  Danh hiệu: Thành viên gắn bóNhóm: Thành viên chính thức
Gia nhập: 23-10-2006(UTC) Bài viết: 578 Đến từ: SG
Cảm ơn: 2 lần Được cảm ơn: 17 lần trong 12 bài viết
|
Chẩn đoán hình ảnh, xét nghiệm sai:
Giới chuyên môn không ai chịu ai
Lao Động Cuối tuần số 08 Ngày 24/02/2008 Cập nhật: 6:42 AM, 24/02/2008
|
 |
Điện não đồ ở bệnh viện châm cứu Trung ương. (ảnh chỉ có tính chất minh hoạ). |
(LĐCT) - Các đơn vị ý tế làm công tác xét nghiệm (XN), chẩn đoán đang hoạt động ngày càng nhiều. Thế nhưng, hầu như không cơ sở nào chịu chấp nhận kết quả của cơ sở khác. Và tai hại hơn, kiểm tra mới nhất của của cơ quan chuyên ngành cho thấy rất nhiều thiết bị máy móc không đạt chuẩn khiến kết quả XN rơi vào tình trạng sai số ngoài chuẩn cho phép quá lớn, ảnh hưởng nghiêm trọng tới công tác điều trị của bác sĩ, và sức khoẻ lẫn kinh tế của người dân.
Hơn 80% phòng XN cho kết quả... thiếu chính xác!
XN không chỉ có giá trị sàng lọc bệnh mà còn khẳng định chẩn đoán của bác sĩ. Đặc biệt đối với các bệnh nhân tim mạch, chuyển hoá, đái tháo đường, gan, thận... phải kiểm tra định kỳ thì kết quả XN là một trong những tiêu chuẩn quan trọng. Theo Bộ Y tế, cả nước có hơn 1.000 BV công có hệ thống XN, ngoài ra còn có 62 BV tư và hơn 1.000 phòng khám tư nhân. Để có kết quả XN chính xác, các labo này cần được nội kiểm và ngoại kiểm theo định kỳ.
Tuy nhiên, Bộ Y tế, XN hoá sinh của một vài labo lớn đã thực hiện nội kiểm từ 10 năm nay, nhưng cũng ở trình độ thấp, xử lý kết quả thủ công, nhiều BV còn bỏ qua hẳn việc này. Một khảo sát mới được Trung tâm Kiểm chuẩn XN mới cung cấp cho giới truyền thông đã gây sốc cho không ít người, không chỉ là người dân mà cả người trong ngành cũng phải "áy náy", đó là qua khảo sát gần 50 phòng XN tại TPHCM thì có đến 82% đơn vị cho kết quả sai số ngoài quy định cho phép.
Bỏ qua việc kiểm tra, đã vậy rất nhiều các máy XN là hàng second-hand, lạc hậu được nhập về. Ví dụ như đến nay vẫn có những BV sử dụng máy Hitachi 717 đã được sản xuất từ những năm 1970-1980. Giá thành của các máy XN sinh hoá mới nhất hiện nay khoảng 300.000-400.000USD, tức là tương đương 700 triệu đồng. (Trong vòng 3 năm trở lại đây, một số BV ở các TP đã nhập về các máy xét nghiệm này). Nhưng loại second-hand chỉ khoảng 20.000USD/máy. Và lựa chọn cũng rõ ràng.
Bởi hiện nay không có luật hay quy định nào về XN, nên cũng không ai bắt các cơ sở y tế phải kiểm tra chất lượng. Việc kiểm tra chéo BV được thực hiện 1 năm/lần, các tiêu chuẩn đều quy định cho lâm sàng, chứ chưa hề có tiêu chuẩn nào về chất lượng cận lâm sàng - chính là XN. Năm 2003 - 2004, Sở Y tế HN đi kiểm tra các phòng khám tư trên địa bàn, kết quả cho thấy hầu hết các phòng khám này đều không thực hiện kiểm tra chất lượng XN, nhiều nhất cũng kiểm tra được 1 lần/tuần.
Đến nay, Bộ Y tế cũng không có bộ phận nào phụ trách riêng về mảng này. Được biết, lãnh đạo Bộ Y tế cũng đã một vài lần đã "hứa" và quyết tâm quy chuẩn lại việc XN từ 3-4 năm trước. Nhưng chuyện vẫn chưa có bước tiến nào. BV Bạch Mai có một labo XN lớn và hiện đại nhất của cả nước, nhưng cũng chỉ có duy nhất 1 BS nội trú từ năm 1990. Từ đó đến nay cũng không có thêm ai.
Lý giải
Đề cập đến thực trạng này, BS Đặng Văn Quỳ - Quản lý Dịch vụ y tế tư nhân (Sở Y tế TPHCM) cho biết: "Hiện nay, chúng ta chưa chuẩn hoá được các loại XN... Các loại chẩn đoán hình ảnh thì ít khi có sai số. Song, các loại XN cần đến hoá chất, kỹ thuật của con người và cả máy móc thì quả thuật có những kết quả giao động giữa các labo. Hiện cơ quan quản lý đang tăng cường công tác thanh kiểm tra các dịch vụ y tế để chấn chỉnh kịp thời những sai phạm bằng các phương pháp phối kiểm giữa các labo trong nước.
Còn về hướng lâu dài, ngành y tế đã có hướng để xây dựng một khu XN chẩn đoán hiện đại và đạt chuẩn để làm cơ sở đối chiếu với các XN mà các labo trong nước thực hiện cũng như hướng đến việc phối kiểm với các labo ở nước ngoài để tiến tới có chung một quy chuẩn cho từng loại XN".
