Hµ Néi, ngµy       th¸ng   n¨m 2009

THÔNG TƯ

Hướng dẫn tư vấn về HIV/AIDS

          Căn cứ Nghị định số 188/2007/NĐ - CP ngày 27/12/2007 của Chính phủ quy định chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn và cơ cấu tổ chức của Bộ Y tế;

          Căn cứ khoản 2, 3 Điều 22 của Luật phòng, chống nhiễm vi rút gây ra hội chứng suy giảm miễn dịch mắc phải ở người (HIV/AIDS) ngày 29 tháng 6 năm 2006;

          Bộ trưởng Bộ Y tế hướng dẫn tư vấn về HIV/AIDS như sau:

I. NHỮNG QUY ĐỊNH CHUNG:

1. Phạm vi điều chỉnh:

Thông tư này quy định về tư vấn về HIV/AIDS bao gồm: điều kiện thành lập, nội dung hoạt động của cơ sở tư vấn về phòng, chống HIV/AIDS và nội dung tư vấn về phòng, chống HIV/AIDS.

2. Đối tượng áp dụng:

2.1. Thông tư này áp dụng đối với cơ quan, tổ chức, cá nhân trong nước và nước ngoài tại Việt Nam có thực hiện hoạt động tư vấn về phòng, chống HIV/AIDS.

2.2. Thông tư này không áp dụng đối với hình thức tư vấn trước và sau xét nghiệm HIV.

3. Nguyên tắc tư vấn:

3.1. Chỉ được thực hiện việc tư vấn trong phạm vi được phép phù hợp với hình thức hoạt động của cơ sở tư vấn theo quy định của Thông tư này;

3.2. Nội dung tư vấn phải bảo đảm tính phù hợp với các quy định của pháp luật hiện hành;

3.3. Bảo đảm tính bí mật đối với các thông tin liên quan đến người được tư vấn.

II. ĐIỀU KIỆN THÀNH LẬP, HỒ SƠ ĐĂNG KÝ HOẠT ĐỘNG CƠ SỞ TƯ VẤN VỀ HIV/AIDS:

1. Điều kiện thành lập cơ sở tư vấn về HIV/AIDS:

1.1. Điều kiện về nhân sự:

a) Có ít nhất 02 nhân viên trực tiếp thực hiện việc tư vấn về HIV/AIDS;

b) Người trực tiếp thực hiện việc tư vấn phải:

- Có trình độ từ trung cấp trở lên;

- Có năng lực hành vi dân sự đầy đủ;

- Không đang trong thời gian bị cấm hành nghề hoặc bị cấm làm công việc liên quan đến y tế theo quyết định của Toà án; không đang bị truy cứu trách nhiệm hình sự hoặc đang bị áp dụng biện pháp quản chế hành chính; không đang trong thời gian chấp hành án phạt tù hoặc quyết định áp dụng biện pháp hành chính đưa vào cơ sở giáo dục, cơ sở chữa bệnh hoặc quản chế hành chính; không đang trong thời gian chấp hành kỷ luật về chuyên môn liên quan đến tư vấn;

- Có giấy chứng nhận đã qua tập huấn về phòng, chống HIV/AIDS của các cơ sở do Bộ Y tế qui định được phép cấp.

1.2. Điều kiện về cơ sở vật chất:

a) Phòng đón tiếp:

- Có diện tích tối thiểu là 10m2;

- Có bảng niêm yết phạm vi tư vấn và giá dịch vụ tư vấn;

b) Phòng tư vấn có diện tích tối thiểu là 7m2;

c) Có sổ sách ghi chép họ, tên hoặc mã số của người được tư vấn và các trang thiết bị cần thiết cho hoạt động tư vấn.

1.3. Các cơ sở chỉ thực hiện việc tư vấn qua các phương tiện công nghệ thông tin, viễn thông không phải thực hiện các quy định tại tiết a điểm 1.1 và điểm 1.2 khoản 1 Mục II của Thông tư này.

