Cập nhật thông tin về tình hình phòng chống HIV/AIDS trước Tháng hành động quốc gia phòng chống HIV/AIDS và ngày Thế giới phòng chống AIDS 1/12, Cục Phòng - chống HIV/AIDS (Bộ Y tế) cho biết, nguồn kinh phí lâu nay dùng để phòng và điều trị HIV phụ thuộc vào nguồn tài trợ từ các tổ chức nước ngoài (80%). Tuy nhiên, trong những năm gần đây, nhiều nhà tài trợ lớn đã dừng viện trợ, số còn lại thì dần giảm quy mô và thông báo sẽ dừng viện trợ trong thời gian sắp tới.

95% thuốc điều trị hiện đang được tài trợ miễn phí. Ảnh minh họa: Thiên Chương

Khó khăn khác khiến cơ quan này quan ngại là nguồn kinh phí chương trình Mục tiêu quốc gia cho phòng chống HIV/AIDS bị cắt giảm. Cụ thể, ngân sách dành cho năm 2013 là 245 tỷ đồng thì năm nay chỉ còn 83 tỷ.

"Không đủ kinh phí sẽ dẫn thiếu hụt các dịch vụ phòng chống HIV/AIDS. Và khi đó nguy cơ dẫn đến việc dịch bệnh bùng phát trở lại với tỷ lệ kháng thuốc cao là khó tránh khỏi. Chi phí điều trị cũng sẽ tăng cao nhiều lần so với hiện nay", cơ quan này nhận định.

Việc cắt giảm kinh phí trước mắt đã khiến hoạt động thông tin giáo dục truyền thông giảm theo và hậu quả là nhận thức của người dân về bệnh không cao. Các dịch vụ về can thiệp giảm tác hại như phân phát bơm kim tiêm sạch, bao cao su và điều trị nghiện các chất dạng thuốc phiện bằng Methadone cũng có thể không tăng trong những năm tới do không đủ kinh phí.

Lo ngại khác, hiện 95% thuốc ARV để điều trị cho bệnh nhân là do các nhà tài trợ quốc tế hỗ trợ. Khi bị cắt, tình trạng gián đoạn điều trị ARV sẽ làm tăng nguy cơ HIV kháng thuốc dẫn đến thất bại điều trị. Nếu không có các thuốc ARV thay thế, điều này sẽ làm tăng tỷ lệ bệnh tật và tử vong ở người nhiễm HIV và gia tăng số người nhiễm HIV mới trong cộng đồng.

Từ trường hợp nhiễm HIV đầu tiên được phát hiện năm 1990, đến nay, cả nước có 224.223 người nhiễm bệnh. Trong đó số bệnh nhân chuyển sang giai đoạn AIDS là 69.617 trường hợp, 70.734 người tử vong. Số người nhiễm HIV phát hiện mới có xu hướng giảm trong 7 năm gần đây, song vẫn ở mức cao khoảng 12.000-14.000 ca mỗi năm. 

Hiện đã có 80,3% số xã, phường, thị trấn và 98,9% số quận, huyện đã báo cáo có người nhiễm, tập trung chủ yếu ở ba nhóm gồm người nghiện chích ma túy, nam quan hệ tình dục đồng giới và phụ nữ bán dâm. Trong thời gian gần đây, bạn tình của người nghiện được coi là quần thể có nguy cơ cao mới, được bổ sung vào các can thiệp dự phòng. 

Thiên Chương