Bệnh lao là một trong các bệnh gây tử vong hàng đầu trên thế giới ở người trưởng thành. Ước tính có 1,5 triệu ca tử vong do lao trên toàn thế giới mỗi năm. Ngoài ra, khoảng 200 ngàn người nhiễm HIV chết vì bệnh lao. Ở Việt Nam, mỗi năm có gần 20 ngàn người chết vì bệnh lao. Với ước tính khoảng 150 ngàn ca nhiễm mới mỗi năm (tương đương 173 ca/100.000 dân), Việt Nam xếp thứ 12 trong số 22 nước đã gây ra 80% gánh nặng bệnh lao toàn cầu.

Riêng tỉnh Bà Rịa-Vũng Tàu trong những năm, qua số bệnh nhân lao thu nhận hàng năm luôn ở mức cao (trên dưới 1.400 bệnh nhân), chiếm tỷ lệ khoảng 140/100.000 dân; tỷ lệ tử vong do mắc bệnh lao hàng năm xấp xỉ 5%, mặc dù tỷ lệ điều trị khỏi luôn đạt > 90%.

Truyền thông viên tư vấn sức khỏe tại hộ gia đình.

Bệnh lao là gì?

Bệnh lao là một bệnh truyền nhiễm do vi khuẩn lao gây nên. Nguồn lây chính của bệnh lao là những bệnh nhân lao phổi có vi trùng lao trong đờm. Đường lây truyền chủ yếu là qua hô hấp. Người bị lây bệnh do hít phải những hạt nước bọt nhỏ li ti có chứa vi trùng lao của những người bị lao phổi bắn ra môi trường xung quanh khi ho, khạc, hắt hơi, hoặc khi nói chuyện.

Người bị lao phổi có ho khạc ra  vi trùng lao, sau 1 năm có thể làm cho 10-15 người bị nhiễm lao và 10% số nhiễm đó có thể mắc bệnh lao.

Biểu hiện của bệnh lao

Ho kéo dài trên 2 tuần (ho khan, ho có đờm hoặc ho ra máu) là biểu hiện nghi bị bệnh lao quan trọng nhất; người bệnh gầy sút, kém ăn, mệt mỏi, có sốt nhẹ về chiều, ra mồ hôi “trộm” ban đêm, kèm theo đau ngực, đôi khi khó thở.

Khi có các biểu hiện như trên, người bệnh cần đến ngay các trạm y tế, các trung tâm y tế huyện, thành phố khám, xét nghiệm đờm, chụp X-quang phổi để được chẩn đoán và điều trị sớm. Nếu bị mắc lao sẽ được điều trị theo chỉ dẫn và giám sát chặt chẽ của thầy thuốc. Thuốc chữa lao hoàn toàn miễn phí. Mọi người tuyệt đối không tự ý dùng thuốc, hoặc chữa thuốc Nam, hoặc chữa trị tại phòng mạch tư khi nghi ngờ mắc bệnh lao.

Cách phòng chống

Để phòng chống bệnh lao có hiệu quả, hiện nay tất cả trẻ sơ sinh đều được chích vắc-xin BCG theo chương trình tiêm chủng mở rộng. Khi có những biểu hiện nghi ngờ mắc bệnh lao phải tới các cơ sở y tế để được khám, xét nghiệm, chẩn đoán và điều trị kịp thời. Khi bị bệnh lao, người bệnh phải điều trị càng sớm càng tốt và tuân thủ phác đồ điều trị, bảo đảm nguyên tắc đúng - đủ- đều (đúng phác đồ, đủ thuốc, đủ thời gian, đều đặn hàng ngày) để mau khỏi bệnh, tránh lây lan cho những người trong gia đình, những người xung quanh và phòng ngừa lao kháng thuốc. Điều trị khỏi bệnh lao là một biện pháp quan trọng trong công tác phòng chống lao. Bản thân những người bị bệnh lao phải tuân thủ các biện pháp phòng lây nhiễm cho người nhà, người xung quanh theo hướng dẫn của cán bộ y tế; không khạc nhổ bừa bãi; mang khẩu trang khi tiếp xúc; thường xuyên phơi nắng quần áo, vật dụng cá nhân để diệt khuẩn; chú ý tăng cường dinh dưỡng trong thời gian điều trị.

Bên cạnh đó, mọi người, mọi nhà nên thường xuyên dọn dẹp nhà cửa sạch sẽ, thoáng mát; Có chế độ dinh dưỡng, làm việc, nghỉ ngơi hợp lý; Thường xuyên luyện tập thể dục thể thao để tăng cường sức khỏe. Những người bị tiểu đường, suy dinh dưỡng, người nhiễm HIV... rất dễ bị bệnh lao, do đó phải thường xuyên khám sức khỏe định kỳ để phát hiện sớm bệnh lao.

Bs NGUYỄN VĂN LÊN