2. Hồ sơ, thủ tục đăng ký hoạt động của cơ sở tư vấn về HIV/AIDS:

2.1. Hồ sơ đăng ký hoạt động của cơ sở tư vấn về phòng chống HIV/AIDS gồm có :

a) Văn bản  đăng ký hoạt động theo Mẫu số 01 ban hành kèm theo Thông tư này;

b) Dự thảo Quy chế (nội quy chi tiết) hoạt động của cơ sở tư vấn về phòng chống HIV/AIDS với các nội dung cơ bản bao gồm:

- Mục tiêu, tên gọi, địa bàn và quy mô hoạt động của cơ sở tư vấn về phòng chống HIV/AIDS;

- Mối quan hệ trong chỉ đạo, điều hành của cơ sở tư vấn về phòng chống HIV/AIDS;

- Trách nhiệm của người đứng đầu, nhân viên tư vấn và những người khác làm việc tại cơ sở tư vấn về phòng chống HIV/AIDS;

- Trách nhiệm, quyền lợi của khách hàng;

- Nguyên tắc quản lý tài sản, tài chính và những quy định có tính chất hành chính phù hợp với đặc điểm của loại hình cơ sở tư vấn về phòng chống HIV/AIDS.

c) Các giấy tờ xác nhận quyền sở hữu, sử dụng nhà, đất, phương tiện phục vụ cho các hoạt động của cơ sở tư vấn về phòng chống HIV/AIDS (chỉ nộp bản sao có công chứng).

d) Bản thuyết minh về nguồn lực tài chính; nếu có tài trợ thì nêu rõ tên và địa chỉ cụ thể của tổ chức, cá nhân tài trợ, số tiền tài trợ.

đ) Sơ yếu lý lịch của người đứng đầu cơ sở tư vấn về phòng chống HIV/AIDS, có xác nhận của Uỷ ban nhân dân cấp xã nơi cư trú của người đứng đầu; danh sách nhân viên tư vấn kèm theo bản sao có công chứng giấy chứng nhận tập huấn về phòng, chống HIV/AIDS, bằng cấp về trình độ chuyên môn.

2.2. Thủ tục đăng ký hoạt động của cơ sở tư vấn về phòng chống HIV/AIDS:

Hồ sơ đăng ký hoạt động của cơ sở tư vấn về phòng chống HIV/AIDS được lập thành ba bộ và được gửi như sau:

a) Một bộ hồ sơ gửi Sở Y tế tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương nơi cơ sở tư vấn đặt trụ sở;

b) Một bộ hồ sơ gửi Cơ quan đầu mối về phòng, chống HIV/AIDS tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương nơi cơ sở tư vấn đặt trụ sở;

c) Một bộ hồ sơ lưu tại cơ sở.

III. NỘI DUNG TƯ VẤN

1. Nội dung tư vấn chung về phòng, chống HIV/AIDS:

1.1. Cung cấp các hiểu biết cơ bản về HIV/AIDS, bao gồm: Đường lây truyền của HIV, các phương pháp phòng lây truyền HIV;

1.2. Đánh giá các nguy cơ có khả năng bị lây nhiễm HIV của đối tượng được tư vấn;

1.3. Tư vấn hỗ trợ tinh thần, tâm lý cho đối tượng tư vấn; Hướng dẫn, trao đổi các biện pháp giảm nguy cơ lây nhiễm HIV cho đối tượng được tư vấn;

1.4. Xác định, giới thiệu các dịch vụ hỗ trợ về tinh thần, tâm lý, xã hội, chăm sóc y tế, hỗ trợ, điều trị HIV/AIDS, dự phòng lây truyền HIV từ mẹ sang con cho phụ nữ mang thai;

1.5. Hướng dẫn đối tượng tư vấn cách tiết lộ tình trạng nhiễm HIV với vợ, chồng, người thân trong gia đình hoặc người chuẩn bị kết hôn.

