Vẫn biết chăm sóc, điều trị cho người nhiễm HIV/AIDS là công việc đầy khó khăn, vất vả, đòi hỏi những người thầy thuốc phải có tấm lòng trắc ẩn và biết yêu thương thì mới hoàn thành được nhiệm vụ. Nhưng khi chứng kiến và nghe kể về những điều đã và đang diễn ra ở Bệnh viện Đa khoa Hà Đông (Hà Nội), lòng tôi vẫn rộn lên những nỗi niềm khó tả.
Nơi trái tim gần lại
Mọi người đã lặng đi khi nghe bác sỹ Tạ Quang Mậu kể về hành trình chăm sóc và điều trị cho người nhiễm HIV/AIDS ở Khoa Truyền nhiễm do anh làm trưởng khoa. Năm 1996, các y, bác sỹ ở đây lần đầu tiên tiếp xúc với người nhiễm HIV/AIDS. Và từ đó đến nay, đã có hàng ngàn lượt người bệnh được chăm sóc, chữa trị. Trong số đó có biết bao nhiêu cuộc đời mà sự cô đơn và cùng cực của họ gắn liền với sự kỳ thị, phân biệt đối xử của cộng đồng, do quá sợ hãi đồng thời thiếu hiểu biết về căn bệnh thế kỷ. Những câu chuyện mới đây thôi nhưng cứ như xảy ra từ thuở con người vừa phát hiện bệnh AIDS.
Một nữ bệnh nhân ở huyện Thanh Oai bị chồng và gia đình hắt hủi khi phát hiện nhiễm HIV. Hàng ngày, chị lủi thủi một mình trong căn phòng nhỏ bé, không được ăn chung, không được dùng chung nguồn nước. Ốm không người chăm sóc, đau không ai đưa đến cơ sở y tế. Khi chị được tiếp nhận vào điều trị thì bệnh đã rất nặng. Ấy vậy mà nhờ sự chăm sóc tận tình của các nhân viên y tế ở đây, chị đã trải qua 13 năm chung sống với HIV/AIDS. Lúc đầu, chị chỉ được điều trị bằng duy nhất loại thuốc AZT, còn bây giờ là những loại thuốc tốt nhất.
Bác sỹ Mậu khẳng định: Nếu chỉ được điều trị bằng y tế không thôi thì bệnh nhân đó khó có thể sống lâu dài đến vậy. Điều quan trọng là chị đã được quan tâm chăm sóc cả về tinh thần, dinh dưỡng và biết tuân thủ triệt để phác đồ điều trị.
Bác sỹ Tạ Quang Mậu
Tiếng lành đồn xa, nhiều bệnh nhân ở các tỉnh, thành, địa phương lân cận và ở các tỉnh phía Nam đã đến đây để được điều trị. Có một thanh niên tuổi mới ngoài đôi mươi, làm việc cho một doanh nghiệp nước ngoài tận thành phố Hồ Chí Minh. Em đã điều trị ở một số cơ sở y tế trong đó. Tuy nhiên, từ ngày được bác sỹ Mậu và các nhân viên y tế của Bệnh viện Đa khoa Hà Đông chăm sóc, em không chuyển đi nơi khác nữa. Hàng tháng, em vẫn bay từ thành phố Hồ Chí Minh ra để lấy thuốc uống, nhưng quan trọng hơn là gặp những ân nhân của mình để bày tỏ lòng tri ân sâu sắc. Đã nhiều lần anh Mậu đề nghị chuyển vào điều trị tại Bệnh viện Nhiệt đới thành phố Hồ Chí Minh cho đỡ tốn kém, nhưng em từ chối. Bởi với em, tiền bạc không phải là vấn đề quan trọng.
Không chỉ điều trị cho bệnh nhân AIDS tại cộng đồng, các y bác sỹ ở đây còn điều trị cho các bệnh nhân là phạm nhân đang thi hành án ở Trại giam Tây Sơn. Nhiều phạm nhân có cá tính rất mạnh, nhưng tất cả đều chấp hành nghiêm túc các quy định về điều trị.
