TT - Cuối năm cũng là mùa mọi người rủ nhau đi khám sức khỏe định kỳ, “tổng kết” tình hình sức khỏe trong năm.

Khám sức khỏe định kỳ để theo dõi sức khỏe Ảnh: N.C.T.

Kiểm tra sức khỏe định kỳ là đi khám bệnh ở
những khoảng thời gian nhất định dù chúng ta đang cảm thấy
rất khỏe mạnh, điều này khác với việc một người đã biết bệnh đi khám theo hẹn của thầy thuốc để được theo dõi và điều trị.

Kiểm tra sức khỏe định kỳ có thể giúp phát hiện các
rối loạn về sức khỏe trước khi chúng bắt đầu hoặc ở giai đoạn rất sớm
của bệnh. Khi đó cơ hội để bạn điều trị lui bệnh hoặc dứt hẳn bệnh sẽ được dễ dàng hơn.

Nội dung của kiểm tra sức khỏe định kỳ bao gồm: khám
bệnh tổng quát (kể cả làm xét nghiệm tổng quát và xét nghiệm tầm soát một số bệnh thường gặp), khám mắt và khám phụ khoa đối với nữ.

Việc cần làm khi kiểm tra sức khỏe

Bạn cần chuẩn bị trước một số bước sau:

1. Xem lại tiền sử sức khỏe của gia đình: cần báo cho
bác sĩ biết các thông tin về sức khỏe và bệnh tật của các thành viên
trong gia đình mình. Tiền sử gia đình có thể làm bạn tăng nguy cơ một số bệnh như đái tháo đường, ung thư, bệnh tim và đột quỵ.

Bác sĩ sẽ đánh giá nguy cơ bệnh của bạn dựa trên tiền
sử gia đình và các yếu tố nguy cơ khác, đồng thời sẽ giúp bạn biết cách phòng bệnh, làm xét nghiệm sàng lọc để phát hiện bệnh ở giai đoạn sớm.

Bạn cần nắm bắt và thường xuyên cập nhật các thông tin
về sức khỏe của gia đình. Vẽ cây bệnh tật giống như sơ đồ phả hệ. Lưu
giữ các giấy tờ, toa thuốc và kết quả xét nghiệm. Thậm chí khi có một
thành viên nào trong gia đình qua đời cũng cần ghi lại nguyên nhân tử vong.

2. Chuẩn bị hồ sơ về sức khỏe bản thân: bao gồm lịch
chủng ngừa, nhớ lại xem trước đây mình có mắc bệnh hay mổ xẻ gì hay
không, thuốc men đang dùng kể cả thảo dược hay thuốc bổ, kết quả xét nghiệm trước đó.

3. Chuẩn bị trước các câu hỏi cần trao đổi với bác sĩ:
rà soát một cách có hệ thống tình hình sức khỏe, các dấu hiệu bệnh cũ còn kéo dài hay tái phát, các dấu hiệu của bệnh mới xảy ra.

Ví dụ như các thay đổi của cơ thể, chỗ sưng hay u, các
thay đổi ở da... Xuất hiện các triệu chứng như: đau, chóng mặt, mệt
mỏi, các bất thường về nước tiểu và phân, thay đổi chu kỳ kinh... Trầm
cảm, lo âu, chấn thương, stress, rối loạn giấc ngủ... Thay đổi thói quen ăn uống...

Nếu có triệu chứng thì mô tả khi nào chúng bắt đầu, có khác biệt với những lần xuất hiện trước đây.

Khi trình bày với bác sĩ cần phải trung thực, chi tiết và thật ngắn gọn.

Bạn cần ghi trước ra giấy những điều trên vì khi đến
phòng khám bạn khó mà nhớ hết được. Khi rời phòng khám, hãy chắc chắn những thắc mắc của bạn đã được giải đáp.

4. Chuẩn bị làm xét nghiệm: để kết quả xét nghiệm
chính xác, người đi khám bệnh cần có sự chuẩn bị trước, bao gồm:

- Không ăn hoặc uống bất cứ thứ gì ngoài nước
lã từ 8-12 giờ trước khi khám bệnh, nhằm bình ổn đường huyết và mỡ trong máu.

- Không mặc đồ quá chật khi đo huyết áp, lấy máu và chụp X-quang ngực.

- Không mang đồ trang sức vì sẽ làm cho hình ảnh chụp không rõ ràng.

- Thai phụ hoặc phụ nữ nghi ngờ có thai phải
thông báo cho nhân viên y tế trước khi khám bệnh, vì chụp X-quang có thể gây ảnh hưởng đến bào thai.

- Phụ nữ đang giai đoạn hành kinh cũng nên thông
báo trước cho nhân viên y tế để tránh diễn giải sai kết quả phân tích nước tiểu.

Thông thường, để đánh giá sức khỏe tổng quát
chỉ cần làm các xét nghiệm thường quy là đủ (huyết đồ,
đường huyết, chức năng thận, ion đồ, tổng phân tích nước tiểu, đo điện tim, X-quang phổi, siêu âm bụng).

Tuy nhiên, sau khi khám bệnh tùy trường hợp cụ
thể hoặc khi bạn có nhu cầu kiểm tra thêm thì bác sĩ có thể
chỉ định thêm xét nghiệm như: nhóm máu, mỡ trong máu, bệnh lây
như viêm gan siêu vi B, C, HIV/AIDS, xét nghiệm tầm soát ung thư và các xét nghiệm chuyên sâu khác...

Hỏi bác sĩ đủ thứ

Sau khi có đủ các dữ liệu về tình trạng sức khỏe của
bạn, bác sĩ sẽ cho bạn biết kết quả, cấp toa thuốc và cho những lời khuyên về sức khỏe.

Đây là lúc bạn cần hỏi bác sĩ tất cả thắc mắc về bệnh
trạng của mình: có phải uống thuốc, uống trong bao lâu, phản ứng thuốc, có cách chữa nào khác ngoài dùng thuốc, tái khám...

Cũng trong dịp khám tổng quát này, bạn nên hỏi bác sĩ
về chủng ngừa các bệnh như viêm gan siêu vi B, phong đòn gánh, cúm gia cầm, ung thư cổ tử cung...

Nếu đợt khám tổng quát đạt kết quả tốt, đối
với tuổi dưới 50 nên kiểm tra lại sau mỗi ba năm, trên 50 tuổi
nên kiểm tra lại mỗi năm. Tuy nhiên, nếu có điều kiện, kiểm tra sức khỏe định kỳ hằng năm là tốt nhất dù ở độ tuổi nào.

BS CK1 NGUYỄN THANH HẢI (Bệnh viện cấp cứu Trưng Vương)