2. Ngoài các nội dung tư vấn chung về HIV/AIDS quy định tại khoản 1 Mục III của Thông tư này, nội dung tư vấn về phòng, chống HIV/AIDS cho một số đối tượng cụ thể được quy định như sau:

          2.1. Tư vấn cho phụ nữ mang thai:

a) Nguy cơ lây truyền HIV từ mẹ sang con;

b) Lợi ích, sự cần thiết của việc làm xét nghiệm HIV cho phụ nữ mang thai;

c) Các biện pháp dự phòng lây truyền HIV từ mẹ sang con trong trường hợp mẹ nhiễm HIV;

d) Khả năng lây truyền HIV cho con và các biện pháp giảm nguy cơ lây truyền HIV từ mẹ sang con;

đ) Lợi ích và sử dụng thuốc dự phòng lây truyền HIV từ mẹ sang con;

e) Sự cần thiết phải tiếp cận các cơ sở y tế có dịch vụ dự phòng lây truyền HIV từ mẹ sang con trong quá trình mang thai, khi chuyển dạ đẻ và chăm sóc sau sinh;

g) Lợi ích và sự cần thiết để trẻ sơ sinh uống thuốc dự phòng lây nhiễm HIV và các biện pháp theo dõi chăm sóc sau sinh;

h) Giới thiệu các dịch vụ chăm sóc điều trị, hỗ trợ cho mẹ và trẻ sau sinh.

          2.2. Tư vấn cho các đối tượng nghiện ma túy:

a) Tư vấn về khả năng lây nhiễm HIV khi dùng chung dụng cụ tiêm chích;

b) Tư vấn về các biện pháp giảm nguy cơ lây nhiễm HIV qua tiêm chích ma túy và quan hệ tình dục;

c) Tư vấn về cai nghiện và dự phòng tái nghiện;

d) Tư vấn về vai trò của gia đình và cộng đồng trong việc giúp đỡ làm thay đổi hành vi, tìm kiếm việc làm và hòa nhập với gia đình, cộng đồng.

          2.3. Tư vấn cho đối tượng có hàh vi mua dâm, bán dâm:

a) Tư vấn về nguy cơ lây nhiễm HIV khi quan hệ tình dục không an toàn, đặc biệt khi có các nhiễm trùng đường sinh dục;

b) Tư vấn về các biện pháp giảm nguy cơ lây nhiễm HIV qua quan hệ tình dục;

c) Tư vấn về lây nhiễm HIV khi có sử dụng ma túy, đặc biệt trong trường hợp sử dụng ma túy qua đường tiêm chích;

d) Tư vấn về vai trò của gia đình và cộng đồng trong việc giúp đỡ làm thay đổi hành vi, tìm kiếm việc làm và hòa nhập với gia đình, cộng đồng.

2.4. Tư vấn cho đối tượng quan hệ tình dục đồng giới nam:

a) Nguy cơ lây nhiễm HIV qua các hình thức quan hệ tình dục đồng giới nam;

b) Các hình thức tình dục an toàn và các biện pháp giảm nguy cơ lây nhiễm HIV bao gồm dùng bao cao su và sử dụng chất bôi trơn.

2.5. Tư vấn đối với người thân của người nhiễm HIV

a) Đảm bảo chăm sóc hiệu quả, hợp lý cho người nhiễm HIV và người bệnh AIDS;

b) Hướng dẫn nhà người nhiễm HIV biết cách chăm sóc người nhiễm HIV;

c) Hướng dẫn người nhà người nhiễm HIV biết cách phòng lây nhiễm HIV và một số bệnh lý kèm theo khi chăm sóc người bệnh;

d) Hướng dẫn người chăm sóc cách nhận biết và phòng tránh suy sụp trong quá trình chăm sóc người bệnh.

