Bị bệnh trĩ, không được lái xe

 - Cục Kiểm tra văn bản quy phạm pháp luật (Bộ Tư pháp) cho rằng, việc đưa ra một loạt các tiêu chuẩn về sức khỏe của người điều khiển phương tiện giao thông cơ giới của Bộ Y tế chưa hợp lý – không thực sự cần thiết, gây phiền hà cho người dân, dễ tiêu cực... Cục này cũng đề nghị Bộ trưởng Bộ Y tế thực hiện thẩm quyền theo luật định, đình chỉ ngay việc thi hành, tạm ngưng hiệu lực áp dụng, đồng thời khẩn trương nghiên cứu để có những xử lý tiếp theo.

Không cần thiết, dễ tiêu cực!

Ngày 24/10, Cục Kiểm tra văn bản quy phạm pháp luật (Bộ Tư pháp) đã có văn bản gửi Bộ Y tế về việc kiểm tra quyết định số 33/QĐ – BYT của Bộ Y tế về việc ban hành tiêu chuẩn sức khỏe của người điều khiển phương tiện giao thông cơ giới và quyết định 34/2008/QĐ – BYT về việc ban hành tiêu chuẩn sức khỏe người khuyết tật điều khiển mô tô, xe ba bánh.

Theo đó, qua kiểm tra bước đầu cũng như việc phân tích đánh giá các ý kiến phản ánh về tính hợp hiến, hợp pháp và hợp lý, Cục Kiểm tra văn bản quy phạm pháp luật cho biết, việc ban hành quy định trên của Bộ Y tế là cần thiết, đáp ứng yêu cầu quản lý nhà nước cũng như yêu cầu của các tầng lớp nhân dân đảm bảo an toàn giao thông khi điều khiển phương tiện giao thông.

Bộ Tư pháp cho rằng, việc đưa ra nhiều tiêu chuẩn về sức khoẻ của người điều khiển phương tiện giao thông không bảo đảm yêu cải cách hành chính, từ đó gây ra nhiều phiền hà cho người dân... (Ảnh: Báo PL TP.HCM)

Bên cạnh đó, việc đưa ra quá nhiều tiêu chuẩn (83 tiêu chuẩn), đặc biệt có những tiêu chuẩn về chiều cao, cân nặng, vòng ngực và một số tiêu chuẩn khác không phù hợp đã hạn chế quyền hiến định của công dân trong việc sử dụng tài sản – phương tiện giao thông. 

Mặt khác, tạo ra sự đối xử không cần thiết với một số công dân có hạn chế các tiêu chuẩn đưa ra.

"Việc đưa ra một loạt các tiêu chuẩn về sức khỏe chưa đảm bảo về tính hợp lý – không thực sự cần thiết, không gắn với yêu cầu đặc định đối với việc điều khiển các phương tiện giao thông khác nhau" - Cục Kiểm tra văn bản quy phạm pháp luật khẳng định trong văn bản gửi Bộ Y tế.

Ngoài ra, cũng theo Cục này, việc đưa ra nhiều tiêu chuẩn không bảo đảm yêu cầu cải cách hành chính từ đó gây ra nhiều phiền hà cho người dân cũng như dễ tiêu cực trong việc khám, chứng nhận sức khỏe cấp bằng lái.

Cục Kiểm tra văn bản quy phạm pháp luật đã đề nghị Bộ Y tế tự kiểm tra xử lý quyết định 33 và 34. Trong điều kiện hiện nay, Bộ trưởng Bộ Y tế thực hiện thẩm quyền theo luật định, đình chỉ ngay việc thi hành, tạm ngưng hiệu lực áp dụng, đồng thời khẩn trương nghiên cứu để có những xử lý tiếp theo.

Vì sao Bộ Y tế không cho "ngực lép" lái xe?

Trước đó, ngay sau khi Bộ Y tế có quy định này, VietNamNet đã có cuộc trao đổi cuối tuần với TS Trần Quý Tường, Phó Cục trưởng Cục Quản lý khám chữa bệnh để tìm hiểu vì sao Bộ này lại đưa ra những tiêu chuẩn này.

