởng Nguyễn Thị Ngọc Bích đã phân công từng người chia nhau tiếp cận các quán nhậu. Tôi đi cùng bạn Nguyễn Thanh Tú xuống quán Năm Chạt. Như đã quen mặt, chủ quán vui vẻ hướng dẫn chúng tôi đến bàn có 3 thanh niên đang ngồi nhậu. Sau khi thông tin vài nét về tình hình lây nhiễm HIV/AIDS đáng báo động ở An Giang, Tú đưa ra hình ảnh 1 thanh niên đang âu yếm cùng cô gái mại dâm. “Do là “mối ruột” nên anh ta không dùng bao cao su (BCS). Tuy nhiên, sau đó anh thấy cô này lại bán dâm cho người khác nên rất lo bị nhiễm HIV. Từ tình huống này, Tú khuyên mọi người nên đến các Trung tâm Chân Trời Mới để được “tư vấn, xét nghiệm miễn phí, đảm bảo tính bí mật riêng tư và cho kết quả rất chính xác”. Trước khi rời quán, Tú không quên tặng cho bàn nhậu những… chiếc BCS hiệu Number One. Sau 1 lần tuyên truyền, Tú cẩn thận ghi lại báo cáo và nhanh chóng trở lại điểm hẹn của nhóm 1. Khi mọi người đã có mặt đông đủ, Bích tiếp tục phân công đến các quán khác. Lần này, tôi đóng vai “nhân viên mới” đi theo bạn Nguyễn Thùy Trang đến quán Bình Minh. Trang tiếp cận bàn nhậu có 5 thanh niên nhưng “xui” là 2 người trong số đó vừa được chính bạn tuyên truyền cách nay… 3 ngày. Tuy vậy, Trang đã linh hoạt chuyển đổi đề tài và câu chuyện của bạn vẫn rất thu hút người nghe. “Em tham gia dự án ngay từ đầu (tháng 2-2008) nên gặp lại khách hàng quen là chuyện thường. Những lúc như thế, mình phải tìm cách khác tiếp cận để họ không thấy chán”, Trang tâm sự khi vừa rời khỏi bàn nhậu. Cứ thế, công việc của các nhân viên IPC kéo dài đến 22 giờ mới kết thúc. Chỉ trong 1 đêm, mỗi nhân viên IPC đã thực hiện truyền thông cho khoảng 20 bàn nhậu với thời gian dành cho mỗi bàn từ 10 – 15 phút.

Một phút nghỉ ngơi hiếm hoi của các nhân viên IPC. 

“Những người tham gia dự án đòi hỏi phải có tính kiên nhẫn, không tự ái, có tinh thần trách nhiệm vì cộng đồng… thì mới đảm đương được công việc. Có không ít chủ quán đã từ chối không cho nhân viên IPC tiếp cận khách vì sợ ảnh hưởng việc kinh doanh. Cũng có nhiều khách hàng không muốn nhân viên IPC làm phiền,… anh Hà Hữu Thạch, Giám sát thực địa của dự án tại An Giang, chia sẻ.

Mặc cho những khó khăn ấy, mặc cho nhiều người buông lời đàm tiếu, họ vẫn cứ đêm đêm đến từng quán nhậu, mang theo khẩu hiệu “Vui có chừng, dừng đúng lúc” đến với từng người.

Bài, ảnh: NGÔ CHUẨN