Nhân ngày Thế giới phòng, chống AIDS 2014 (01/12), Chương trình phòng, chống HIV/AIDS của Liên Hợp Quốc (UNAIDS) đã nêu ra những con số “biết nói” về công tác phòng, chống HIV/AIDS ở Việt Nam nói riêng và thế giới nói chung.
Tính đến cuối năm 2013, toàn thế giới phát hiện 35 triệu người nhiễm HIV. Ở Việt Nam khoảng 256.000 trường hợp nhiễm HIV đã được phát hiện. Tính từ đầu vụ dịch HIV, toàn thế giới phát hiện 39 triệu người đã tử vong do AIDS, số tử vong do AIDS ở Việt Nam là gần 71.000 người.
Đối với việc lấp khoảng trống về dự phòng lây nhiễm HIV, năm 2013 trên toàn thế giới phát hiện 2,1 triệu người lớn và 240.000 trẻ em mới nhiễm HIV. Ở Việt Nam, đã phát hiện gần 8.500 ca nhiễm HIV mới trong 9 tháng năm 2014.
Về lấp khoảng trống ngăn chặn tử vong do AIDS, năm 2013 trên toàn thế giới phát hiện 1,5 triệu người tử vong do AIDS. Riêng ở Việt Nam, hơn 1.500 người đã tử vong do AIDS trong 9 tháng đầu năm 2014.
Trong công tác lấp khoảng trống về điều trị kháng HIV, năm 2013 trên toàn thế giới có khoảng 12,9 triệu người nhiễm HIV được điều trị kháng vi-rút (ARV), chiếm 37% (35 - 39%) tổng số người nhiễm HIV. Tuy nhiên, mới chỉ có 24% (22 - 26%) trẻ em nhiễm HIV được điều trị để kéo dài cuộc sống.
Ở Việt Nam, tính đến tháng 9 năm 2014, có gần 89.000 người nhiễm HIV đang được điều trị ARV, chiếm 36% tổng số người nhiễm HIV; gần 4.500 em nhỏ được điều trị kháng vi-rút, chiếm hơn 90% số trẻ em nhiễm HIV.
Theo UNAIDS, trên thế giới, HIV vẫn là nguyên nhân hàng đầu gây tử vong ở phụ nữ trong độ tuổi sinh sản. Những người có quan hệ tình dục đồng giới nam có nguy cơ lây nhiễm HIV cao gấp 19 lần so với người dân nói chung. Tỷ lệ nhiễm HIV trong nhóm mại dâm cũng cao hơn 12 lần so với bình thường. Phụ nữ chuyển giới nguy cơ lây nhiễm HIV cao hơn 49 lần so với tất cả những nhóm người trưởng thành khác trong độ tuổi sinh sản.
Số liệu thống kê cho thấy, ước tính tỷ lệ nhiễm HIV trong nhóm người tiêm chích ma túy cao hơn 28 lần. Khoảng 28% các ca nhiễm HIV mới phát hiện được trong nhóm phụ nữ là vợ/bạn tình thường xuyên của nam giới nhiễm HIV, đặc biệt là nam giới tiêm chích ma túy.
Tình trạng người nhiễm HIV không biết mình bị nhiễm là điều đáng lưu ý. Năm 2013, chỉ có 56% tổng số người nhiễm HIV biết tình trạng nhiễm của bản thân. Trong đó, phụ nữ bán dâm chiếm 31,5%, 28,9% số nam quan hệ tình dục đồng giới và 23,6% số người tiêm chích ma túy được xét nghiệm HIV và biết kết quả xét nghiệm.
Từ những con số “biết nói” đòi hỏi cộng đồng cần phải nỗ lực hơn nữa trong công tác phòng chống HIV/AIDS. Như lời kêu gọi của Phó Tổng Thư ký Liên Hợp Quốc Michel Sidibé, nếu chúng ta không quyết tâm thì sẽ không thể thực hiện được "lấp đầy các khoảng trống để kết thúc dịch AIDS vào năm 2030”.
Trà My