          2.6. Tư vấn đối với bệnh nhân trong các cơ sở y tế

           a) Đối với bệnh nhân Lao: Tư vấn về nguy cơ mắc lao đối với người nhiễm HIV;

          b) Đối với bệnh nhân mắc các bệnh lây truyền qua đường tình dục: Tư vấn về khả năng lây nhiễm HIV đối với bệnh nhân mắc các bệnh lây truyền qua đường tình dục và khuyến khích bệnh nhân mắc các bệnh lây truyền qua đường tình dục xét nghiệm HIV;

          c) Đối với các bệnh nhân trong các cơ sở y tế khác: Ngoài các trường hợp được quy định tại Điều 28 của Luật phòng, chống nhiễm vi rút gây ra hội chứng suy giảm miễn dịch mắc phải ở người (HIV/AIDS), nếu thấy bệnh nhân có dấu hiệu nghi nhiễm HIV, bác sỹ cần khuyến cáo bệnh nhân đến các cơ sở tư vấn xét nghiệm tự nguyện để được tư vấn và xét nghiệm HIV.

IV. TRÁCH NHIỆM THỰC HIỆN:

1.  Bộ Y tế có trách nhiệm:

1.1. Phối hợp với các đơn vị liên quan xây dựng tài liệu và hướng dẫn tổ chức tập huấn về tư vấn phòng, chống HIV/AIDS;

1.2. Hướng dẫn triển khai hoạt động tư vấn phòng, chống HIV/AIDS;

1.3. Tổ chức kiểm tra, giám sát và đánh giá kết quả thực hiện hoạt động tư vấn phòng, chống HIV/AIDS trên toàn quốc định kỳ hàng năm hoặc đột xuất;

1.4. Thu thập, phân tích số liệu báo cáo của các cơ sở tư vấn phòng, chống HIV/AIDS trên toàn quốc.

2. Viện Vệ sinh dịch tễ trung ương, Viện Pasteur thành phố Hồ Chí Minh, Viện Pasteur Nha Trang và Viện Vệ sinh dịch tễ Tây Nguyên có trách nhiệm:

2.1. Hỗ trợ kỹ thuật về tư vấn phòng, chống HIV/AIDS cho các tỉnh thuộc địa bàn phụ trách;

2.2. Tham gia tổ chức tập huấn về tư vấn phòng, chống HIV/AIDS;

2.3. Thu thập, phân tích số liệu báo cáo của các cơ sở tư vấn phòng, chống HIV/AIDS của các tỉnh thuộc địa bàn phụ trách;

2.4. Định kỳ hoặc đột xuất thực hiện việc kiểm tra, giám sát các cơ sở tư vấn phòng, chống HIV/AIDS;

3. Sở Y tế các tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương có trách nhiệm:

3.1. Chỉ đạo Trung tâm phòng, chống HIV/AIDS tỉnh tổ chức kiểm tra, giám sát và đánh giá kết quả hoạt động của các cơ sở tư vấn phòng, chống HIV/AIDS hàng quí hoặc đột xuất và thực hiện báo cáo lên các cấp theo quy định;

3.2. Quy định việc giới thiệu chuyển tiếp, tiếp nhận đối tượng tư vấn giữa cơ sở tư vấn phòng, chống HIV/AIDS và các cơ sở y tế, dịch vụ xã hội liên quan khác trên địa bàn tỉnh;

3.3. Tổ chức truyền thông quảng cáo hoạt động tư vấn phòng, chống HIV/AIDS trên địa bàn tỉnh;

4. Cơ sở tư vấn phòng, chống HIV/AIDS có trách nhiệm:

a) Tổ chức hoạt động tư vấn phòng, chống HIV/AIDS theo các quy định tại Thông tư này;

b) Báo cáo hoạt động tư vấn phòng, chống HIV/AIDS về Trung tâm phòng, chống HIV/AIDS tỉnh, thành phố.

V. ĐIỀU KHOẢN THI HÀNH

          1. Thông tư này có hiệu lực sau 15 ngày kể từ ngày đăng Công báo.

2. Bộ Y tế giao Cục Phòng, chống HIV/AIDS tổ chức triển khai việc thực hiện Thông tư này.

Trong quá trình thực hiện, nếu phát sinh những vướng mắc, các cơ quan, tổ chức cần phản ánh kịp thời về Bộ Y tế ( qua Cục Phòng, chống HIV/AIDS) để xem xét, giải quyết.