“Chúng tôi có thể khẳng định rằng, bất cứ vấn đề gì liên quan đến HIV thì người bệnh có thể gọi điện hoặc gặp gỡ cán bộ của khoa bất kỳ thời điểm hoặc giờ phút nào mà họ có thể. Chúng tôi hiểu rằng, người nhiễm có rất ít thông tin về các cơ sở điều trị HIV/AIDS. Chúng tôi mong muốn những ai đã từng được chăm sóc và điều trị ở Khoa Truyền nhiễm - Bệnh viên Đa khoa Hà Đông hãy tuyên truyền rộng rãi đến cả bạn chích và bạn tình. Bởi khi người ta biết và đến quá muộn thì không làm gì được, chúng tôi cũng cảm thấy thật đáng tiếc”. Bác sỹ Mậu bày tỏ mong muốn của mình cùng đồng nghiệp trong công tác chăm sóc và điều trị cho người nhiễm HIV/AIDS bằng giọng nói trầm, ấm và nặng trĩu suy tư.
Vượt qua thử thách để giúp đỡ người bệnh
Đang mạch chuyện về những cuộc đời bị phân biệt đối xử do căn bệnh AIDS gây ra, bất ngờ bác sỹ Mậu đặt vấn đề ngược lại. Mọi người thường nói đến việc người nhiễm HIV/AIDS bị kỳ thị, thế những người trực tiếp chăm sóc, điều trị cho bệnh nhân liệu có bị kỳ thị hay không? Khi mọi người còn đang ngỡ ngàng với câu hỏi thì bác sỹ Mậu nói: Có đấy, ngay tại khoa này. Có người vừa được điều chuyển tới đây công tác thì dư luận đã râm ran: “Có lẽ anh/chị bị kỷ luật nên mới phải xuống khoa này và làm công việc đầy khổ ải đó”. Có một nữ bác sỹ từ Khoa Lao đã giấu gia đình xin xuống làm công tác điều trị HIV/AIDS. Sau khi “điều tra” và biết được, anh chồng buộc chị phải xin chuyển sang khoa khác, nếu không sẽ… li hôn (?!)
Không chỉ bị gia đình, đồng nghiệp và những người xung quanh dị nghị, các y, bác sỹ ở đây còn đối mặt với những nguy cơ phơi nhiễm HIV vì tai nạn rủi ro nghề nghiệp. Có thể là một mũi tiêm không chuẩn, có thể là máu và dịch sinh học của người nhiễm… Rồi những căn bệnh khác như lao, viêm gan… cũng làm cho họ đối mặt với vô vàn nguy cơ. Nhưng không vì thế mà các y, bác sỹ ở Khoa Truyền nhiễm Bệnh viện Đa khoa Hà Đông chùn bước.
Hiện nay biên chế của khoa có 14 cán bộ viên chức. Tất cả cán bộ đều được tập huấn đầy đủ về chuyên môn, làm tốt công tác giáo dục tư tưởng chống kỳ thị và phân biệt đối xử với người nhiễm HIV/AIDS. Mỗi năm các thầy thuốc ở đây tiếp nhận điều trị từ 130 - 150 trường hợp bệnh nhân nội trú, quản lý gần 500 bệnh nhân ngoại trú, điều trị ARV cho 145 trường hợp.
Bày tỏ sự biết ơn đối với các cán bộ, y bác sỹ ở Bệnh viện Đa khoa Hà Đông, chị Thúy Ngần, một bệnh nhân được điều trị tại đây, thổ lộ: “Gia đình tôi rất mang ơn của chú Mậu và các y, bác sỹ trong khoa. Sự giúp đỡ của các chú, các bác thật to lớn và trong sáng, không màng danh lợi. Nếu phòng khám nào dành cho người nhiễm HIV cũng được quan tâm và tạo điều kiện tốt như ở đây thì chắc chắn bệnh nhân sẽ không ngần ngại vượt qua sự kỳ thị để đến với các dịch vụ y tế”.
Bài và ảnh: Ngọc Việt
Tạp chí AIDS và Cộng đồng
Số 05-2009
