Tạo hành lang pháp lý cho các chương trình phòng chống HIV/AIDS
Theo Thứ trưởng Bộ Y tế Trịnh Quân Huấn, đại dịch HIV/AIDS luôn là vấn đề "thời sự" của ngành. Từ khi trường hợp nhiễm HIV đầu tiên ở Việt Nam được phát hiện vào tháng 12-1990 tính đến nay đã có 95.512 trường hợp nhiễm HIV, trong đó có 15.539 trường hợp chuyển sang AIDS và có 8.965 trường hợp tử vong. HIV/AIDS có mặt ở cả 64 tỉnh, thành và có hơn 50% xã, phường, thị trấn đều chịu tác động của đại dịch này.
Trong thực tế, người nhiễm HIV vẫn còn bị phân biệt đối xử, từ đó gây ra những tiêu cực cho xã hội. Chính vì vậy những quy định mới trong Luật như: quy định về chế độ bảo hiểm rủi ro nghề nghiệp cho người trực tiếp chăm sóc và điều trị cho người nhiễm HIV, các ngành nghề mà người nhiễm HIV không được làm là không phù hợp với thực tế phải hủy bỏ đã được nhiều người ủng hộ.
Ông Trịnh Quân Huấn cho rằng: tình hình nhiễm HIV/AIDS ở Việt Nam hiện nay vẫn đang trong giai đoạn tập trung và có chiều hướng lan rộng ra cộng đồng. Để hạn chế sự lây nhiễm căn bệnh thế kỷ này, một trong những yêu cầu cấp bách là phải tạo một hành lang pháp lý bảo đảm cho việc triển khai thực hiện các chương trình Quốc gia về phòng, chống HIV/AIDS. Chỉ như vậy, Bộ Y tế và các ngành liên quan mới kiểm soát, phòng ngừa HIV/AIDS có hiệu quả.
Người nghèo, người có BHYT chưa được cấp thuốc miễn phí
Đây là vấn đề có nhiều ý kiến khác nhau và nhận được sự quan tâm trong phiên họp của Uỷ ban Thường vụ quốc hội bàn về Luật Phòng, chống HIV/AIDS. Có ý kiến cho rằng hiện nay việc cung ứng thuốc ARV khó khăn nên cần quy định cụ thể những trường hợp được sử dụng thuốc miễn phí như rủi ro nghề nghiệp, những người thuộc diện đói nghèo. Cẩn thận hơn có ý kiến cho rằng ngành y tế chưa có khả năng cung ứng thuốc ARV miễn phí cho tất cả các bệnh nhân nhiễm HIV nên không thể quy định đối tượng được cung ứng thuốc vào trong Luật.
Bà Nguyễn Thị Hoài Thu nêu ý kiến: Việc tiếp cận thuốc điều trị HIV/AIDS ở các quốc gia là khác nhau. Có nước đủ tiềm lực đã cung cấp miễn phí thuốc điều trị cho tất cả những người nhiễm HIV và kết quả là tốc độ lây nhiễm được chặn đứng. Tuy nhiên những chương trình như vậy đòi hỏi quốc gia phải có tiềm lực kinh tế, kỹ thuật cao đủ khả năng cung ứng thuốc ARV. Thực tế ở Việt Nam chưa cho phép, trong khi Bộ Y tế xin tăng chi phí gấp đôi cho ngành, điều này Bộ Y tế, Bộ Tài chính, Bộ Kế hoạch và Đầu tư cần ngồi lại với nhau để xem xét vấn đề.
Theo giải trình của Bộ Y tế, người nhiễm HIV/AIDS được điều trị bằng thuốc từ ngân sách nhà nước năm 2005 là 3.500 người. Hiện nay trong nước đã có hai công ty sản xuất được thuốc ARV, nếu được đưa vào điều trị chi phí cho một người nhiễm HIV điều trị khoảng 300 USD/năm, nếu phải nhập thuốc chi phí sẽ gấp nhiều lần. Ngoài ra, người nhiễm HIV còn phải làm các xét nghiệm và các chi phí khác khoảng vài triệu đồng/năm. Chính vì vậy, với người nghèo, người có thu nhập thấp nhiễm HIV cũng khó có cơ hội được tiếp cận thuốc miễn phí. Hoặc việc dùng thuốc miễn phí theo dự án ở các vùng khác nhau nên có thể người nghèo lại không được hưởng mà người có thu nhập khá lại được miễn phí. Chính vì vậy, Bộ Y tế cho rằng những quy định cụ thể về tiếp cận thuốc điều trị chưa nên quy định vào trong Luật, vấn đề này sẽ do Chính phủ quy định.
Bên cạnh đó vấn đề chi trả bảo hiểm cho người có thẻ bảo hiểm y tế bị nhiễm HIV cùng chưa được quy định trong Luật. Tuy nhiên trong quá trình thảo luận lấy ý kiến nhiều người đã nêu cần xem xét lại. Bởi lẽ trước đây BHYT không chi trả cho người nhiễm HIV/AIDS vì chi phí tiền thuốc đắt và coi đó là tệ nạn xã hội, nhưng nay cách nhìn đã khác, giá thuốc đã thấp hơn các loài bệnh khác như lọc máu, ung thư nên cần có quy định cụ thể vấn đề này vào Luật.