TS Trần Quý Tường, Phó Cục trưởng Cục Quản lý khám chữa bệnh (Bộ Y tế) cho biết: “Quy định này mang tính chuyên môn cao, dùng cho bác sỹ khi khám sức khỏe làm căn cứ để đánh giá tình trạng sức khỏe của người được khám, có thể người dân đọc thấy nhiều từ chuyên môn nên chưa hiểu”. Ảnh: Lệ Hà

- Thưa ông, ngay khi quy định mới về tiêu chuẩn sức khỏe người điều khiển phương tiện giao thông cơ giới được Bộ Y tế ban hành và đăng tải trên các phương tiện thông tin đại chúng đã có nhiều ý kiến phản đối. Dựa vào đâu mà Bộ Y tế lại ra một văn bản gây nhiều tranh luận như vậy?

Kế thừa từ tiêu chí ban hành theo Quyết định số 4132/2001/QĐ-BYT, qua 11 lần dự thảo, xin ý kiến góp ý của 64 sở y tế tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương, các bệnh viện, viện có giường bệnh trực thuộc Bộ Y tế, các bộ, ngành liên quan (Bộ Giao thông vận tải, Bộ Công An, Bộ LĐ-TBXH...). 

Như vậy, Ban soạn thảo đã xin ý kiến tư vấn của rất nhiều thầy thuốc, nhiều chuyên gia y học và các nhà quản lý để hoàn thiện văn bản. Ngày 30/9/2008, Bộ Y tế đã ban hành Quyết định số 33/2008/QĐ-BYT, về việc ban hành tiêu chuẩn sức khoẻ của người điều khiển phương tiện giao thông cơ giới đường bộ và Quyết định số 34/2008/QĐ-BYT, về việc ban hành tiêu chuẩn sức khoẻ người khuyết tật điều khiển xe mô tô, xe gắn máy ba bánh dùng cho người khuyết tật.

- Có thể nói, quy định này hết sức chi tiết. Bộ Y tế dựa trên cơ sở nào để ban hành?

Đây không phải lần đầu ban hành quy định cho người điều khiển phương tiện giao thông cơ giới đường bộ. Năm 2001, Bộ Y tế đã ban hành và lần này là sửa đổi, bổ sung. 

Khi xây dựng bản tiêu chuẩn sức khoẻ của người điều khiển phương tiện giao thông cơ giới đường bộ và tiêu chuẩn sức khoẻ người khuyết tật điều khiển xe mô tô, xe gắn máy ba bánh dùng cho người khuyết tật, Ban soạn thảo đã tuân theo các nguyên tắc là tạo điều kiện thuận lợi tối đa cho mọi người tham gia giao thông. Hai là, phải bảo đảm an toàn cho người điều khiển phương tiện giao thông và những người khác cùng tham gia giao thông. Ngoài ra, tiêu chuẩn sức khoẻ phải phù hợp với điều kiện thực tế ở Việt Nam và cập nhật các quy định quốc tế.

Phương pháp xây dựng quy định về tiêu chuẩn sức khỏe lái xe theo phương pháp loại trừ, có nghĩa là chỉ nêu các chỉ số sức khỏe không đủ để điều khiển xe (nêu các điều không được làm), còn lại là đủ điều kiện sức khỏe để lái xe (được làm các điều không cấm). Đây là phương pháp xây dựng văn bản tiên tiến hiện nay ở trên thế giới.

- Điều người dân thắc mắc hiện nay là quy định yêu cầu quá khắt khe, thậm chí là không tưởng. Chẳng hạn nhiều người mắc trĩ, ghép gan, thận, viêm xương hay nhiễm trùng da vẫn có thể đi xe bình thường lại không được điều khiển. Bộ Y tế giải thích thế nào về việc này?

Cũng rất mừng là người dân đã rất quan tâm đến nội dung của bản tiêu chuẩn sức khỏe để cấp giấy phép lái xe. Quy định này mang tính chuyên môn cao, dùng cho bác sỹ khi khám sức khỏe làm căn cứ để đánh giá tình trạng sức khỏe của người được khám, có thể người dân đọc thấy nhiều từ chuyên môn nên chưa hiểu.

Không như xe đạp, xe gắn máy vẫn là phương tiện được đa số người dân sử dụng. Ảnh: Trần Duy

- Từ trước đến nay, khám sức khỏe thi bằng lái xe rất đơn giản nếu không muốn nói chỉ mang tính hình thức. Nhưng hiện một tờ giấy khám sức khoẻ phải đảm bảo có đủ 13 chữ ký của các bác sĩ chuyên khoa đầu ngành liệu có quá phức tạp?