Đó là hướng ra, còn giải thích một cách chuyên môn về tình trạng kết quả chẩn đoán của các phòng XN hiện nay "nhảy múa" lung tung, mỗi nơi một phách thì BS Quỳ cho rằng: "Có nhiều nguyên nhân dẫn đến sự sai sót. Về phía nguyên nhân chủ quan thì do chất lượng của hoá chất, tay nghề của kỹ thuật viên, việc tái sử dụng lại thiết bị và kể cả độ sai lệch của máy móc... hay thậm chí là trình độ đọc kết quả của BS.
Tất cả những khâu này đều có khả năng xảy ra sai sót và sẽ dẫn đến kết quả chịu tác động và thiếu chính xác. Bên cạnh đó, cũng phải lưu ý đến một vài nguyên nhân chủ quan của bệnh nhân, ví dụ trước khi XN về giá trị tiểu đường mà bệnh nhân ăn ngọt, uống càphê... thì kết quả sẽ không trung thực như bình thường...".
Ngoài ra, như ý kiến bổ sung của một chuyên gia, đó là việc hiện nay hầu hết các BV, phòng XN đều quên mất những lời dặn dò rất cần thiết đối với bệnh nhân khi lấy bệnh phẩm. Ví dụ, theo đúng yêu cầu chuyên môn thì để xét nghiệm nước tiểu được chính xác, bệnh nhân phải lấy nguồn nước tiểu ở giữa dòng. Vậy mà trong thực tế, có mấy bệnh nhân được nghe lời dặn dò này...
Trước những thực tế làm việc tắc trách của nhân viên y tế cũng như một số tác động bài báo đã nêu, thiết nghĩ đã đến lúc Bộ Y tế cần ra tay chấn chỉnh lĩnh vực dịch vụ hoạt động này bởi có một thực tế là việc các kết quả XN bị sai lệch và tình trạng "lạm dụng" XN hiện nay khiến không chỉ gây lãng phí về thời gian, tiền bạc mà còn ảnh hưởng sâu sắc đến tính mạng của người dân cũng như toàn xã hội.
Một vài nạn nhân
Anh Q - một đồng nghiệp trong làng báo chí, sau đợt khám sức khoẻ ở cơ quan tại TT chẩn đoán M đã rất vui vẻ với kết quả trả về bởi anh hoàn toàn khoẻ mạnh với hàng loạt XN sinh hoá đều "ngon lành" không hề hấn gì, kể cả bệnh viêm gan do siêu vi. Chưa đầy 2 tuần sau, anh cùng người bạn đến BV FV chơi, tiện thể có người quen đề nghị thử máu XN lại để tiêm ngừa viêm gan cho chắc ăn.
Nghe lời khuyên, anh thử máu, kết quả lại khiến anh "đau khổ" vì phát hiện ra anh đã bị viêm gan siêu vi C - một thể viêm gan rất dễ chuyển sang ung thư gan. Thế là ngay sau đó, thay vì việc đi tiêm ngừa viêm gan thì anh lại phải chạy theo một phác đồ điều trị viêm gan siêu vi C với số tiền không nhỏ chút nào. Nhưng điều khiến anh "tức" nhất không phải là tiền điều trị bệnh mà chính là kết quả kiểm tra sức khoẻ định kỳ mà hàng năm cơ quan anh vẫn làm, coi như là con số không, dù số tiền mà cơ quan bỏ ra cho anh em đi khám cũng không phải là nhỏ.
Tương tự, chị Thiên Hương - chủ hiệu may ở quận 7 (TPHCM) - kể: Sau một đợt đau kéo dài ở vùng bụng, chị đã tìm đến bệnh viện Nguyễn Trãi để khám, sau hàng loạt các xét nghiệm, BS đã kết luận chị bị đau đại tràng. Cầm toa thuốc về nhà uống liền 1 tuần, bệnh cũng không giảm. Tiếp tục tìm đến phòng mạch BS gần nhà, lại được đề nghị thực hiện những XN, chụp phim lại từ đầu. Sau đó, chị được BS chẩn đoán là bị đau dạ dày... Tuy nhiên, uống thuốc theo toa của BS chị lại thấy giảm và đã hết hẳn sau 2 tuần theo điều trị của BS gần nhà.
Hay một trường hợp khác, đau lòng hơn đó là cụ bà C. (ngụ Huỳnh Văn Bánh, TPHCM, 83 tuổi), liên tục bị đau vùng bụng kèm theo đi tiểu khó. Bà được con gái đưa vào BV Bình Dân, được phẫu thuật niệu bên trái và xuất viện sau đó 2 tuần. Chưa đầy 1 tháng sau, bà lại tiếp tục bị đau. Lại nhập viện Bình Dân. Rồi lại hàng loạt XN phải thực hiện. Y lệnh sau cùng: Nhập viện, phẫu thuật niệu phải. Chẳng biết thực hư ra sao, cô con gái tiếp tục làm theo lời BS.
Sau hai lần mổ, bà C cũng chẳng hết bệnh. BV đổ lỗi cho tuổi già. Không "cam chịu" lúc này, cô con gái mới nhờ người quen đọc các XN và đến tận nhà để khám cho mẹ. Phát hiện bà C đã bị ung thư tử cung ở giai đoạn cuối, niêm mạc tử cung đã dính nhau... Và bà cụ đã mất sau khi phát bệnh chưa đầy nửa năm, sau 2 lần phải phẫu thuật "vô lý" - người con gái cụ đau khổ kết luận. Toàn Thắng ghi
|
Thể Uyên - Nguyễn Hằng
|
Sửa bởi quản trị viên 13/08/2009 lúc 04:23:20(UTC)
| Lý do: Chưa rõ |
Đối với thế giới, bạn chỉ là một người; Nhưng đối với một người, bạn là cả thế giới... |