Có lẽ các bạn đã đọc bài “Năm Sợ Hãi Và Hận Thù”. Qua bài này đức Phật đã nhắn nhủ với chúng ta rằng, muốn sống không lo lắng, sợ hãi và hận thù thì nên sống giữ gìn năm điều: đức hiếu sinh, đức ly tham, đức chung thủy, đức thành thật và đức minh mẫn. Vì sao? Bởi vì:
1. 1-Người càng không quý trọng sự sống của người khác hay của các loài vật khác, thiếu tình thương đối với các loài vật hay người khác thì càng sợ người khác hay các loài vật làm hại mình bấy nhiêu, khi bị hại thì lòng hận thù càng tăng.
- Người càng tham sống sợ chết, coi trọng sự sống của mình, coi trọng cái thân, họ luôn tìm cách phụng dưỡng cái thân, suốt ngày nghĩ đến ăn uống những chất bổ dưỡng, tập thể dục, họ rất sợ bệnh tật, khi bị bệnh thì lo lắng sợ hãi, dù là nhẹ họ cũng sợ, họ tìm đủ mọi cách để cái thân hết bệnh (uống thuốc, đi bác sĩ, cầu thần thánh, uống nước thánh, xem bói, mê tín,...). Bệnh họ còn sợ như vậy, nói chi là chết, do vậy những người coi trọng cái thân thì luôn lo lắng, sợ hãi. Khi ai đụng đến cái thân của họ thì họ sân giận, ai xúc phạm đến thân thì họ ăn thua đủ, từ đó dẫn đến lòng hận thù căm ghét mảnh liệt.
2. 2- Người càng muốn có nhiều tài sản, vật chất, tiền bạc danh vọng, chức vị, cái ăn cái mặc thì càng muốn cố giữ chúng, càng muốn giữ chúng thì càng lo lắng sợ hãi mất chúng và khi bị mất thì càng đau khổ, khi bị mất thì sự hận thù càng lớn.
3. 3- Người sống không thật thà, luôn làm những chuyện mờ ám, thường dối gạt, lường gạt, nói méo mó, tâm không ngay chính, xảo quyệt, hay mưu tính hại người, hại vật,…luôn lo lắng sợ hãi người khác sống không thành thật với mình, lo lắng sợ hãi người khác hại mình, lừa gạt mình, lợi dụng mình,… luôn nghi kỵ, nghi ngờ và không tin tưởng bất kỳ ai.
4. 4- Người sống không chung thủy với vợ (chồng) mình, ra ngoài lăng nhăng thích mèo mở, phá hoại hạnh phúc gia đình người khác, thì luôn lo lắng, sợ hãi và nghi ngờ vợ (chồng) mình cũng không chung thủy với mình.
- Người càng coi trọng tình yêu, ca ngợi tình yêu, xem tình yêu là của cải quý báo, thì càng muốn giữ gìn và bảo vê chúng, càng muốn giữ gìn và bảo vệ chúng thì càng lo lắng sợ hãi mất chúng, và khi mất chúng thì đau khổ càng nhiều, khi bị mất thì lòng hận thù càng mạnh. Do đó có câu “yêu quá hóa thành hận”
5. 5- Người sống suốt ngày rượu chè thì đầu óc không sáng suốt, dễ nổi nóng, sân hận, mất tự chủ, luôn lo lắng và sợ hãi, tinh thần không vững.
Từ đó chúng ta thấy rõ sự tương quang giữa các yếu tố lo lắng, sợ hãi, hận thù và buồn khổ với năm đức hạnh. Ai sống biết giữ gìn năm đức hạnh này thì những tâm lo lắng, sợ hãi, sân hận và buồn khổ sẽ không có. Ngược lại, ai sống không giữ gìn năm đức hạnh này thì tâm lo lắng, sợ hãi, sân hận và buồn khổ càng nhiều. Do vậy chúng ta hãy sống giữ gìn năm đức hạnh trên thì cuộc sống của chúng ta sẽ bình an thanh thản, không phải lo lắng sợ hãi, stress và bị những tâm sân giận hay hận thù chi phối.
1. 1- Để trị bệnh tâm thiếu đức hiếu sinh thì chúng ta nên sống biết quý trọng sự sống của người khác và các loài vật khác, sống không làm người khác buồn khổ, không giết hại sự sống của các loài vật, không ăn thịt các loài vật, không coi trọng cái thân, hiểu rõ nó là vô thường, là bất tịnh…
2. 2- Để trị bệnh cho tâm tham chỉ có cách là sống biết đủ, biết cho đi, biết bố thí, biết thương yêu giúp đỡ chia sẻ mọi thứ mà mình có với những người chưa có và cần đến, biết xem thường, không quan trọng hóa chúng và hiểu rõ tất cả mọi vật trên thế gian này là vô thường thay đổi, không có gì là trường tồn, không có gì là vĩnh cữu, không có gì là của ta mãi mãi, chúng đến và chúng đi trong nháy mắt.
3. 3- Để trị bệnh tâm không thành thật thì chúng ta nên sống luôn thành thật, ngay thẳng, không bao giờ dối gạt người dù là nói chuyện vui đùa.
4. 4- Để trị bệnh tâm không chung thủy thì chúng ta nên sống chung thủy, quý trọng hạnh phúc gia đình mình và gia đình người khác.
5. 5- Để tri bệnh tâm thiếu minh mẫn thì chúng ta nên từ bỏ uống rượu bia thuốc lá và những chất kích thích ảnh hưỡng đến thần kinh não bộ, kể cả coffee và trà.
Tóm lại, những lời khuyên dạy đơn giản của đức Phật rất hữu hiệu và lợi ích trong mọi thời đại. Chúng chính là những liều thuốc bổ (không cần bỏ tiền ra mua) giúp cho tinh thần con người được cân bằng và thanh thản . Chỉ cần hiểu được và làm được thì người đó sẽ không còn cảm thấy lo lắng, sợ hãi, hận thù và buồn khổ nữa.