Hoàn toàn không phải như vậy, quy định nêu 13 chuyên khoa cần khám để khi bác sỹ khám bệnh đỡ bỏ sót, chứ không quy định phải khám qua 13 bác sỹ. Tùy theo cơ sở khám chữa bệnh và năng lực của bác sỹ, mà một bác sỹ có thể khám nhiều hệ cơ quan, ví dụ như bác sỹ nội khoa có thể khám hệ cơ quan hô hấp, tiêu hóa, tiết niệu, nội tiết... hoặc bác sỹ hệ ngoại sản có thể khám cả da liễu, phụ khoa.. .

Dự kiến thời gian tới, chúng tôi sẽ tập huấn về nội dung và tổ chức thực hiện hai Quyết định này. Có thể chỉ cần khoảng 4 bàn khám là có thể khám, đánh giá tình trạng sức khỏe của người được khám.

- Một quy định được các phương tiện thông tin đại chúng cũng như người dân nhắc đến cũng khá nhiều là cân nặng và vòng ngực. Ông giải thích điều này như thế nào?

Quy định “người dưới 40kg và dưới 1,45m không được cấp bằng lái xe máy trên 50cm3” chỉ áp dụng cho trường hợp cấp mới. Những trường hợp đã được cấp bằng lái và đang điều khiển phương tiện bình thường thì không có chuyện thu hồi và cấm đi xe máy. Cần nhìn nhận, đánh giá các chỉ số này trong nhóm các chỉ số để đánh giá về thể lực. Và từ trước đến nay, khi đánh giá về thể lực y học đều dựa vào tiêu chí chiều cao, cân nặng...

Thực ra, các tiêu chí về chiều cao, cân nặng, vòng ngực trung bình, lực bóp tay, lực kéo thân của lái xe các hạng được kế thừa từ tiêu chí ban hành theo Quyết định số 4132/2001/QĐ-BYT. Riêng tiêu chí về thể lực của lái xe A1 (xe mô tô 2 bánh có dung tích xi lanh từ trên 50 cm3 đến dưới 175cm3) được quy định mới. Người có chiều cao đứng dưới 1m45, cân nặng dưới 40kg, vòng ngực trung bình dưới 72cm, lực bóp tay thuận dưới 26kg, lực kéo thân dưới 70kg thì không được cấp phép lái xe hạng A1.

Các tiêu chí này được xây dựng dựa trên các cơ sở khoa học theo thông số kỹ thuật của một số xe mô tô 2 bánh có dung tích xi lanh từ trên 50 cm3 đến dưới 175cm3, thì chiều cao yên xe trung bình từ 74 cm đến 76cm. Để đảm bảo an toàn giao thông, người điều khiển xe mô tô 2 bánh phải có chiều dài của chân tối thiểu là 75cm.

Mà để có chiều dài của chân từ 75cm trở lên thì người đó phải có chiều cao đứng trên 1m45. Theo “Các giá trị sinh học người Việt Nam bình thường thập kỷ 90 - thế kỷ XX, người Việt Nam 20-24 tuổi, nam có chiều cao là 163,72±4,67cm, cân nặng là 52,11±4,70 và nữ có chiều cao là 153,00±4,32cm, cân nặng là 44,60±4,22.

Mặt khác, theo Viện Dinh dưỡng, chiều cao và cân nặng của người Việt Nam được cải thiện rõ rệt trong những năm gần đây. Như vậy, việc quy định người có chiều cao dưới 1m45 hoặc cân nặng dưới 40kg thì không được lái xe A1 là có cơ sở khoa học và cũng phù hợp với hầu hết người dân Việt Nam.

Những người thấp dưới 1m45 hoặc cân nặng dưới 40kg, vì sự an toàn giao thông cho bản thân và mọi người tham gia giao thông hãy sử dụng các loại xe có dung tích xi lanh nhỏ hơn hoặc bằng (≤) 50cm3 hoặc các phương tiện giao thông phù hợp khác.

Tuy nhiên, theo ý kiến của một số chuyên gia thì hiện nay ở trên thế giới đã có các loại xe đặc thù được thiết kế dành cho người có chiều cao đứng thấp hoặc nhẹ cân. Khi nào, các loại xe đặc thù này được nhập, sử dụng ở Việt Nam, Bộ Y tế sẽ phối hợp với các Bộ, Ngành liên quan để xem xét và quy định bổ sung các tiêu chuẩn sức khoẻ người lái xe cho phù hợp với thực tiễn.

- Bao giờ quy định này đi vào hiện thực? 

Theo quy định của pháp luật, sau 15 ngày đăng Công báo, văn bản sẽ có hiệu lực thi hành. 

- Xin cảm ơn ông! 

• Lệ Hà (thực hiện)

http://vietnamnet.vn/xahoi/2008/10/810238/